کلان
کاهش ۶۰ درصدی اقبال ایرانی‌ها به خرید ملک در ترکیه
مدیریت تورم انتظاری خروج سرمایه را کاهش داد
خبرگزاری دانشجو نوشت: کنترل قیمت ارز در کشور، علاوه بر نتایج مهم، نتیجه‌های جانبی را هم در گوشه و کنار در بر داشته است.
یکی از این نتایج جانبی، کاهش خانه‌های خریداری شده توسط ایرانی‌ها در ترکیه بوده؛ به‌طوری که در فاصله سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ میلادی روند خرید خانه‌ها، ۶۰ درصد کاهش داشته است. روند صعودی قیمت ارز و ایجاد تورم انتظاری طی سال‌های متوالی در کشورمان، باعث شد که مردم برای جلوگیری از کاهش ارزش دارایی‌های خود، به خرید کالا‌هایی مانند مسکن، طلا، خودرو و... رو بیاورند.
یکی از این کالا‌ها که در چند سال گذشته جذابیت زیادی نیز برای سرمایه‌گذاران داشت، املاک در کشور ترکیه بود. حفظ ارزش پول و پایین بودن قیمت مسکن در ترکیه دو دلیل اقتصادی بود که باعث شد ایران طی چندین سال در صدر جدول خریداران مسکن ترکیه باشد. البته عوامل غیراقتصادی نیز در این اتفاق مؤثر بودند که در این گزارش قصد بررسی آنها را نداریم و به‌دلیل گستردگی و تنوع اساساً قابلیت بررسی ندارند.
بنابر اطلاعات ارائه شده از سوی مرکز آمار کشور ترکیه، خانه‌های خریداری شده توسط ایرانیان در این کشور، تا سال ۲۰۲۱ میلادی روند صعودی داشته است؛ به‌طوری که ایران در سال ۲۰۲۱ با رسیدن به عدد ۱۰ هزار و ۵۶ خانه خریداری شده، در رتبه اول کشور‌ها قرار گرفت. اما این روال، پایدار نبوده است. در سال ۲۰۲۲ میلادی با کاهش ۱۹ درصدی و رسیدن به عدد هشت هزار و ۲۲۳ خانه، برای اولین بار طی ۶ سال گذشته، این آمار روند نزولی را تجربه کرد. دومین شوک نزولی شدن خانه‌های خریداری شده توسط ایرانی‌ها که عمیق‌تر از شوک اول بود، به سال‌جاری برمی‌گردد. در سال ۲۰۲۳ میلادی آمار خرید خانه‌ها با کاهش ۶۰ درصدی از سال گذشته، ۳ هزار و 271 خانه گزارش شد. اما دلیل این میزان از نزولی شدن خرید خانه در ترکیه توسط مردم ایران چیست؟
نتیجه‌های جانبی کنترل قیمت ارز
اواسط دی ماه سال گذشته (ابتدای سال ۲۰۲۳ میلادی) بود که تلاش‌های بانک مرکزی برای ثابت نگه داشتن قیمت ارز داشت نتایج خود را نشان می‌داد. قیمت دلار که در ماه‌های گذشته پله پله در حال بالا رفتن بود، این بار در یک کریدور ثابت در حال نوسان بود. قیمت ارز بازه ۴۶ تا ۵۰ هزار تومان را تجربه کرد که در نهایت روی ۴۹ هزار تومان ایستاد. در پی کنترل کردن قیمت ارز توسط بانک مرکزی، انتظارات تورمی نیز کاهش یافت که به‌دنبال این موضوع، آمار خانه‌های خریداری شده توسط ایرانی‌ها به شدت و با کاهش ۶۰ درصدی، نزولی شد.
نمودار فوق(۲)، روند خرید خانه توسط ایرانی‌ها از زمان ثابت ماندن قیمت ارز در کشور را نشان می‌دهد. این روند نیز به طور میانگین در حال کاهش بوده؛ به‌طوری که طی هشت ماه اخیر، تعداد خانه‌های خریداری شده حدوداً نصف شده است.
سدی محکم در برابر خروج ارز
مسائل اجتماعی- سیاسی در کشور و خروج ارز، جدا از هم نیستند و با وقوع اتفاقی پیش‌بینی نشده، همواره حجم خروج ارز کشور بیش از پیش می‌شود. نمونه بارز این موضوع، اغتشاشات سال گذشته در کشور بود. با وجود فضایی که اغتشاشات در کشور رقم زد، این مسأله به ذهن مردم می‌رسید که اقتصاد ایران رو به افول است و هرچه سریع‌تر باید سرمایه خود را در جایی خارج از کشور سرمایه‌گذاری کنند. به همین دلیل آمار خانه‌های خریداری شده در سه ماهی که اوج اغتشاشات بود، افزایش یافت.
با توجه به نمودار۳، میزان خانه‌های خریداری شده توسط مردم ایران در سه ماه، حدود ۲۰۰ مورد بیشتر شده است.
اما بر اساس نمودار‌های ۱ و ۲، این روال نیز ماندگار نبود و با وجود سیاست‌های بانک مرکزی درخصوص ثابت نگه داشتن قیمت ارز، با کاهش خرید حدود 6 هزار واحد مسکن، روندی نزولی را در حال تجربه کردن است.
سرمایه‌گذاری امن در طلا با خرید گواهی سپرده طلا
ایرنا نوشت؛ رئیس سابق اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: طلا یک دارایی با قابلیت نقدشوندگی بالاست که ارزش آن در تکانه‌های قیمتی و تورم حفظ می‌شود؛ این ویژگی طلا، سبب رشد تقاضا در این بازار بویژه در یک دهه گذشته که تورم‌های شدید داشتیم، شده است.
عبادالله محمدولی خاطرنشان کرد: در بازار‌های مدرن ریسک‌ها به حداقل رسیده و مردم می‌توانند با خرید گواهی سپرده طلا بدون ریسک‌های نگهداری سرمایه‌گذاری کنند.
وی افزود: با توجه به فزونی گرفتن تقاضا، بازاری داغ برای دلالان نیز فراهم شد و در این دهه ما شکایت‌های زیادی در خصوص سکه‌های تقلبی و غیربانکی داشتیم؛ به عبارتی مردم به دلیل کم اطلاعی از فنون کار، در این سرمایه‌گذاری متحمل ضرر‌هایی می‌شدند.
محمدولی با اشاره به اینکه در عصر تکنولوژی، بازار‌ها نیز مدرن شده‌اند، یادآور شد: امروز در بازار‌هایی که در دنیا بسیار محبوب شده، طلا با ضریب اطمینان بسیار بالا معامله می‌شود. نبودن ریسک طلای تقلبی و سهولت انجام معاملات به صورت الکترونیکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این بازار است.