چشمک طلا به بازارسرمایه
قرارداد آتی شمش طلای خام از اول آبان راه‌اندازی می‌شود
ازگذشته‌های دورتاکنون همواره طلا به عنوان یک بازارمطمئن سرمایه‌گذاری جایگاه ویژه‌ای در تمام کشورها داشته است. در ایران نیز به صورت سنتی خرید و نگهداری طلا و استفاده زینتی از آن رایج بوده است. این درحالی است که با تعریف و ورود ابزارهای نوین در بازار سرمایه، نحوه سرمایه‌گذاری در بازار طلا سهل‌تر و کم هزینه‌تر شده است به طوری که با مبالغ ناچیز نیز می‌توان دراین بازارسرمایه‌گذاری کرد.
درهمین راستا، از اواخر سال گذشته بازاری در بورس کالا راه‌اندازی شد که می‌توان با حداقل سرمایه نیز در بازار طلا مشارکت کرد. معاملات گواهی سپرده شمش طلا، بازار جدید بورس کالاست که هر گواهی در این بازار، یک دهم گرم یا ۱۰۰ سوت طلاست که با قیمت امروز چیزی در حدود ۳۲۰ هزار تومان می‌شود.پشتوانه گواهی شمش طلا در بورس کالا، شمش‌های طلای موجود در خزانه بانک‌هاست که عیار این شمش‌ها آزمایش شده و به این ترتیب سرمایه‌گذاران از یک مرجع مطمئن اقدام به خرید و فروش طلا می‌کنند.طی سال‌های اخیر در بازار سرمایه کشور نیز ابزارهای مالی متنوعی بر پایه طلا شکل گرفته که امکان سرمایه‌گذاری در بازار طلا را بدون نیاز به نگهداری فیزیکی طلا فراهم ساخته است.معاملات ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در بورس کالای ایران در قالب قراردادهای نقدی و مشتقه بر پایه دارایی‌هایی همچون شمش طلا، سکه طلا و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا انجام می‌شود.
حجم بالای معاملات طلا و ابزارهای مبتنی بر آن در بورس کالای ایران و نیز راه‌اندازی ابزارهای مالی جدید بر پایه طلا که با استقبال معامله‌گران مواجه شده، حاکی از موفقیت معاملات و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در بازار سرمایه کشور است. توسعه بازارها و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در بستر بورس نه تنها به افزایش عمق بازار و نقدشوندگی بیشتر کمک می‌کند، بلکه می‌تواند نقدینگی مازاد سرمایه‌گذاران را جذب یک بازار رسمی و شفاف نموده و از ورود سرمایه‌های مازاد به بازارهای موازی غیررسمی و غیرشفاف جلوگیری نماید.
راه‌اندازی قرارداد آتی شمش
طلای خام
درتازه‌ترین ابزار ارائه شده در بازارسرمایه، شرکت بورس کالای ایران در اطلاعیه‌ای از راه‌اندازی قرارداد آتی شمش طلای خام تحویل ۳۱ تیر ماه ۱۴۰۳ از اول آبان ماه امسال خبر داد.
در متن اطلاعیه مدیریت بازارهای مشتقه و صندوق‌های کالایی آمده است: قرارداد آتی شمش طلای خام تحویل ۳۱ تیر ماه ۱۴۰۳ از روز دوشنبه اول آبان ماه امسال راه‌اندازی شده و تا تاریخ ۱۴۰۳٫۰۴٫۳۱ قابل معامله خواهد بود.
قراردادهای آتی در نخستین روز معاملاتی بدون حد نوسان قیمتی با دوره پیش گشایش به مدت ۳۰ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز می‌شود و پس از انجام حراج تک قیمتی رأس ساعت ۱۰:۳۰ با دوره عادی معاملاتی و اعمال حد نوسان قیمت روزانه ادامه می‌یابد. قیمت پایه قرارداد آتی همان قیمت کشف شده در حراج تک قیمتی خواهد بود که مبنای حد نوسان قیمت روزانه برای ادامه معاملات در حراج پیوسته قرار خواهد گرفت.
