در حافظه موقت ذخیره شد...
سیراب‌سازی استان‌های شرقی تا ۱۴۰۵ با آب‌های گرم دریای عمان
80 قرار داد با بخش‌های مختلف برای شیرین‌سازی آب دریا داریم که 2.3 میلیون نفر از جمعیت کشور را تحت پوشش قرار داده است
بر اساس به‌روزترین آمار از شاخص آبرسانی در ایران که در شهریورماه سال 1402 محاسبه شده 97.76 درصد ازجمعیت ایران به آب شرب پایدار دسترسی دارند. این شاخص در ایران از بسیاری کشورهای دنیا نظیر ایالات متحده امریکا، روسیه، دانمارک، ایتالیا، پرتغال و سوئیس بیشتر است.
این آمار آبرسانی در شرایطی به ثبت می‌رسد که کشور ما در یک منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده و همواره محدودیت منابع آبی بخش مهمی از مسائل شهرها و روستاهای کشور بوده است. یکی از راه‌های مناسب آب مورد نیاز در کشورها شیرین‌سازی آب دریاست؛ طرحی که در ایران نیز از سال‌ها قبل دنبال شده است.
هاشم امینی، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور گفته که استفاده از آب نامتعارف و شیرین‌سازی آب دریا در دنیا مرسوم است و در کشور ما در یک دهه اخیر اتفاقاتی در حوزه شیرین‌سازی آب دریا بویژه در جنوب کشور رخ داده است و افزوده که در حال حاضر 80 قرار داد با بخش‌های مختلف برای شیرین‌سازی آب دریا داریم که 2.3 میلیون نفر از جمعیت کشور را تحت پوشش قرار داده و از مسیر این 80 قرارداد حدود 502 هزار متر مکعب آب در شبانه‌روز شیرین‌سازی و در اختیار مردم قرار داده می‌شود.
به گفته وی، با 20 قرارداد نیز در حال ساخت آب شیرین‌کن بوده که حدود 777 هزار نفر جمعیت را شامل شده و 143 هزار متر مکعب در شبانه‌روز به ظرفیت ما اضافه می‌کند و اذعان داشته که برنامه ما این است که در پایان دولت، با تأمین 645 هزار متر مکعب آب شیرین شده از دریا به صورت سالانه 3 میلیون نفر را در مناطق نوار ساحلی جنوبی تحت پوشش منابع آب شرب نامتعارف قراردهیم. طرح انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرقی کشور در 18 جبهه کاری در حال اجرا بوده و مقرر شده تا آب دریای عمان تا پایان سال ۱۴۰۵ به مشهد مقدس برسد. از تهران، قزوین، سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی به عنوان پنج استانی یاد می‌شود که در سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ به لحاظ کاهش ۳۰ درصدی بارندگی نسبت به سال آبی قبل در وضعیت قرمز آبی قرار گرفته‌اند. ادامه روند خشکسالی و کم بارشی شرایط زیست را در مناطق درگیر خشکسالی سخت و سخت‌تر می‌کند. از این رو ابَرطرح‌های انتقال آب از دریا در دولت سیزدهم برنامه‌ریزی شده و پنج ابرطرح انتقال آب دریا برای تأمین آب در مناطق مختلف کشور در دست اجرا قرار گرفته که انتقال آب از دریای مکران (عمان) برای استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان‌های جنوبی و رضوی از آن جمله است.
طبق اعلام سخنگوی طرح‌های ملی بخش آب کشور با اجرای این طرح، شیرین‌سازی ۲۸۰ میلیون مترمکعب آب برای ۳۰ میلیون نفر جمعیت زیر پوشش عملیاتی خواهد شد.
براساس گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، طرح انتقال آب از دریای عمان به استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی یکی از بزرگترین طرح‌ها در مقیاس جهانی است که چنین طرحی در هیچ کشور دیگری اجرا نشده است.
مجری مطالعات طرح انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور در خصوص آخرین وضعیت این طرح به خبرنگار ایرنا گفت: خط اصلی این طرح هزار و ۳۴۰ کیلومتر است و طول مسیر انشعاب سنگان خواف نیز ۱۳۸ کیلومتر است. علی عبداللهی افزود: در مسیر اجرای این طرح ۱۹ باب ایستگاه پمپاژ تعریف شده و ۲ تونل انتقال آب شامل تونل آب‌بر «جاوشیر» به طول ۱۲.۲ کیلومتر و تونل «کامه» به طول ۱.۳ کیلومتر اجرا می‌شود. مجری مطالعات طرح انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور ادامه داد: حجم انتقالی آب در این طرح ۲۳۰ میلیون مترمکعب در سال پیش‌بینی شده و ظرفیت نمک زدایی کل طرح نیز سالانه یک میلیارد متر مکعب است.
