در مهرماه سال‌جاری
ارزش معاملات بازار مشتقه بورس کالا از ۲.۵ همت عبور کرد
در مهرماه امسال ۲۶۲ هزار قرارداد آتی و اختیار معامله بر پایه دارایی‌های مختلف به ارزش ۲.۵ همت در بازار مشتقه بورس کالای ایران منعقد شد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران، ارزش معاملات بازار مشتقه بورس کالای ایران در مهرماه امسال از ۲ هزار و ۵۷۵ میلیارد تومان فراتر رفت. حجم قراردادهای منعقده در بازار آتی و اختیار معامله نیز ۲۶۲ هزار و ۶۳۹ قرارداد بود. در جریان معاملات مهر، تعداد ۱۶۹ هزار و ۲۸ قرارداد آتی زعفران نگین منعقد شد و ارزش بیش از یک هزار و ۶۶ میلیارد تومانی برای آن به ثبت رسید. زعفران نگین با این عملکرد معاملاتی توانست مقام نخست معاملات را در حجم و دوم را پس از صندوق طلا در ارزش از آن خود کند. معامله‌گران این تعداد قرارداد را در ۳ سررسید ماه‌های آبان و اسفند ۱۴۰۲ و اردیبهشت ۱۴۰۳منعقد کردند.
این گزارش می‌افزاید؛ انعقاد ۵۶ هزار و ۱۲۵ قرارداد آتی صندوق طلا در ۶ سررسید ماه‌های مهر، آذر و بهمن ۱۴۰۲ و فروردین، خرداد و مرداد ۱۴۰۳ نیز ارزش بیش از یک هزار و ۴۲۷ میلیارد تومانی را در بازار به ثبت رساند. این دارایی پایه رتبه نخست را در ارزش و دوم را در حجم معاملات ماهانه به‌دست آورد.
همچنین در نخستین ماه پاییز با استقبال سرمایه‌گذاران از ابزارهای مالی تعریف شده در حوزه شمش طلا، ۱۸ هزار و ۴۵۲ قراراد آتی شمش طلا در ۵ سررسید ماه‌های ۲۹ مهر، ۳۰ آبان، ۲۸ آذر و ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ و ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳با ارزش بیش از ۶۸.۱ میلیارد تومان منعقد شد. بر این اساس در ۳ سررسید تحویل ماه‌های مهر، آذر و اسفند امسال نیز ۲هزار و ۳۰۷ قرارداد آتی نقره در بازار منعقد شد و ارزش بیش از ۹.۶ میلیارد تومان برای آن به ثبت رسید. پسته بادامی به‌عنوان دارایی تازه وارد این بازار که مهرماه معاملات آن در بستر بورس کالا آغاز شد، ۲۴۶ قرارداد به ارزش یک میلیارد و ۷۴ میلیون تومان در ۲ سررسید آذر و بهمن ۱۴۰۲ ثبت کرد.
در مهر ماه همان‌گونه که گفته شد ۱۶ هزار و ۶۳۹ قرارداد اختیار معامله و اختیار آتی به ارزش ۲ میلیارد و ۷۳۲ میلیون تومان منعقد شد.
جذابیت بازار مشتقه برای سرمایه‌گذاران
نیما کرامت، کارشناس بازار سرمایه درباره بازار مشتقه گفت: بازار مشتقه یکی از جذاب‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاران است که فعالان بازار برای شناخت بیشتر این بازار باید بیش از پیش اقدام کرده و سایر نهادهای مالی هم نسبت به شناخت آن تلاش کنند اما متأسفانه به دلیل عدم آشنایی کافی سرمایه‌گذاران با این بازار، بازار مشتقه کمتر شناخته شده است.
وی با اشاره به ویژگی‌های بازار مشتقه اظهارداشت: این بازار دو ویژگی دارد که مهم‌ترین آنها لورج یا اهرم است که در بازار چندین برابر میزان پول می‌توان معامله کرد. این ویژگی بازار مشتقه به‌صورت شمشیر دولبه عمل می‌کند. ویژگی دوم بازار مشتقه هم دوطرفه بودن این بازار است. به‌عبارت دقیق‌تر در روندهای صعودی و نزولی بازار، امکان کسب سود از بازار وجود دارد منوط به آنکه افراد قدرت تشخیص روند را به‌طور واقعی و دقیق داشته باشند. درحالی‌که در بازار نقد هر کالا یا سهام فقط از روند صعودی می‌توان سود کسب کرد.
به گفته کرامت، دوطرفه بودن بازار یکی ازمهم‌ترین عللی است که در دنیا باعث بالارفتن ارزش معاملات بازار مشتقه شده‌است و به همین دلیل در دنیا ارزش معاملات بازار مشتقه از ارزش معاملات در بازار نقد هم بالاتر است.
کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: به‌طور کلی ابزارهای بازار مشتقه در ایران به ۴ دسته فیوچرز (آتی)، آپشن (اختیار معامله)، سواپ(معاوضه) و فوروارد(پیمان آتی) تقسیم می‌شوند که از میان این چهار ابزار، دو ابزار اول یعنی قراردادهای آتی و اختیار معامله استاندارد هستند و در هر کشوری معامله می‌شوند و دو ابزار دیگر یعنی معاوضه و پیمان آتی در بورس‌های محلی و لوکال معامله شده و در بورس‌های رسمی و استاندارد معامله نمی‌شوند.
وی تصریح کرد: در بورس ایران قرارداد آتی و اختیارمعامله را داریم. قرارداد آتی در بازار ایران روی شمش طلا و در سال۸۷ آغاز شد و در ادامه به معاملات آتی سکه ادامه یافت و در سال ۹۷ قرارداد آتی سکه را بستند و کالای زعفران را آوردند و در حال‌حاضر در بازارکالایی قرارداد آتی کالایی آتی شمش طلا، زعفران، نقره، پسته و صندوق طلا داریم.
به گفته کرامت در حوزه اوراق بهادار و سهام هم یک‌سری تک‌سهم مانند سایپا و اهرم راه‌اندازی شد.
وی تأکید کرد: آپشن کالایی هم در بورس وجود دارد و آپشن روی شمش طلا، سکه و زعفران وجود دارد و 2 درصد از بازار سهم دارد. در ایران از قراردادهای آپشن نسبت به قراردادهای آتی و فیوچرز فعلاً استقبال بهتری شده است و ارزش معاملات بالاتری دارد درآپشن سهام، روزانه یکصد میلیارد تومان پول جابه‌جا می‌شود.
کرامت افزود: در رابطه با بازار آپشن هم از میان حدود ۷۰۰ نماد بورسی برای ۵۰ نماد، آپشن راه‌اندازی شده است که درحال معامله هستند. در آپشن سهام تقریباً در روزهایی که بازار خوب است تقریباً ٢درصد از ارزش کل معاملات (۱۰۰ میلیارد تومان) را به خود اختصاص داده است اما به نسبت جایگاه بازار مشتقه در دنیا خیلی عقب مانده‌ایم.
کارشناس ارشد بازار مشتقه با بیان اینکه آپشن کالایی هم در بورس وجود دارد، افزود: آپشن روی شمش طلا، سکه و زعفران وجود دارد و در ایران از قراردادهای آپشن نسبت به قراردادهای آتی و فیوچرز فعلاً استقبال بهتری شده است.
کرامت خاطرنشان کرد: ترغیب حقوقی‌ها برای ورود به بازار مشتقه اهمیت بالایی دارد زیرا ورود حقوقی‌ها به رونق بیشتر بازار منجر می‌شود.