برنامه ویژه وزارت نیرو برای کاهش چشمگیر هزینه برق کشاورزان
بخش کشاورزی در ایران هم‌اکنون 14.4 درصد از مصرف برق کشور را به خود اختصاص داده و در حال حاضر 317 هزار حلقه چاه برقدار در کشور وجود دارد.
امسال وزارت نیرو با برنامه‌ریزی در پی آن است که در صورت مشارکت کشاورزان، هزینه‌های آنان راکاهش دهد.به این ترتیب کشاورزان در صورت انعقاد تفاهمنامه با شرکت برق و خاموش کردن چاه‌های کشاورزی خود به مدت 5 ساعت در فاصله 11 تا 17 یا 12 تا 18 می‌توانند از برق رایگان بهره‌مند شوند. در این صورت، هزینه برق مصرفی از سهم هزینه‌های کشاورزان حذف می‌شود.
این تفاهمنامه دقیقاً در روزهایی که کشاورزان به آبیاری بیشتر احتیاج دارند منعقد می‌شود و باعث خواهد شد تا هزینه‌های کشاورزان به طور قابل توجهی کاهش یابد.
درعین حال با توجه به وجه علمی این کار(آبیاری نکردن محصولات کشاورزی درساعات گرم روز) به سلامت و بهداشت محصولات کشاورزی نیز کمک می‌کند.
در تابستان، مهمترین مسأله تأمین آب مورد نیاز گیاهان است، زیرا در این فصل گرما و خشکی زیاد هوا موجب تبخیر آب در بخش کشاورزی می‌شود. بخش کشاورزی چه میزان از برق کشور را مصرف می‌کند؟
درحال حاضر مصرف برق کشور در 6 بخش تقسیم بندی می‌شود که شامل صنعتی، خانگی، کشاورزی، عمومی، سایر مصارف و روشنایی معابر است. میزان مصرف برق در بخش کشاورزی در سال‌های اخیر از رشد قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده، به طوری که این بخش از 32 میلیون و 611 هزار میلیون کیلووات ساعت در سال 90 به 45 میلیون و 624کیلووات ساعت در سال 1401 افزایش یافته است.
مصرف برق در بخش کشاورزی از سال 1389همزمان با هدفمندی یارانه‌ها، روند نسبتاً افزایشی داشته است. در این سال میزان مصرف 24 میلیون و 189میلیون کیلووات ساعت بوده که در سال بعد آن این میزان به یکباره به 30020 میلیون کیلووات ساعت رسید که افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد. براین اساس، اکنون نزدیک به نیمی از آنها به کنتورهای هوشمند مجهز شده‌اند و قرار است که بقیه چاه‌های برقدار نیز به کنتور هوشمند مجهز شوند.
پروژه برقی‌سازی چاه‌های کشاورزی کشور، پیشتر و بر اساس یک برنامه چهار ساله به شرکت‌های توزیع برق در استان‌ها ابلاغ شده است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز پیشتر، بانک مرکزی را مکلف به پرداخت دو هزار میلیارد تومان تسهیلات ریالی به منظور تأمین برق چاه‌های کشاورزی کرده‌اند.
در بودجه سال‌جاری نیز مبلغ یک میلیون و ۲۶۳ هزار و ۱۳۰ میلیارد ریال بابت هزینه تولید، انتقال و برقدار کردن چاه‌های کشاورزی اختصاص یافته است.
چاه‌های کشاورزی بدون شناسنامه معضل سفره‌های آب زیرزمینی
واقعیت این است که آمار دقیق و روشنی از تعداد چاه‌های فعال بدون شناسنامه یا چاه‌های بدون برق و دارای سوخت دیزلی وجود ندارد.
هرچند که آمارهای غیررسمی از حضور نزدیک به 100 هزار حلقه چاه فعال کشاورزی با سوخت دیزلی در کشور حکایت دارد.
سخنگوی صنعت برق، پیشتر از برقی کردن 75 هزار حلقه چاه آب کشاورزی که با موتور دیزلی کار می‌کند از محل صرفه‌جویی سوخت خبر داده بود.
مزایای برقدار شدن چاه‌های کشاورزی
سهم چاه‌های برقدار نسبت به چاه‌های دیزلی در میزان برداشت آب زیرزمینی 70 به 30 درصد است.
گفته می‌شود که سالانه بین سه تا چهار میلیارد لیتر گازوئیل برای برداشت آب از چاه‌های کشاورزی دیزلی در کشور مصرف می‌شود.
با برقدار کردن چاه‌های کشاورزی، احتمال دارد که سالانه حدود 750 میلیون لیتر گازوئیل صرفه‌جویی شود. از کاهش سختی کار و پایین‌تر رفتن هزینه‌های کشاورزان، صرفه‌جویی در مصرف سوخت فسیلی، حفظ محیط زیست، کاهش آلایندگی آب و خاک و کنترل میزان مصرف آب به عنوان بخشی از مزایای نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌ها یاد می‌شود.
با برقدار شدن این تعداد چاه کشاورزی، 80 درصد هزینه جاری کشاورزان کاهش یافته، تردد 50 هزار نفتکش برای سوخت‌رسانی به چاه‌های کشاورزی از جاده‌ها حذف شده و 1.6 میلیارد دلار هم از محل سوخت مایع چاه‌های کشاورزی صرفه‌جویی خواهد شد.
امروزه تولید بخش کشاورزی به اندازه‌ای به نفت و مشتقات آن وابسته شده است که هرگونه خلل در تأمین انرژی مورد نیاز این بخش به گونه‌ای معنادار بر سطح تولید اثر می‌گذارد.