عبداللهی اضافه کرد: این طرح در ۱۸ جبهه کاری از چابهار تا مشهد فعال است و ۱۵ جبهه نیز در دست ابلاغ است که میزان پیشرفت واقعی کل طرح تاکنون ۱۳.۸ درصد است. وی ادامه داد: اکنون مسیرسازی و خاکبرداری این طرح در خراسان رضوی و لوله‌گذاری طرح در مسیر سیستان و بلوچستان در حال اجرا است. عبداللهی افزود: حجم قراردادهای منعقده کل طرح ۱۵۵ هزار میلیارد ریال و نیز ۱۱۹ میلیون یورو است و هزینه‌های سرمایه‌گذاری مورد نیاز در کل طرح نیز هزار و ۶۱۰ هزار میلیارد ریال است.
وی اضافه کرد: زمانبندی اجرای این طرح تا مشهد پایان سال ۱۴۰۵ و اجرای آن تا زاهدان پایان سال ۱۴۰۳ است.
طبق تفاهمنامه‌های منعقد شده، آب انتقالی به استان‌های خراسان رضوی و جنوبی در بخش صنعت به مصرف خواهد رسید اما این آب در سیستان و بلوچستان و اخیراً نیز در خراسان رضوی، برای تأمین مصرف آشامیدنی پیش‌بینی شده است و بر اساس برنامه زمانبندی شده، این طرح تا پایان سال ۱۴۰۵ آماده بهره‌برداری خواهد شد.
مجری مطالعات طرح انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور اظهار کرد: برای جبران کسری آب خراسان رضوی در افق ۱۴۲۰، بر اساس این طرح تخصیص ۳۳۰ میلیون مترمکعب آب در سال منظور شده که ۱۲۰ میلیون متر مکعب آن به بخش صنعت اختصاص دارد و مجوز آن توسط وزارت نیرو صادر شده و کار انتقال آن در دست انجام است.
عبداللهی افزود: ۲۱۰ میلیون متر مکعب نیز سهم بخش شرب استان خراسان رضوی است که برای اخذ مجوز آن در حال رایزنی هستیم تا با اخذ مجوز از مجلس شورای اسلامی، خرید تضمینی آغاز شود.
وی گفت: براساس جلسات برگزار شده با استانداری، مجری طرح و وزارت صمت، مقدمات تأمین آب شرب برای استان خراسان رضوی و جنوبی از این طرح در دستور کار قرار گرفته است.
عبداللهی افزود: اولویت شرکت، انجام لوله‌گذاری از مسیر دریا است اما چنانچه این شرط توسط استان اجرایی شود، لوله‌گذاری در استان آغاز خواهد شد.
طبق گفته سخنگوی دولت سیزدهم، از ابتدای کار کابینه جدید، مسأله آب یکی از اصلی‌ترین موضوعات مورد توجه دولت مردمی بوده است و از ۳۰۰ نقطه پرتنش آبی که در کشور وجود داشته متأسفانه در دولت پیشین در اولویت قرار نگرفته و منابع مناسبی برای آن تخصیص نیافته بود که دولت آیت‌الله رئیسی علاوه بر استفاده بهینه از منابع آبی، بهره‌گیری از روش‌های غیرمتعارف را نیز در دستور کار قرار داد و هم‌اکنون روند انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان با پنج خط انتقال در دست اقدام است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی اظهار کرد: تا سال ۱۳۸۷ که سد «دوستی» وارد مدار تأمین آب شرب مشهد شد ۹۰ درصد آب این کلانشهر از طریق چاه تأمین می‌شد و سدهای «طرق و کارده» تنها ۱۰ درصد این آب را تأمین می‌کردند.
طاهری اضافه کرد: نیاز آبی مشهد در سال ۱۴۰۲ و در اوج مصرف ۱۲ هزار و ۷۰۰ لیتر بر ثانیه پیش‌بینی شده بود و بر اساس این برآورد در ایام اوج مصرف چهار هزار و ۱۵۰ لیتر برثانیه کمبود آب داشتیم که با جلسات متعدد با استاندار خراسان رضوی و وزیر نیرو، این کسری آب جبران شد و شهر مشهد بدون هیچ‌گونه تنش آبی تابستان امسال را پشت سر گذاشت.
طاهری گفت: طرح انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرق کشور در دست اجراست که پیشرفت فیزیکی آن در این استان ۱۴ درصد است و عملیات لوله‌گذاری این طرح از استان سیستان و بلوچستان آغاز شده است.