در گفت‌و‌گوی «ایران اقتصادی» با رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی مطرح شد
ثبات قیمت کالاهای اساسی در بازار
قیمت برنج با کاهش 35 درصدی روبه‌رو شده است
طرح کالا برگ الکترونیکی یکی از مهم‌ترین اهداف این طرح، سلامت تغذیه و تأمین کالری، پروتئین، ریزمغذی‌ها و ویتامینهای مورد نیاز برای هر فرد در دهک‌های پایین جامعه است
هما همت‌خواه
روزنامه نگار
کالاهای اساسی گروهی از کالاهای ضروری همچون برنج، روغن خوراکی، شکر، آرد نان، گندم، گوشت قرمز و گوشت مرغ در سبد خانوار ایرانی است که نیازهای اساسی جامعه را تشکیل می‌دهند و از جایگاه با اهمیتی برخوردارند، تاجایی که دولت برای تنظیم بازار این محصولات و تأمین مایحتاج عمومی ذخیره سازی، کنترل، قیمت‌گذاری، پایش مداوم روند تأمین و توزیع موجودی و به‌طور مستقیم نظارت را برعهده دارد.
چرا که هرگونه کاهش عرضه این کالاها در بازار می‌تواند تنظیم بازار را بهم بریزد و موجب گرانی قیمت کالاها شود به طوری که با افزایش قیمت کالاهای مصرفی، خانوار از میزان مصرف خود می‌کاهد بنابراین همین امر باعث شده تا بانک مرکزی برای حفظ کالاهای اساسی سیاست تثبیت نرخ ارز را درباره کالاهای اساسی در نظر بگیرد که در ثبات قیمت این محصولات در بازار اثرگذار بوده است.
اضافه و کم کردن به این گروه کالایی که سالانه بنا به ضرورت و شرایط بازار ممکن است تغییر کند به پیشنهاد کارگروه تنظیم بازار و تصویب ستاد هدفمند‌سازی یارانه‌ها انجام خواهد شد. البته دولت برای تثبیت قیمت‌ها و تنظیم بازار ۱۱ قلم کالای اساسی را در طرح کالابرگ برای عرضه به خانوارها پیش‌بینی کرده که این اقلام با حجم مشخص و قیمت میانگین عرضه می‌شود تا قیمت‌ها دستخوش تغییر نشوند.
براساس طرح کالا برگ الکترونیکی سال 1401 سه دهک اول تا سوم که تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد خمینی(ره) هستند و ماهانه به ازای هر یک از اعضای خانوار ۴۰۰ هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند در صورتی که ۵۰ درصد این مبلغ را از طریق کالابرگ الکترونیکی کالا خرید کنند ۳۰ درصد اعتبار اضافی به مبلغ ۱۲۰ هزار تومان دریافت می‌کنند که باید این مبلغ را نیز کالا خریداری کنند.
این فرایند به ازای هر فرد است به عنوان مثال یک خانوار ۴ نفره در طول هر ماه می‌تواند ۸ کیلو برنج به قیمت ۴۰ هزار تومان دریافت کند.
یکی از مهم‌ترین اهداف این طرح، سلامت تغذیه و تأمین کالری، پروتئین، ریزمغذی‌ها و ویتامینهای مورد نیاز برای هر فرد در دهک‌های پایین جامعه است بنابراین برای بررسی بیشتر موضوع، خبرنگار «ایران اقتصادی» به سراغ «رضا کنگری» رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی رفته است تا درباره آخرین تصمیم‌گیری‌های قرارگاه جهادی جویا شود.
با توجه به شرایط فعلی بازار، بفرمایید تأمین و توزیع کالاهای اساسی در چه وضعیتی است؟
کالاهای اساسی مورد نیاز کشور به وفور در بازار تأمین است و قیمت‌ها ثبات پیدا کرده است. بحث عرضه و تقاضا که تعادل پیدا می‌کند چالش در بازار حذف می‌شود و نوسان بازار ثبات پیدا می‌کند. یکسری کالاها همچون برنج ایرانی و روغن خوراکی با توجه به وفور کاهش قیمت دارند.
با توجه به میزان تولید و ممنوعیت واردات برنج بفرمایید از لحاظ قیمتی چه شرایطی در کشور داریم؟
اکنون با وجود اینکه برنج خارجی وارداتش ممنوع شده، قیمتش ثبات پیدا کرده است اما به نسبت دو ماه گذشته ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش قیمت برنج داخلی داشتیم زیرا هم فصل برداشت بود هم سال قبل تولید انبوه در این زمینه داشتیم که این محصول در انبارها دپو شده بود، بنابراین با برداشت برنج جدید با افزایش روبه‌رو شدیم که همین امر باعث افت قیمت‌ها شد. اکنون قیمت هر کیلوگرم برنج هاشمی درجه یک گیلان دربحث عمده فروشی بین ۹۰ تا ۱۰۰ هزارتومان و برنج طارم درجه یک بین 80 تا 90 هزارتومان است. البته اینها قیمت عمده فروشی است اما ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد تا به دست مصرف‌کنندگان نهایی برسد. اما با ممنوعیت واردات برنج خارجی و انبوه برنج در انبارها، واردکنندگان در زمینه تأمین و توزیع کالای برنج ایرانی کمک کردند این قیمت ثبات پیدا کند در حال حاضر قیمت برنج داخلی پرمحصول نیز برحسب کیفیت از کیلویی ۴۸ هزارتومان تا 65 هزارتومان در بازار عمده فروشی عرضه می‌شود.
