چرا واردات روغن خوراکی متوقف شد؟
انبارهای کشور مملو از روغن وارداتی و تولید داخل است
مصرف یک میلیون و500 هزار تن روغن روغن خوراکی یکی از کالاهای اساسی بوده که نیاز کشور به این قلم سالانه بین یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن (۱.۵ تن) تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن (۱.۶ تن) روغن بوده و بخشی در داخل و بخش اعظمی وارد می‌شود
امین محمودی
روزنامه نگار
روغن خوراکی یکی از کالاهای اساسی بوده که نیاز کشور به این قلم سالانه بین یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن (۱.۵ تن) تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن (۱.۶ تن) روغن بوده و بخشی در داخل و بخش اعظمی وارد می‌شود. تولید روغن در کشور با واردات سالانه حدود ۳ میلیون دانه روغنی انجام می‌شود. ایران برای تولید روغن ۹۵ درصد وابستگی ارزی دارد.
شهریورماه بود که با کاهش قیمت جهانی روغن، تولیدکنندگان داخلی نیز در راستای این کاهش اعلام کردند قیمت محصولات را کاهش می‌دهند. قرار بود که این کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت نیز در فروشگاه‌ها برای کالاهای تولید شده موجود در بازار نیز اعمال شود که در بخش زیادی از این فروشگاه‌ها اعمال نشد.
در خبری دیگر سرپرست معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در نامه‌ای به رئیس کل گمرک نوشت: با عنایت به لزوم برنامه‌ریزی جهت تعدیل و تنظیم بازار روغن خوراکی، ترخیص روغن خام آفتابگردان و روغن خام سویا از اول آبان از تمام مبادی گمرکات اجرایی کشور تا اطلاع ثانوی مجاز نیست.
در همین خصوص انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران اعلام کرده، وضعیت واردات و موجودی روغن خام از وضعیت مطلوبی برخوردار است و به دلیل افت شدید قیمت‌های جهانی طی ماه‌های اخیر، استقبال تجار و فعالان صنعت روغن نباتی برای واردات روغن خام با قیمت پایین‌تر باعث شده تا واردات این کالاها با افزایش ۵۷ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل باشد.
بنابر این گزارش، طی ۶ ماه نخست سال جاری، واردات روغن خام سویا با افزایش ۱۶۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۲۲۸ هزار و ۲۱۴ تن افزایش یافته، واردات روغن خام آفتابگردان نیز با افزایش ۴۹ درصدی به ۵۱۳ هزار و ۸۱۴ تن رسیده است؛ همچنین واردات روغن پالم در ۶ ماه نخست سال با افزایش ۷ درصدی همراه بوده و عدد ۱۹۵ هزار و ۳۸۷ تن را نشان می‌دهد. افزایش ۱۰۰ درصدی واردات روغن کلزا نیز عدد ۲۵ هزار و ۸۷۸ تن را ثبت کرده است.
افزایش 56 درصدی واردات روغن در نیمه نخست سال جاری
براساس آمار گمرک در نیمه نخست سال جاری یک میلیون و 2 هزار و 396 تن و 360 کیلوگرم انواع روغن به ارزش یک میلیارد و 646 میلیون و 284 هزار و 83 دلار یا 46 هزار و 922 میلیارد و 352 میلیون و 176 هزار تومان وارد کشور شده است.
این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته 641 هزار و 403 تن و 224 کیلوگرم انواع روغن به ارزش یک میلیارد و 182 میلیون و 277 هزار و 319 دلار به کشورمان وارد شده بود.
بنابراین واردات انواع روغن در نیمه نخست سال جاری نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته با افزایش 40 درصدی به لحاظ ارزشی و افزایش 56 درصدی به لحاظ وزنی همراه بوده است.
طی این مدت همچنین انواع روغن نباتی از مبادی 31 کشور جهان شامل اتریش، اسپانیا، اسلواکی، امارات متحده عربی، اندونزی، انگلستان، ایرلند، ایتالیا، ایسلند، آرژانتیتن، آلمان، برزیل، بلژیک، تایلند، ترکیه، چین، سنگاپور، سوئیس، عمان، روسیه، فرانسه، فیلیپین، کانادا، کره جنوبی، لوکزامبورگ، مالدیو، مالزی، موناکو، هلند، هند و هنگ‌کنگ وارد کشورمان شده است.
وزارت صمت به دنبال آزادسازی واردات روغن!
محمدمهدی برادران، معاون صنایع عمومی وزیر صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای به علیرضا پیمان پاک، قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور بازرگانی و تنظیم بازار با اشاره به اینکه روغن نباتی به عنوان یک کالای اساسی و استراتژیک دارای جایگاه بسیار مهم و حساس در کشور و حائز اهمیت برای رصد و پایش توسط این وزارتخانه است و در حال حاضر مواد اولیه مورد نیاز این صنعت با عنوان روغن خام توسط آن وزارتخانه تأمین می‌شود، گفته که تولیدکنندگان این صنعت با توجه به اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها در زمان‌های مقرر نهایت همکاری را با دولت انجام دادند؛ به نحوی که با پیگیری صورت گرفته در دو مرحله در جهت رفاه مصرف‌کنندگان اقدام به کاهش قیمت خود کرده‌اند. اما علی‌رغم همکاری‌های صورت گرفته، سرپرست معاونت توسعه بازرگانی آن وزارتخانه طی نامه‌ای در میانه مهرماه برای ترخیص روغن خام سویا و روغن خام آفتابگردان درخواست ممنوعیت ترخیص از گمرکات کشور بدون اعلام هیچ گونه مستنداتی را اعلام کرده است.
در ادامه این نامه آمده که مطابق تبصره ذیل ماده ۴ قانون مقررات صادرات و واردات: «وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسئول تعیین ضوابط مقررات و استانداردهای صدور گواهی که برای ترخیص و ورود کالا مخالف باشند، باید ضوابط یاد شده را به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام و وزارت یادشده به صورت عام و... اجرایی کند.» همچنین مطابق ماده ۶ مبارزه با قاچاق کالا و ارز و ماده ۲۳ قانون احکام دائمی، این امر خلاف ضوابط و مقررات جاری کشور است.
بــرش
دلالان روغن به دنبال تکرار ماجرای چای
افزایش 56 درصدی روغن سبب شد انبارهای کشورمان مملو از روغن شود به طوری که این امر در اواسط مهرماه وزارت جهاد کشاورزی را متقاعد کرد تا ترخیص روغن خام آفتابگردان و سویا از تمامی مبادی گمرکات کشور از اول آبان ممنوع کند. با این حال این امر ظاهراً به مذاق واردکنندگان و دلالان روغن خوش نیامد تا جایی که با فشارهای سیاسی به دنبال آن هستند تا واردات روغن همچنان صورت گیرد. این امر می‌تواند یادآور ماجرای واردات انبوه چای و فساد و رانت‌های گوناگون آن باشد بنابراین پر واضح است که واردات روغن در حال حاضر نتیجه‌ای جز ارزبری گسترده و میدان دادن به دلالان برای کنترل بازار روغن نیست، به همین دلیل لازم است ممنوعیت واردات هرگونه روغن به کشور تداوم داشته باشد.