در جریان رسیدگی قضایی به یک پرونده صورت گرفت
جبران خسارت وارده به ۱۰ هزار سهامدار
برای نخستین بار خسارت زیاندیدگان از جرائم بورسی، بدون مطالبه و مراجعه زیان دیدگان به دادگاه، به صورت داوطلبانه از سوی متهمان پرداخت و به حساب زیان دیدگان واریز شد
درحالی که مرور تاریخ بورس تجارب تلخ برخی از سهامداران متضرر به دلیل تخلفات شرکت‌ها و فعالان بورسی را در سال‌های گذشته روایت می‌کند، با اقدام اخیر سازمان بورس و جبران خسارت 10 هزار سهامدار؛ این اولین بار است که خسارت زیاندیدگان از جرائم بورسی، بدون مطالبه و مراجعه زیان دیدگان به دادگاه، به صورت داوطلبانه از سوی متهمان پرداخت و به حساب زیان دیدگان واریز شده است
در دوساله فعالیت دولت سیزدهم اقدامات متعددی برای تقویت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بر معاملات بازار به عنوان یکی از وظایف اصلی نهادناظر بازار صورت گرفته است؛ اقدامی که به رغم تمام نوسانات و پستی و بلندی‌هایی که در ذات بازار وجود دارد، موجب تقویت و ارتقای اعتماد دربازارسرمایه می‌شود.
درهمین راستا با تقویت بخش نظارتی سازمان بورس، اخبار امیدوارکننده‌ای از برخورد با متخلفان در این بازار که هزینه تخلف آنها را باید سهامداران خرد بپردازند، شنیده می‌شود.
در روز 24 مهر ماه مجیدعشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درمراسم امضای تفاهمنامه همکاری پلیس امنیت اقتصادی فرماندهی انتظامی و سازمان بورس، با تأکید براینکه باید سرعت برخورد با مجرمان بورسی افزایش یابد، خواستار برخورد جدی و فوری با پرونده‌ای از تخلفات شد که هنوزبرخوردی با آن صورت نگرفته است.
روز یک آبان ماه نیزمرتضی ملک محمدی، رئیس اداره رسیدگی به تخلفات نهادی مالی سازمان بورس و اوراق بهادار از جریمه نقدی دو شرکت کارگزاری و نیز تعلیق مجوز معاملات اوراق مشتقه مبتنی بر اوراق بهادار، برای آنها خبرداد.
نوبت به جبران خسارت رسید
حال در تازه‌ترین اقدام نظارتی، سازمان بورس و اوراق و بهادار برای جبران خسارت سهامداران یک سهم فرابورسی گام برداشته است. موضوعی که مدیر امور حقوقی و انتظامی سازمان بورس و اوراق بهادار ازآن خبرداده و اعلام کرده است که جبران خسارت وارده به ۱۰ هزار سهامدار در جریان رسیدگی قضایی به یک پرونده در بازار سرمایه رقم خورد.
به گفته محمد جوانمردی، در پی وقوع دستکاری قیمت یک سهم فرابورسی و طرح شکایت سازمان بورس و اوراق بهادار در مجتمع ویژه رسیدگی به جرائم اقتصادی، رأی محکومیت ۱۴ نفر از متهمان به پرداخت ۳ هزار میلیارد ریال جزای نقدی معادل ۲ برابر سود مکتسبه آنها صادر شد.
طبق اطلاعات ارائه شده، پس از گذشت مدت کوتاهی از تاریخ عرضه اولیه یکی از شرکت‌های فرابورسی، سوء رفتارهای معاملاتی برخی از اعضای هیأت مدیره و سهامداران عمده و برخی فعالان بورسی، منتهی به دستکاری و افزایش قیمت کاذب ۱۲۰ درصدی سهم مذکور شد. در این پرونده، متهمان با استفاده از شگردهای متنوع در سفارش‌چینی از جمله ثبت و حذف گسترده سفارشات خرید، معاملات درون گروهی هماهنگ و خرید به صورت رنج مثبت در کدهای معاملاتی نزدیکان و شرکت‌های کاغذی، اقدام به دستکاری قیمت سهم کردند، به نحوی که بدون وجود هرگونه تغییر مثبت در عملکرد جاری و سودآوری شرکت، قیمت این سهم در کمتر از سی روز معاملاتی با افزایش کاذب ۱۲۰ درصدی مواجه شد. اتفاقی که فعالان بازار ازآن با عنوان «چاق کردن سهم» یاد می‌کنند.
