روایت «ایران اقتصادی» از اقدام دولت برای توسعه اشتغالزایی روستایی در دل کویر
اشتغالزایی مویرگی معادن سنگ عقیق با تبدیل شدن به کارگاه گوهرتراشی
پایان خام‌فروشی سنگ‌های عقیق در آینده کالاهای صنعت گوهرتراشی قابلیت صادرات پیدا کرده و این امر باعث می‌شود ارزش افزوده این کالاها نیز رشد کند که بر رشد ارزش افزوده صادرات غیرنفتی اثر‌گذار است و پایانی بر خام فروشی در این نوع صنعت خواهد بود
در دولت‌های گذشته، خام فروشی از دل معادن واقع در روستاها، نه‌تنها ارزش افزوده‌ای را برای اقتصاد کشور به همراه نمی‌آورد، بلکه عامل گسترش مهاجرت روستاییان به شهرها برای یافتن کار بود. اما در دو سال اخیر، دولت سیزدهم برای اشتغالزایی روستایی و توسعه معادن در راستای اشتغالزایی مولد، اقدام به شبکه‌سازی و فرآوری کالاهای خام معادن در دل همان روستاها کرده است. به عبارتی دولت هر معدن را به کارگاه‌های کوچک مولد تبدیل کرده تا هم اشتغال افزایش یابد و هم ارزش افزوده محصولات نیز رشد پیدا کند.
به همین خاطر است که حالا کارگاه‌های کوچک خانگی در دل روستاها محلی برای اشتغالزایی و امرار معاش روستاییان است، از استخراج تا بهره‌وری سنگ‌های قیمتی، زنجیره‌ای را برای اهالی روستا تأمین کرده است تا از این هنر، روزی کسب کنند.
شهرستان فردوس، معادن غنی عقیق بسیاری دارد، سنگ عقیقی که به «شجر پاییزی» یا «شجر منظره» معروف است؛ سنگ‌های قیمتی که معادن آن در دل این شهرستان واقع در شمال استان خراسان جنوبی است. کشف و صیقل این سنگ‌های زینتی و قیمتی محلی برای اشتغالزایی و کسب درآمد روستاییان شهرستان فردوس بخصوص روستای خانکوک شده است.
روستاییان شهرستان فردوس که با فرا گرفتن دوره‌های آموزش گوهرتراشی اکنون به کارشناسان خبر درآمده‌اند. عده‌ای از روستاییان به معادن می‌روند و تا عمق چهار متر اقدام به استخراج و کشف سنگ‌های قیمتی می‌کنند و عده‌ای دیگر در روستاها این سنگ‌های قیمتی را خریداری و فرآوری می‌کنند و در نهایت این سنگ‌های قیمتی در قالب نگین انگشتر، گردنبند یا دستبند می‌درخشند و چشم‌های هر بیننده‌ای را می‌نوازند.
در حال حاضر با توجه دولت سیزدهم، شبکه‌سازی از تهیه، تراش، فرآوری، فروش و بازاریابی در زمینه سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی در شهرستان فردوس پیگیری می‌شود. توسط دولت سیزدهم، آموزش‌های لازم برای تراش سنگ‌های عقیق در دست انجام است و درخصوص بازاریابی و فروش نیز برنامه‌ریزی گسترده‌ای در دست اقدام است تا کارآفرینان و سرمایه‌گذاران به این عرصه ورود کرده و در کنار احداث کارگاه‌های تراش سنگ، بازاریابی آن را بر عهده گیرند.
ایجاد 7 فرصت شغلی به ازای ورود هر نفر به هنر گوهرتراشی
مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادی «ایران اقتصادی» با اشاره به اشتغال مویرگی گوهرتراشی می‌گوید: به ازای ورود هر نفر به هنر گوهرتراشی برای 7 نفر شغل ایجاد می‌شود.
«سید ابومحمد هاشمی» می‌گوید: شهرستان فردوس در استان خراسان جنوبی، شهرستانی است که به واسطه این نوع سنگ شهرت جهانی پیدا کرده و سنگ‌های عقیق آن در نمایشگاه‌های بین‌المللی همواره حضور دارد.
