ارزبری تأمین گندم کاهش یافت
کاهش 50 درصدی واردات گندم با افزایش تولید
کاهش ارزبری گندم کاهش حدوداً یک میلیون و 300 هزار تنی یا 580 میلیون دلاری واردات گندم تا پایان مهرماه سال‌جاری نتیجه حمایت از تولیدکنندگان و گندمکاران با سیاست‌های قیمتی و غیرقیمتی است
امین محمودی
روزنامه نگار
گندم یکی از کالاهای اساسی کشاورزی محسوب می‌شود که سهم زیادی در امنیت غذایی کشور دارد. از این رو تأمین این محصول از طریق تولید و واردات از اهمیت بسزایی برخوردار است.
آن‌طور که وزارت جهاد کشاورزی و بنیاد گندمکاران اعلام کرده تا پایان سال زراعی گذشته از مجموع 13 میلیون و 500 هزار تن گندم تولیدی در کشورمان 10 میلیون و 380 هزار تن آن توسط دولت خریداری شده است. به طوری که وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده بیشترین میزان گندم از کشاورزان استان‌های خوزستان، فارس، ایلام، بوشهر، کرمان، هرمزگان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و کهگیلویه و بویراحمد به این وزارتخانه تحویل داده شده است.
تولید گندم در 6 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی
طبق اعلام مسئولان، متوسط عملکرد گندم آبی بین ۴.۲ تا ۴.۵ میلیون تن و گندم دیم بین ۱ تا ۱.۲ میلیون تن است که در مقایسه با متوسط دنیا عملکرد پایینی نیست اما در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته، رقم اندکی است.
تنها برخی کشاورزان خبره کشور توانسته‌اند تولید ۱۰ تا ۱۳ تن در هکتار داشته باشند که بسیار محدود است. البته برخی کارشناسان و مسئولان بخش کشاورزی، دلیل عملکرد پایین کشت گندم در کشور را اقلیم گرم و خشک، کاهش بارندگی‌ها و افزایش تبخیر عنوان کرده‌اند که باعث محدودیت در تولید این محصول شده است اما دولت تلاش دارد با سیاست‌های مختلف، تولید در واحد سطح را افزایش دهد.
در وضعیت فعلی گندم مورد نیاز کشور در 6 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی تولید می‌شود که 4 میلیون هکتار آن اراضی آبی و 2 میلیون هکتار دیگر مربوط به اراضی دیم هستند.
جزئیات واردات گندم در سال‌جاری
براساس گزارش گمرک، تا پایان مهر ماه سال‌جاری حدود یک میلیون و 598 هزار تن گندم به ارزش 664 میلیون دلار وارد کشورمان شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته 2 میلیون و 882 هزار تن از این کالای اساسی به ارزش یک میلیارد و 244 میلیون دلار وارد کشور شده بود.
این آمار نشان می‌دهد واردات گندم در یک سال اخیر به لحاظ ارزش وزنی با کاهش حدوداً 50 درصدی و به لحاظ ارزش دلاری با کاهش 45 درصدی روبه‌رو بوده است.
این میزان گندم در سال‌جاری از مبادی کشورهای امارات متحده عربی، انگلیس، تیمورشرقی، سنگاپور، روسیه، قزاقستان، هلند و هنگ‌کنگ وارد کشور شده است.
نرخ منطقی خرید تضمینی گندم، دلیل کاهش واردات
این کاهش حدوداً یک میلیون و 300 هزار تنی گندم یا 580 میلیون دلاری واردات گندم تا پایان مهرماه سال‌جاری نتیجه حمایت از تولیدکنندگان و گندمکاران با سیاست‌های قیمتی و غیرقیمتی است.
بد نیست بدانیم که با عدم توجه به کشاورزان و پایین بودن نرخ خرید تضمینی گندم در سال 1400 دولت دوازدهم تنها 4 میلیون و 700 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری کرد و مجبور شد در سال 1400 حدود 7 میلیون و 75 هزار تن گندم از دیگر کشورها وارد کند تا برای این میزان واردات 2 میلیارد و 500 میلیون دلار ارز از کشور خارج شود.
در سال 1400 قیمت خرید تضمینی گندم 5 هزار تومان بود که با افزایش 130 درصدی در سال گذشته به 11 هزار و 500 تومان رسید، امسال نیز با توجه به اصلاحات صورت گرفته نرخ خرید تضمینی گندم به 15 هزار تومان رسید که رشدی 200 درصدی را نسبت به سال 1400 نشان می‌دهد.
نیاز سالانه کشور به تأمین گندم چقدر است؟
سهراب سهرابی، مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی پیش از این به «ایران اقتصادی» گفته بود: برای رسیدن به خودکفایی در تولید گندم کشورمان باید به عدد ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن تولید این محصول برسیم به‌طوری که نیاز نانوایی‌های کشور به گندم برای پخت انواع نان‌ها حدود ۱۰ میلیون تن، نیاز مصرفی واحدهای صنف و صنعت(کارخانجات ماکارونی، قنادی‌ها، صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات) ۲ میلیون تن، نیاز مصرفی بذر کشور یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن و مابقی مربوط به عشایر و روستائیان است.
این مقام مسئول اظهار کرد: طبق نظر شورای پدافند غیرعامل کشور و شورای امنیت ملی نیز باید ۳ میلیون تن گندم برای ذخایر استراتژیک در انبارهای کشور موجود باشد.
مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد: ۱۷ درصد سطح زراعی در دنیا زیر کشت گندم است و این عدد در ایران ۵۰ درصد می‌باشد و همچنین ۲۰ درصد انرژی مردم دنیا از گندم کسب می‌شود و در ایران این عدد ۴۰ درصد است.
بــرش
نیازی به واردات گندم برای تأمین آرد نانوایی‌ها نداریم
عطاالله هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفت: بنابر آمار، امسال میزان خرید تضمینی گندم نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۱۲۸ درصد رشد داشته است. به گفته وی، برآوردها حاکی از آن است که امسال تولید گندم به بالای 13.5 میلیون تن رسیده است. همچنین میزان خرید تا پایان فصل از محل گندم‌های نگهداری شده به ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تن خواهد رسید. هاشمی با بیان اینکه کشت گندم در استان‌های سردسیر در حال انجام است، افزود: امسال سطح زیر کشت دیم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار هکتار افزایش می‌یابد. رئیس بنیاد ملی گندمکاران از کاهش واردات گندم صنف و صنعت خبر داد و گفت: با توجه به میزان خرید تضمینی گندم، نیازی به واردات گندم برای واحدهای خبازی نداریم.