با وجود ممنوعیت برنج خارجی طی ماه‌های اخیر، وضعیت تأمین و قیمت این محصول در بازار چگونه است؟
برنج خارجی به‌دلیل ممنوعیت واردات قیمتش اندکی افزایش پیدا کرده قبلاً برنج هندی درجه یک ۴۸ هزارتومان بود اکنون قیمت این محصول بین ۵۶ تا ۵۸ هزارتومان رسیده که حدود ۱۰ هزارتومان افزایش را نشان میدهد.
بازار، وضعیت روغن خوراکی را خوب نشان میدهد آیا روغن‌های گران قیمت چون ذرت، کنجد، کلزا، آفتابگردان نیز از این موضوع پیروی می‌کنند؟
با توجه به وارداتی که اخیراً انجام شده اکنون در هیچ نوع روغنی کمبود نداریم و بین ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش قیمت هم داشته‌ایم.این کاهش نرخ باعث شده کسانی که حجیم خرید کرده بودند در حال ضرر و زیان هستند و این را شرکت‌ها باید پاسخگو باشند.
اما به طور قطع با کاهش قیمت روغن خوراکی که عموم مردم برای پخت و پز و سرخ کردنی استفاده می‌کنند، قیمت روغن‌های لوکس همچون کنجد، ذرت، کلزا نیز با افت روبه‌رو می‌شود.
درباره وضعیت بازار شکر بفرمایید آیا تأمین است و با چه قیمت‌هایی در بخش بنکداری عرضه می‌شود؟
با توجه به تعاملاتی که که با وزارت جهاد کشاورزی داشتیم با بنکداران مساعدت شده واین کالا را در یک تا دو مقطع زمانی در اختیار ما گذاشتند و توزیع کردیم و قیمت‌ها را به ثبات رساندیم زیرا قیمت شکر در خرده فروشی‌ها به ۴۲ هزارتومان هم در هر کیلوگرم رسیده بود چون رسته ما توزیع کالا به‌صورت عمده است و در سوپرمارکت‌ها از ما تأمین می‌شوند ما این موضوع را به وزارت جهاد کشاورزی انعکاس دادیم و آنها نیز با ما همکاری کردند و ما توزیع انجام دادیم و اکنون کالای شکر از نرخ ۴۲ هزارتومان در هرکیلوگرم به قیمت مصوب ۲۸ هزارتومان رسیده و در حال عرضه هستیم.
در واقع بنکداران هر کیلوگرم شکر فله را با قیمت ۲۵ هزارو ۵۰۰ تومان با یک درصد ارزش افزوده از جهاد کشاورزی خریداری می‌کنند و با قیمت ۲۶ هزارو ۸۰۰ تومان عمده توزیع می‌شود و مصرف کننده نهایی می‌تواند ۲۸ هزارتومان در سوپرمارکت‌ها خریداری کند.
قبلاً که این محصول در اختیار بنکداران نبود اکثراً دلالان این کالا را از فروشگاه‌ها و میادین تهیه و انبار می‌کردند و به قیمت روز بازار به بنکداری‌ها می‌فروختند که همین امر موجب افزایش قیمت‌ها می‌شد زیرا بنکداران می‌توانند ۳ درصد روی کالا بکشند و بفروشند بنابراین چون خرید بنکداران از دلالان بود به قیمت بالا خریداری می‌شد.وقتی با قیمت حاشیه سود قانونی به فروش می‌رسید گران‌تر می‌شد اما اکنون بازار به ثبات رسیده است و از بنکداری‌ها تا سوپرمارکت‌ها با قیمت‌های مصوب به فروش می‌رسد.
این قیمت هر کیلوگرم شکر فله‌ای است و نرخ شکر بسته‌بندی اندکی با شکر فله به‌دلیل هزینه‌های بسته‌بندی تفاوت دارد. در بحث تأمین شکر ارتباط بنکداران به طور مستقیم با وزارت جهاد کشاورزی است البته محصول شکر طبق روال در فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قیمت‌های مصوب در حال عرضه است.
