نیروگاههای تهران مازوت سوزی ندارند
براساس سامانه ثبت و پایش مصرف سوخت نیروگاهی، سهم مازوت در سبد سوختی نیروگاه‌ها در سال 1401 از میزان 9.4 درصد به 4.3 درصد در سال 1402 کاهش یافته است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو(پاون)، شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی در واکنش به برخی مطالب مبنی بر آلایندگی نیروگاه‌ها در گزارشی تأکید کرد: از مجموع 134 نیروگاه حرارتی کشور تنها 16 نیروگاه بخاری کشور قابلیت استفاده از مازوت به‌عنوان سوخت دوم را دارند که از این تعداد تنها 14 نیروگاه معمولاً در فصل زمستان در صورت عدم تخصیص گاز از سوخت مازوت استفاده می‌کنند و مخازن مازوت نیروگاههای بخاری بعثت و اسلام‌آباد اصفهان به‌دلیل ملاحظات زیست‌محیطی پلمب شده و سالیان متمادی است که به‌صورت تک سوخت (گاز) بهره‌برداری می‌شوند.
از این‌رو نسبت دادن مسأله آلودگی هوای شهرها خصوصاً در فصول سرد که با پدیده وارونگی هوا مواجه هستیم، به استفاده گاه به گاه برخی از نیروگاه‌ها به سوخت مازوت ناصحیح است، زیرا مستندی در این خصوص که عامل اصلی آلودگی هوای تهران یا سایر کلانشهرها، مازوت‌سوزی نیروگاه‌هاست، وجود ندارد. بویژه در تهران که براساس مستندات سازمان محیط زیست هیچگونه مازوت‌سوزی اتفاق نمی‌افتد. در نیروگاههای اطراف تهران نیز که یکی از آنها نیروگاه بخاری منتظرقائم کرج است، از ابتدای سال حتی یک لیتر مازوت هم مصرف نشده است و نیروگاههای سیکل‌ترکیبی دماوند و پرند هم به هیچ وجه قابلیت مازوت‌سوزی ندارند.
براساس مطالعاتی که سال گذشته از سوی سازمان حفاظت محیط زیست انجام شد، مشاهده شد که شاخص‌های آلودگی هوا در شمال تهران مطابق ساعات پیک ترافیک افزایش می‌یابد. در حالی که در ایستگاه‌های اطراف تهران که عمدتاً نیروگاههای حرارتی واقع شده‌اند، شاخص آلودگی پایین بوده است. همچنین به استناد سامانه ثبت و پایش مصرف سوخت نیروگاهی که مورد توافق دو وزارتخانه نفت و نیرو است، سهم مازوت در سبد سوختی نیروگاه‌ها در سال 1401 از میزان 9.4 درصد به 4.3 درصد در سال 1402 کاهش یافته است.
این گزارش حاکی است نیروگاههای بخاری به‌دلیل افزایش هزینه‌های تعمیرات و فرسودگی تجهیزات تمایلی به استفاده از سوخت مایع ندارند و تا زمانی که سهمیه گاز به آنها تعلق بگیرد از این سوخت استفاده می‌کنند و در شرایط اضطراری به‌دلیل قطع سهمیه گاز در فصول سرد که مصرف گاز خانگی در اولویت کشور قرار می‌گیرد، به ناچار از سوخت مازوت استفاده می‌کنند.
ذکر این نکته ضروری است که ماده ۲۳ آیین‌نامه فنی ماده دو قانون هوای پاک، که تکالیفی برای نیروگاههای مازوت‌سوز قائل شده بود تا تجهیزات کاهنده آلایندگی در خروجی دودکش‌های خود نصب کنند، در تاریخ 3 تیر ماه 1402 اصلاح و توسط معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شده است که براساس آن سوخت مصرفی در نیروگاه‌ها باید در مبدأ تولید تصفیه و گوگردزدایی شود.
همچنین خاطرنشان می‌شود، نیروگاههای حرارتی براساس ماده ۱۳ قانون هوای پاک حتی اگر سوخت استاندارد تحویل نگیرند، اقداماتی را برای رعایت حدود استاندارد زیست محیطی انجام می‌دهند. بر این اساس اگر در زمانی با کمبود سوخت گاز مواجه و ناگزیر به استفاده از سوخت مایع هستند، سوخت را به‌صورت ترکیبی استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال اگر بویلرهای نیروگاهی ۱۵ مشعل داشته باشند، سه تا چهار عدد از آنها روی سوخت مایع و بقیه روی سوخت گاز تنظیم می‌شود که این اقدام باعث می‌شود به محیط زیست آلودگی کمتری منتقل شود.
قابل ذکر است که دولت سیزدهم برای تأمین نیاز برق خانگی و صنایع از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم تاکنون هفت هزار و ۷۰۵ مگاوات به ظرفیت نیروگاههای حرارتی افزوده است.
این اقدام از طریق بهره‌برداری از 27 واحد گازی جدید به ظرفیت سه هزار و 569 مگاوات، راه‌اندازی 13 واحد بخار سیکل‌ترکیبی به ظرفیت دو هزار و 136 مگاوات و همچنین رفع محدودیت نیروگاههای بخاری و افزایش توان عملی نیروگاههای گازی موجود به ظرفیت دو هزار مگاوات محقق شده است که از محل راه‌اندازی 13 واحد بخار نیروگاههای سیکل‌ترکیبی جدید (واحد نیروگاههای سیکل‌ترکیبی جهرم، هریس، ارومیه، چابهار، بعثت پارس‌جنوبی(2 واحد)، غرب‌کارون، عسلویه، فردوسی، خرم‌آباد، سبلان(2 واحد) و ارومیه سالانه سه میلیارد و 250 میلیون مترمکعب در مصرف سوخت صرفه‌جویی خواهد شد که این مهم اقدام مؤثری در کاهش میزان مصرف گاز و نیز حفظ محیط زیست است.
بــــرش
چهار برنامه بهینه‌سازی
در برنامه هفتم توسعه چهار برنامه بهینه‌سازی بخش تولید شامل راه‌اندازی بخش بخار نیروگاههای سیکل‌ترکیبی، ارتقای ظرفیت نیروگاههای گازی کشور، نوسازی نیروگاههای بخار، بازنشستگی واحدهای فرسوده و نصب واحدهای نیروگاهی راندمان بالا پیش‌بینی شده است که علاوه بر افزایش ظرفیت تولید نیروگاههای حرارتی به میزان 11 هزار و 146 مگاوات باعث صرفه‌جویی 17 میلیارد مترمکعب مصرف گاز در سال خواهد شد.