اختصاص تسهیلات ارزان‌قیمت برای اشتغال خانگی در برنامه توسعه هفتم
سهم 10 درصدی مشاغل خانگی از اشتغال کشور هر چند سهم مشاغل خانگی و کسب و کارهای خرد از کل مشاغل10 درصد است، اما یکی از مطمئن‌ترین راه‌های درآمدزایی و امرار معاش برای خانواده‌ها بویژه زنان به شمار می‌آید و سهم قابل توجهی از کاهش نرخ بیکاری و ایجاد فرصت‌های شغلی را در بر می‌گیرد.
دولت سیزدهم با تسهیل در صدور مجوزهای مشاغل خانگی و پرداخت تسهیلات از متقاضیان کسب و کارهای خرد، در راستای رونق تولید و درآمدزایی حمایت می‌کند.
در همین راستا تسهیلات ارزان‌قیمت برای مشاغل خانگی و کسب و کارهای کوچک در بند (پ) ماده (۶) لایحه برنامه هفتم مصوب شده است تا صاحبان این حرفه‌ها بتوانند تسهیلات اعطایی را به‌صورت قرض‌الحسنه و با کارمزد کم دریافت کنند.طبق تبصره 1و 2 این ماده، مابه‌التفاوت نرخ تسهیلات ارزان‌قیمت اعطایی به کارگاه‌های کوچک از طریق مشارکت مالی دولت با بانک‌ها یا پرداخت مابه‌التفاوت نرخ تسهیلات تأمین می‌شود.
در این زمینه سقف اهداف سالانه این نوع کسب‌وکار‌ها با پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تصویب شورای عالی اشتغال می‌رسد و همچنین میزان تسهیلات موردنیاز برای هر یک از کسب وکار‌های مذکور در بند «ب» این ماده، منابع قرض‌الحسنه مورد نیاز و منابع بودجه عمومی برای کمک به زیرساخت، یارانه تسهیلات، کمک و تسهیلات و تلفیق با منابع بانکی در لوایح بودجه سنواتی پیش‌بینی می‌شود.
همچنین مؤسسات، نهادها، شرکت‌های ارائه دهنده خدمات توسعه کسب و کار و دستگاه‌های متولی اشتغال با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظفند مشوق‌های لازم را برای توسعه و تقویت نهادهای پشتیبان مشاغل خرد و خانگی نظیر شرکت‌های فعال در توسعه بازار، تأمین نهاده و خدمات کسب و کار ایجاد کنند. ضمن اینکه بانک مرکزی نیز موظف است ضمن تعیین سهم بانک‌های عامل در اعطای منابــــع قرض‌الحسنه، نسبت به توسعه روش‌های مالی زنجیره‌ای، افزایش دامنه شمول وثایق از قبیل احتساب مابه‌التفاوت ارزش وثیقه از مانده تسهیلات، منافع حاصل از قرارداد‌ها و سایر دارایی‌های قابل توثیق، اصلاح سازکار‌های اعتبارسنجی، وثیقه‌گذاری، ضمانت و پذیره‌نویسی و ایجاد مشوق‌های لازم برای بانک‌ها در تسریع تشکیل پرونده اعطای تسهیلات و ایجاد شبکه (کانال)های ارتباطی با مردم اقدام کند.
تأکید بر تسهیل در پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی
فاطمه قاسم‌پور، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز به تازگی از پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت در اختیار مشاغل خانگی خبر داده و گفته است که یکی از مشکلات این کسب و کار‌ها دسترسی آسان به تسهیلات است. در بند (پ) ماده (۶) این لایحه مصوب شد که تسهیلات اعطایی به این کسب و کار‌ها به‌صورت قرض‌الحسنه و در مورد کارگاه‌های کوچک به‌صورت تسهیلات ارزان‌قیمت باشد. به گفته وی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف شده است با همکاری مرکز آمار ایران و سایر مراجع اطلاعاتی، سامانه ملی اطلاعات بازار کار را مستقر کند که این سامانه براساس برش جنسیتی می‌تواند وضعیت اشتغال زنان را در بخش‌های مختلف، به تفکیک مهارت، تخصص، تحصیل و توزیع منطقه‌ای در اختیار برنامه‌ریزان قرار دهد.
