در حافظه موقت ذخیره شد...
روایت «رکود»، «تورم» و «کاهش سهم نوسازها» در بازار مسکن تهران
به گزارش مسیر اقتصاد مسکن به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای خانواده‌ها، در سال‌های اخیر و بویژه در شهرهای بزرگ، سهم بالایی از سبد هزینه‌های خانواده‌ها داشته است. شیب تند افزایش قیمت مسکن در سال ۱۴۰۱، به قدری بود که بانک مرکزی و مرکز آمار ایران روند انتشار آمار بازار مسکن را نیز متوقف کردند. اما در ماه جاری، بانک مرکزی پس از حدود ۹ ماه، داده‌های مربوط به بازار مسکن تهران را منتشر کرد.
بر اساس داده‌های بانک مرکزی، قیمت هر متر مربع زیربنای مسکونی در تهران از ابتدای سال ۱۳۹۶ تا مهر ماه سال‌جاری حدوداً ۱۹ برابر شده است؛ به‌طوری‌که متوسط قیمت یک متر مربع زیربنای مسکونی در تهران حدود ۴ میلیون تومان در فروردین ماه سال ۱۳۹۶ اعلام شده بود، این مقدار در ماه گذشته سال‌جاری به ۷۶ میلیون تومان رسیده است.
بررسی روند افزایش قیمت مسکن نشان می‌دهد که در طول شش سال گذشته، تهران در سال ۱۴۰۱ بیشترین افزایش قیمت مسکن را تجربه کرده است؛ به طوری که متوسط قیمت اعلام شده از سوی بانک مرکزی برای هر متر مربع زیربنای مسکونی در فروردین ماه سال ۱۴۰۱، حدود ۳۴ میلیون تومان اعلام شده که این مقدار در اسفند ماه همین سال به حدود ۶۵ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
در نیمه دوم سال ۱۴۰۱، متوسط قیمت مسکن در تهران حدود ۲۲ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. در حالی‌که انتشار آمار مسکن به منظور کنترل بازار، در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران متوقف شده بود اما داده‌هایی که به تازگی منتشر شده‌اند حاکی از آن است که این سیاست مؤثر واقع نشده است؛ چرا که روند تغییرات قیمت مسکن در نیمه اول سال‌جاری نیز افزایشی است و از متوسط حدود ۶۵ میلیون تومان در ابتدای سال، به حدود ۷۵ میلیون تومان در شهریور ماه رسیده است.
افزایش فقر مسکن در نتیجه کاهش کیفیت و افزایش قیمت در بازار مسکن تهران
بررسی داده‌های منتشر شده از عمر بنای واحدهای مسکونی معامله شده در شهر تهران، حاکی از افزایش چشمگیر معاملات مربوط به واحدهای مسکونی با بیش از ۲۰ سال عمر بنا و در مقابل، کاهش معاملات مربوط به واحدهای مسکونی تا ۵ سال عمر بنا است؛ به طوری که سهم خانه‌های با بیش از ۲۰ سال عمر بنا و خانه‌های تا ۵ سال عمر بنا در فروردین ماه ۱۳۹۵ به ترتیب حدود ۸ و ۵۲ درصد از کل معاملات انجام شده است؛ در حالی که این سهم در شهریور ماه سال‌جاری برای واحدهای با بیش از ۲۰ سال عمر بنا و واحدهای تا ۵ سال عمر بنا، به ترتیب حدود ۲۱ و ۳۰ درصد اعلام شده است.
افزایش معامله خانه‌های با عمر بنای بالا در مقابل کاهش معامله خانه‌های نوساز در تهران به معنای افت محسوس کیفیت مسکن خانواده‌های تهرانی تلقی می‌شود. این افت کیفیت و همچنین سهم بالای هزینه تأمین مسکن از سبد هزینه‌های خانواده در نتیجه افزایش قیمت مسکن، بیانگر بالا رفتن بیش از پیش نرخ فقر مسکن از دو بعد کاهش برخورداری از مسکن مقرون به صرفه و کیفیت مسکن در تهران است.
روند کاهشی حجم معاملات مسکن تهران در طول ۶ سال
حجم معاملات انجام شده مسکن در شهر تهران از ۱۵۵۰۰ فقره معامله در شهریور ماه سال ۱۳۹۶ به ۲۶۱۰ فقره در شهریور ماه سال‌جاری کاهش پیدا کرده است. اگر چه در بازه زمانی یک ساله شهریور ماه سال ۱۳۹۹ تا شهریور ماه سال ۱۴۰۰ حجم معاملات افزایش محسوسی داشته اما بعد از این مقطع زمانی، روند تغییرات حجم معاملات کاهشی است. همچنین در بین مناطق ۲۲گانه شهر تهران، منطقه ۵ در طول بازه زمانی فروردین ماه سال ۱۳۹۶ تا شهریور ماه سال‌جاری همواره با اختلاف نسبت به سایر مناطق بیشترین حجم معاملات مسکن تهران را داراست.