شهرستان فردوس دارای معادن سنگ‌های قیمتی و ذخایر ملی است که باید از ظرفیت این استان در راستای اشتغالزایی بهره برد.
وی می‌گوید: با همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی و سازمان فنی و حرفه‌ای کشور، آموزش‌های گوهرتراشی برای اهالی شهرستان فردوس برگزار شده است و اکنون ۶۵٠ نفر آموزش دیده که از این تعداد حدود ۴۵٠ نفر مشغول کار شده‌اند.
برندسازی محصولات موجب رشد اشتغالزایی می‌شود
مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور با بیان اینکه نیازمند برندسازی در تراش گوهر سنگ شهرستان فردوس هستیم، می‌گوید: باید از ظرفیت‌های این صنعت استفاده شود، به عبارتی باید این نوع کالای ارزشمند را برند کرده و با برند تجاری در بازارهای بین‌المللی، محصولات سنگ عقیق عرضه شود.
250 کارگاه گوهرتراشی در شهرستان فردوس
«علی گرجیان مقدم» کارآفرین و کارشناس سنگ‌های قیمتی در گفت‌وگوی اختصاصی با «ایران اقتصادی» با اشاره به اینکه ٢۵٠ کارگاه گوهرتراشی در شهرستان فردوس فعال است، می‌گوید: ٣٨ نوع سنگ قیمتی و نیمه‌قیمتی در معادن سنگ فردوس وجود دارد.
گرجیان مقدم می‌گوید: این سنگ‌ها در 3 حرفه دامله، کاروینگ و فست با قابلیت زیورآلات، دکورات و محصولات کابری فرآوری می‌شود که سرمایه‌گذاری برای رشته‌های مختلف این هنر از ١۵ تا ١٢٠ میلیون تومان است که بعد از ایجاد ارزش افزوده. درآمد خوبی برای هنرمندان فراهم می‌کند.
افزایش ارزش افزوده صادرات غیرنفتی با توسعه صنعت گوهرتراشی
به گفته این کارآفرین، اگر این صنعت وارد بازارهای جهانی شود به‌راحتی می‌توان به سمت صادرات غیرنفتی حرکت کرد و برای بیشتر مردم اشتغالزایی و درآمدزایی فراهم کرد.
گرجیان مقدم می‌گوید: حدود ٨٠ در ٨٠ کیلومتر مربع گستردگی معادن شهرستان فردوس است و ٣۵ معدن مختلف داریم که سنگ‌های قیمتی مختلفی در آن یافت می‌شود که معروف‌ترین آن عقیق شجر است. بنا به گفته این کارآفرین، عقیق شجر انواع مختلفی دارد و تنوع رنگ در عقیق‌های شجر پاییزی و بهاری زیاد است. شجر دریایی فردوس بهترین نوع عقیق شجر دریایی در سطح کشور است. این سنگ همه خواص درمانی عقیق را دارا بوده و در ساخت انگشتر و گردنبند کاربرد ویژه‌ای دارد. آنچه مشخص است، بالفعل کردن ظرفیت‌های بالقوه روستاها، باعث می‌شود که اشتغالزایی در روستاها افزایش یابد و این اشتغالزایی مولد و در عین حال پایدار باشد، موضوعی که در روستاهای شهرستان فردوس به‌خوبی انجام شده است.
بــــرش
گسترش مهارت گوهرتراشی برای اشتغالزایی مولد
مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور می‌گوید: باید ظرفیت‌های شهرستان فردوس و «عقیق شجر» در سطح ملی معرفی شود. در همین راستا اولین دوره مسابقات ملی آزاد مهارت گوهرتراشی توسط ایمیدرو و با همکاری اداره‌کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان خراسان جنوبی در شهرستان فردوس از ٩ تا ١١ آبان‌ماه برگزار شد.
سید ابومحمد هاشمی می‌افزاید: در این دوره از مسابقات ملی مهارت گوهرتراشی، ۷۲ شرکت‌کننده در رشته‌های دامله، کاروینگ و فست از استان‌های مختلف حضور پیدا کردند. این مسابقات یکی از راه‌های معرفی ظرفیت‌های معادن و هنر گوهرتراشی است.