بازخوانی ادعاهای خلاف واقع چهرههایی که فضای اقتصاد ایران را با دروغهایشان آلوده کردند
آمارسازیهای آقای نوبخت
تورم با اجرای هدفمندی یارانهها کمتر از 10 درصد افزایش یافت
یکی از چالشهایی که در طول سالهای گذشته فضای اقتصاد کشور را آلوده کرد، وجود افرادی بوده که منافع حزبی و جناحی خود را مقدم بر منافع ملی میدانستند و اقدامات و برنامههایی را که منجر به توسعه اقتصاد ایران میشده یا موجب اصلاح ساختارهای معیوب گذشته بوده را با عینک سیاسی تحلیل میکردند تا گروه سیاسی مخالف آنها به موفقیت در سیاستگذاری نرسد.
یکی از مصادیق این گروه افراد که حتی 8 سال نیز بهعنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه در دولت روحانی بانی از دست رفتن اقتصاد ایران در دهه 90 شد، محمد باقر نوبخت است. یکی از ویژگی این افراد علاوه بر اینکه کارنامه قابل ارائهای در دوره مسئولیت خود ندارند، بیان گزارههای غلط، تحلیلهای نادرست و پیشبینیهای اشتباه و بعضاً دروغآمیز نسبت به اقدامات و سیاستهای سایر دولتهاست. بهعنوان یک نمونه از تحلیلهای اشتباه و سوگیرانه نوبخت میتوان به پیشبینی وی از بروز تورم 550 درصدی پس از اجرای سیاست هدفمندی یارانهها در دولت دهم اشاره کرد.
نوبخت که در سال 87 کرسی معاونت پژوهشهای اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را در اختیار داشت، نسبت به سیاست هدفمندی یارانهها هجمههای سنگینی وارد کرد و ادعا کرد: «در صورت آزادسازی قیمتها و نقدی کردن یارانهها شاهد تورم 550 درصدی در کشور خواهیم بود.» پس از اجرای این سیاست توسط دولت احمدینژاد مشخص شد علاوه بر اینکه به واسطه اعطای یارانه نقدی قدرت خرید خانوارها افزایش یافت، بلکه میزان ضریب جینی نیز به شدت کاهش یافت و سطح نابرابری در کشور بهطور قابل توجهی افت کرد. همچنین پیشبینی افرادی مانند نوبخت غلط از آب درآمد و عدم پشتوانه علمی در طرح نظرات این افراد بر عموم کارشناسان و مردم روشن شد. علاوه بر نوبخت میتوان بیژن زنگنه را نیز در این گروه افراد به واسطه دروغهایی در موضوعاتی همچون عدم افزایش قیمت بنزین در سال 98 و عدم خروج توتال از ایران قرار داد.
چهرههایی همچون نوبخت را میتوان پینوکیوهای اقتصاد ایران دانست زیرا همچون پینوکیو که به دروغ شهرت داشت، این گروه افراد نیز دروغ و مغالطه در آمارها و خلافگویی در پیشبینیها را سرلوحه اقدامات خود قرار دادهاند.
صفحه درخشان نظام، تعبیر وارونه نوبخت از دولت روحانی
نوبخت که 8 سال ریاست سازمان برنامه و بودجه را در دولت روحانی برعهده داشت، یکی از بانیان وضعیت فاجعهبار اقتصادی دهه 90 بوده است اما وی که به دروغپراکنی نسبت به شاخصهای آماری در طول سالها عادت کرده بود، در آخرین روزهای عمر دولت روحانی نیز حتی روال سابق خود را کنار نگذاشت و نه تنها نسبت به کمکاریها، ناکارآمدیها و ترک فعلهای دولت عذرخواهی نکرد بلکه عملکرد دولت روحانی را مطلوب دانست و عنوان کرد: «آن چیزی که در ۸ سال گذشته اتفاق افتاد، یک صفحه درخشان در مجموعه نظام تلقی میشود»
اما بررسی شاخصهای مختلف اقتصاد کلان گواهی عملکرد دیگری است و به نظر میرسد رؤیای نوبخت وارونه تعبیر شده است. عملکرد 8 ساله دولت روحانی نه تنها صفحه درخشانی نبود بلکه، یکی از تاریکترین دورههای تاریخ اقتصاد ایران به واسطه ناکارآمدی و بیانضباطیهای دولت به ثبت رسید که نتیجه آن از دست رفتن دهه 90 از اقتصاد ایران شد. بروز رکود تورمی در دولت اول روحانی و خلق فزاینده نقدینگی، بروز تورمهای مستمر و بالا و جهشهای نرخ ارز در دولت دوم روحانی تنها چند برگ از کتابچه اعمال دولت روحانی با سرتیمی نوبخت در بخش اقتصاد در طول 8 سال عمر این دولت بوده است.
گزارشهای آماری حاکی از آن است که دولت تدبیر و امید بدترین کارنامه اقتصادی پس از انقلاب را در زمینههای مختلف داشته است. افزایش سرسامآور قیمت مسکن، ارز و خودرو از یک سو و شکستن رکورد تورم اقلام خوراکی و افزایش رکود، بیکاری و نابرابری از سوی دیگر، تنها بخشی از عملکرد دولتی است که نوبخت عملکرد آن را صفحه درخشان میخواند.
نوبخت که در دولت احمدینژاد پیشبینی تورم 550 درصدی کرده بود در دوره مسئولیت وی در دولت روحانی بالاترین میزان تورم در میان دولتهای پس از انقلاب به ثبت رسید.
مصادیق دیگری از دروغهای نوبخت
نمونه دیگری از خلافگوییهای نوبخت به موضوع افزایش قیمت بنزین بازمیگردد. زمانی که دولت در تدارک افزایش قیمت بنزین بود، دفتر سخنگوی دولت با انتشار اطلاعیهای اعلام کرد: اظهارات منتسب به نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره قیمت بنزین در کمیسیون تلفیق مجلس صحت ندارد. یا نوبخت در اظهارات دیگری در سال 97 بیان کرده بود: در لایحه بودجه سال ٩٨، قیمت بنزین ١٠٠٠ تومان دیده شده و برنامهای برای افزایش قیمت حاملهای انرژی نداریم. در حالی که مردم مشاهده کردند در آبان 98، دولت به یک باره قیمت بنزین را افزایش داد و نوبخت بر خلاف تصمیم دولت آن را به مردم اعلام کرده بود.
نوبخت در دوره مسئولیتش اظهارات عجیبی نیز داشته است. بهعنوان مثال محمد باقر نوبخت سال 96 در گردهمایی دانشجویان و جوانان حزب اعتدال و توسعه، با بیان اینکه رئیس جمهور در جلسه امروز با وی تأکید کرده که درباره افزایش نرخ ارز بسیار نگران است، گفته بود: آقای روحانی اصلاً و به هیچ عنوان افزایش نرخ ارز را برنمیتابد و از افزایش آن بسیار مکدر است. این اظهار تکدر روحانی از زبان نوبخت زمانی است که در سال بعد، نرخ ارز با جهش روبه رو شده و دولت در کنترل نرخ ارز ناتوان است و عملکرد ضعیف تیم اقتصادی دولت روحانی کاملاً نمایان است.