برخی براین باورند که در برخی فروشگاه‌ها شکر تیره رنگ با قیمت‌های مصوب عرضه می‌شود که این تصور را برای برخی ایجاد کرده که این محصول شاید از کیفیت پایین‌تری برخوردار است؟
آنچه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قیمت مصوب عرضه می‌شود نیز از کیفیت بالا برخوردار است و رنگ کالا هیچ ارتباطی به کیفیت محصول ندارد زیرا برای سفید کردن شکر از موادی استفاده می‌شود که گاه ممکن است شکر یا قند با رنگی تیره‌تر روانه بازار شود و این موضوع ربطی به کیفیت محصول ندارد.
بلکه شکرهای به رنگ تیره نیز از کیفیت خوب برخوردار هستند و رنگ شکر به معنای پایین بودن کیفیت محصول نیست.
گفته‌ها حاکی از آن است که در بازار بنکداری با کمبود سویا مصرفی خانوار روبه‌رو هستیم علت این موضوع را بفرمایید؟
اکنون عرضه سویا آماده مصرف خانوار در بازار کاهش یافته که همین امر موجب افزایش قیمت این محصول شده است در واقع به طور جدی با کمبود این کالا در بازار روبه‌رو هستیم. این باعث شده که قیمت هر کیلوگرم سویا از ۲۹ هزارتومان به ۵۳ هزارتومان برسد که نسبت به فروردین ماه امسال حدود 100درصد افزایش را نشان میدهد.البته در کنار کمبود کالا در بازار تقاضا برای این محصول نیز افزایش یافته است که همین امر تعادل بازار را بهم ریخته که به نظر می‌رسد باید برای آن تدبیری اندیشیده شود.
با توجه به افزایش قیمت کنسرو ماهی و رب گوجه فرنگی طی ماه‌های اخیر از وضعیت تأمین وتوزیع این کالاها بفرمایید؟
اکنون هیچ مشکلی در زمینه تأمین و توزیع کالاهای اساسی نداریم و انواع کالاهای اساسی در بازار تأمین است. بنابراین کنسرو ماهی و رب گوجه فرنگی در بازار به وفور در حال توزیع است و کمبودی در این زمینه‌ها نداریم.
بــــرش
لطفاً اشاره‌ای به وضعیت بازار چای داخلی و خارجی داشته باشید؟ مدتی است که کشور با ممنوعیت واردات چای روبه‌رو بوده آیا این موضوع تأثیری در بازار این محصول داشته است؟
در بحث تأمین و عرضه چای مشکل داریم، اکنون این محصول به‌صورت قطره چکانی در بازار توزیع می‌شود با توجه به اینکه حدوداً یکسال است که واردات چای ممنوع شده است این باعث شده که واردات قبل که در حال توزیع بوده به اتمام برسد و هنوز واردات جدیدی نداشتیم و این کمبود باعث شده که قیمت‌ها در بازار افزایش پیدا کند، البته هنوز افزایش آنچنانی از ناحیه تولیدکنندگان استارت نخورده بلکه این افزایش قیمت به‌دلیل توزیع دست به دست در بازار است.
طبق آمارها سالانه حدود ۸۰ درصد نیاز چای کشور از محل واردات تأمین می‌شود بنابراین چای تحت تأثیر واردات است هرگونه کاهش واردات می‌تواند بازار این محصول را تحت تأثیر قرار دهد. اکنون قیمت هر کیلوگرم چای ایرانی برحسب کیفیت بین ۶۰ تا ۱۴۰ هزارتومان است و این قیمت عمده فروشی است. در کنار آن قیمت هر کیلوگرم چای خارجی هندی بین ۲۵۰ تا ۳۷۰ هزارتومان و چای سیلان بین ۳۵۰ تا ۷۵۰ هزارتومان به فروش می‌رسد. در واقع چای از زمان ممنوعیت واردات تاکنون حدود ۶۰ درصد افزایش قیمت را نشان میدهد.
اگر واردات چای از سر گرفته نشود حدود بین یک ماه تا ۴۰ روز آینده شاهد افزایش قیمت زیادی می‌شویم زیرا چای‌هایی که در انبارها موجود بود روبه اتمام است و یکسری همکاران ما با توجه به اینکه یکسال است که واردات انجام نشده تغییر شغل داده‌اند و از این شغل خارج شده‌اند. به تازگی ثبت سفارش چای قرار است از سرگرفته شود اما شرایط بازار نشان میدهد که باید واردات هرچه سریعتر انجام شود البته براساس دستورالعمل جدیدی واردات از تولیدکنندگان استارت می‌خورد به شرط اینکه چای ایرانی در کنارش عرضه شود. اکنون چای ایرانی جا افتاده و از کیفیت بالایی برخوردار است و با توجه به اینکه دستگاه‌های سورتینگ خوبی وارد کشور شده است با افزایش قیمت چای خارجی مردم به سمت مصرف چای ایرانی هجوم آوردند و نسبت به گذشته مصرف چای ایرانی افزایش یافته است.