به گفته رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی، در کنار تسهیلات، تأمین تضامین و وثایق مورد نیاز نیز یکی از چالش‌های توسعه کسب و کارهای خانگی برای زنان است که طبق مصوبه ماده 6، براساس تبصره این بند، بانک مرکزی مکلف شد وثیقه مربوط به این تسهیلات را متنوع کند و اشکال مختلفی را در نظر گیرد تا افراد با سهولت بیشتری قادر به تأمین آن باشند.
سهم 4 درصدی مشاغل خانگی در اقتصاد کشور
امروزه اجرای سیاست‌های حمایتی و مشوقی از کسب و کارهای خرد و مشاغل خانگی در کشور‌های توسـعه‌یافته به‌صورت جدی صورت گرفته است، سهم مشاغل خانگی در این کشورها حدود 23 درصد است. در حالی‌که این سهم در کشورمان نزیک به 4 درصد است. رویکرد دولت سیزدهم توسعه سهم مشاغل خانگی در اقتصاد کشور و حمایت از کسب و کارهای خرد به‌دلیل تنوع و جذابیت در رشته‌ها، سرمایه کم با بازدهی تولید و درآمدزایی بالاست.
هر چند سهم مشاغل خانگی و کسب و کارهای خرد از کل مشاغل10 درصد است، اما یکی از مطمئن‌ترین راه‌های درآمدزایی و امرار معاش برای خانواده‌ها بویژه زنان به شمار می‌آید و سهم قابل توجهی از کاهش نرخ بیکاری و ایجاد فرصت‌های شغلی را در بر می‌گیرد.
دولت سیزدهم با رویکرد حمایتی از کسب و کارهای خرد، سیاست‌های مشوقی و حمایتی را اجرایی کرده است. در سال گذشته ۱۰۳ هزار فرصت شغلی جدید از محل منابع اشتغال خانگی ایجاد شد که معادل ۱۰ درصد کل اشتغال ایجاد شده در کشور بود. همچنین در سال گذشته شاهد رشد ۲۰۰ درصدی در صدور مجوزها و پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی بودیم به گونه‌ای که از سه هزار میلیارد تومان تسهیلات مشاغل خانگی، حدود 90 درصد تسهیلات جذب شد.
برش
تخصیص4هزار میلیارد تومان برای تسیهل در ایجاد اشتغال خانگی در سال‌جاری
امسال نیز در کنار منابع، 4هزار میلیارد تومان برای رونق و تسهیل در ایجاد مشاغل خانگی هدفگذاری شده تا ۱۵ درصد کل اشتغال ایجادی از محل طرح‌های مصوب مشاغل خانگی محقق شود. اکنون سقف تسهیلات پرداختی به مشاغل خانگی مستقل ۱۵۰ میلیون تومان و مشاغل خانگی پشتیبان چهار میلیارد تومان به ازای اشتغالزایی برای 40 نفر است که به شکل قرض‌الحسنه و با کارمزد چهار درصد پرداخت می‌شود.ایجاد درگاه ملی مجوزهای کسب و کار یکی دیگر از مهم‌ترین دستاوردهای دولت سیزدهم در تسهیل صدور مجوزهای مشاغل خانگی، حذف بوروکراسی اداری و امضاهای طلایی است به گونه‌ای که افراد متقاضی با مراجعه به این درگاه، اطلاعات هویتی و سایر مدارک مربوطه را بارگذاری کرده و مجوز را به‌صورت برخط دریافت می‌کنند.همچنین متقاضیان راه‌اندازی کسب و کارهای خانگی برای دریافت تسهیلات بعد از دریافت مجوزها، می‌توانند به سامانه طرح ساماندهی و حمایت از مشاغل مراجعه و مراحل ثبت‌نام خود را تکمیل کنند.بر این اساس پس از ثبت‌نام توسط متقاضیان، کارشناسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از طرح و مکان اجرای مشاغل بازدید می‌کنند و در صورت تأیید، روند پرداخت تسهیلات آغاز می‌شود.متقاضیان راه‌اندازی کسب و کارهای خانگی برای دریافت تسهیلات می‌توانند به سامانه طرح ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی به نشانی https://smkh.mcls.gov.ir مراجعه و ثبت‌نام کنند.