مدیر امور حقوقی و انتظامی سازمان بورس و اوراق بهادار با تأکید بر اینکه پیش از صدور رأی دادگاه، ۷ نفر از متهمان آمادگی خود را برای پرداخت خسارت وارده به سهامداران متضرر اعلام کردند، گفت: در پی این امر و با موافقت دادگاه، بر اساس مبالغ محاسبه شده توسط این سازمان، زیان وارده به سهامداران از سوی متهمان پرداخت و از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب سهامداران سجامی آن نماد واریز شد. در نتیجه این امر، بالغ بر ۱۵۰ میلیارد ریال خسارت به تناسب حجم معاملات به حساب حدود ۱۰ هزار نفر از زیان دیدگان واریز شد.
جبران خسارت بدون مراجعه زیان دیدگان به دادگاه
درحالی که مرور تاریخ بورس تجارب تلخ برخی از سهامداران متضرر به دلیل تخلفات شرکت‌ها و فعالان بورسی را در سال‌های گذشته روایت می‌کند، با اقدام اخیر سازمان بورس و جبران خسارت 10 هزار سهامدار؛ این اولین بار است که خسارت زیاندیدگان از جرائم بورسی، بدون مطالبه و مراجعه زیان دیدگان به دادگاه، به صورت داوطلبانه از سوی متهمان پرداخت و به حساب زیان دیدگان واریز شده است. این امر در نهایت موجبی برای تخفیف مجازات متهمان داوطلب بوده است. بررسی تخلفات مشابهی که در سال‌های گذشته رخ داده نام آشنای کنتورسازی ایران با نماد معاملاتی آکنتور را به یاد می‌آورد. موضوعی که به یکی از جنجالی‌ترین وقایع بورس در میانه دهه 1390 تبدیل شد و بسیاری از سهامداران این شرکت با زیان‌های سنگینی مواجه شدند. دراین دوره نیز برخی با افزایش کاذب قیمت سهام این شرکت در لوای عقد یک قرارداد سهام آن را به چندین برابر ارزش واقعی آن رساندند و درنهایت این سهامداران خرد بودند که زیان سنگینی را متحمل شدند.
از پاییز سال 1394 پس از رسیدن زمزمه‌ها از انعقاد قراردادی جذاب میان کنتورسازی ایران و شرکت دیگری به نمایندگی از اتاق اصناف ایران برای فروش صندوق‌های فروشگاهی شایعه دو برابر شدن سود کنتورسازی ایران از این محل را سرزبان‌ها انداخت. سرانجام در ۱۲ دی همان سال و دو روز بعد از نهایی شدن قرارداد کنتورسازی ایران با شرکتی به نام هوشمند سامانه باران، سهام این شرکت پس از رشد بیش از ۱۱۰ درصدی در مدت حدود یک ماه همراه شد. اما پس از ساخت سود ۱۵۳۰ تومانی به ازای هر سهم در سال ۹۴ به ناگهان شایعاتی درباره باطل شدن این قرارداد و بی‌اعتباری سود اعلامی منتشر شد. این رخدادها موجب شد تا سهام این شرکت بیش از پنج سال بسته بماند و زیان سنگینی به سهامداران آن تحمیل شود.
اما با فعال شدن بخش حقوقی و انتظامی نهادناظر بازارسرمایه می‌توان امیدوار بود که از تکرار چنین مواردی جلوگیری شود.