بدیهی است در صورت عدم انجام معامله در حراج تک، قرارداد آتی متوقف و مجدداً همین فرایند، روز کاری بعد تکرار خواهد شد.
همه‌گیری جهانی تب طلا
در بازارسرمایه
معاملات طلا و ابزارهای مبتنی بر طلا در بورس‌های سراسر دنیا، قابلیت دسترسی به این بازار را برای سرمایه‌گذاران در سراسر جهان افزایش داده است. ابزارهای مالی همچون قراردادهای نقدی، آتی، اختیار معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا به سرمایه‌گذاران این امکان را داده است که بدون نیاز به خرید و نگهداری فیزیکی طلا از منافع این بازار بهره‌مند شوند.
نقدشوندگی بالا و قابلیت ایجاد پوشش در برابر تورم، از جمله عوامل مهمی است که طلا را به کالای مورد علاقه سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است. همچنین طلا به عنوان یک دارایی که به تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه‌گذاری کمک می‌کند، همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است.
آمارها نشان می‌دهد معاملات طلا و ابزارهای مالی مبتنی بر آن در بورس‌های مختلف جهان از رونق بالایی برخوردار است. به طوری که در سال ۲۰۲۳ میلادی، ارزش معاملات قراردادهای مبتنی بر طلا در بورس چندکالایی هند تنها در مدت شش ماه، بیش از ۱۰هزار میلیارد روپیه بوده است.
رونق بالای معاملات طلا در بورس‌های مختلف جهان حاکی از آن است که امروزه وجود بازارها و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در بستر بورس، مزایای متعددی برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازارهای مالی به همراه دارد.
رشد و تکامل معاملات و بازارهای طلا در جهان تحت تأثیر عوامل گوناگونی شکل گرفته است که از آن جمله می‌توان به توسعه استانداردهای طلا، رشد بازارهای جهانی، تأثیر تکنولوژی و تغییرات تقاضای سرمایه‌گذاران اشاره نمود.
معاملات طلا در بورس‌ها در سراسر جهان، بازار مدرن طلا را به یک بازار جهانی تبدیل کرده است. بزرگ‌ترین بازار طلا، اتحادیه بازار شمش لندن (LBMA) است که در شهر لندن مستقر بوده و تعیین قیمت روزانه طلا را بر عهده دارد. سایر بازارهای اصلی طلا شامل بورس طلای شانگهای، بورس کالای نیویورک و بورس کالای توکیو می‌شود.
طلا در شکل‌های متنوعی در بورس‌های جهان معامله می‌شود که از آن جمله می‌توان به طلای فیزیکی در قالب سکه، شمش و زیورآلات و نیز ابزارهای مالی مبتنی بر طلا همچون قراردادهای آتی، اختیار معامله و صندوق‌های قابل معامله (ETها) اشاره کرد. این ابزارهای مالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که بدون خرید و نگهداری طلای فیزیکی، از منافع این بازار بهره‌مند شوند.
عمده معاملات طلا در جهان، در بورس COMEX، بازار خارج از بورس لندن و بورس‌های طلا و آتی شانگهای صورت می‌گیرد. COMEX، زیرمجموعه بورس کالای شیکاگو (CME) بوده و بزرگ‌ترین بازار معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله مربوط به فلزات محسوب می‌شود.
طلا به عنوان یک فلز قیمتی تأثیرگذار در اقتصاد جهانی، یکی از دارایی‌های پایه قراردادهای مشتقه قابل معامله در COMEX است که حجم قابل توجهی از معاملات را به خود اختصاص می‌دهد. در بورس COMEX، روزانه حدود ۴۲ میلیون اونس طلا (بیش از ۱۳۰۰ تن) معامله می‌شود.
سایر بازارهای مهمی که در آنها طلا معامله می‌شود، شامل دوبی، هند، ژاپن، سنگاپور و هنگ‌کنگ می‌شود. اگرچه توانایی این بازارها در جذب نقدینگی به اندازه مراکز اصلی معاملاتی طلا نیست، اما با این حال، نقش مهمی در تأمین تقاضای منطقه‌ای ایفا می‌کنند و به عنوان مراکز معاملات طلا در منطقه خود محسوب می‌شوند.