فقط یک ضامن
رئیس کل بانک مرکزی تأکید کرد که بانک‌ها باید وام‌های کوچک را با یک ضامن به عموم مردم پرداخت کنند
پرداخت تسهیلات خرد فقط با یک ضامن برخی از مردم از فرایند طولانی اعطای تسهیلات خرد و ضمانت‌ها ناراضی هستند. مقررات بانک مرکزی در زمینه تسهیلات خرد فقط یک ضامن است. از همکارانم در نظام بانکی می‌خواهم طبق قانون، این موضوع را رعایت کنند و از تسهیلات گیرندگان خرد، بیش از یک ضامن دریافت نشود
دولت سیزدهم همزمان با آغاز به کار خود تسهیل پرداخت وام‌های خرد و ضروری به مردم را در دستور کار قرار داد. در همین زمینه دولت با تغییر وثایق و تضامین تسهیلات بانکی خرد و تمرکز بر اعتبارسنجی به جای وثیقه، طرح وام‌های بدون ضامن را اجرایی کرد که با پرداخت بیش از یک میلیون فقره وام در یک سال اخیر عملکرد قابل توجهی داشته است. حال در این شرایط بانک مرکزی به‌عنوان نهاد ناظر بازار پول نیز پررنگ‌تر از قبل روی سهولت پرداخت وام‌های خرد به مردم تأکید می‌کند، موضوعی که محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در نمایشگاه و رویداد «تلاش با برکت»، آن را به اطلاع شبکه بانکی رساند و در اولتیماتومی خطاب به بانک‌ها اعلام کرد که شبکه بانکی ملزم به پرداخت وام‌های قرض‌الحسنه بخصوص ازدواج با یک ضامن هستند.
عزم جدی بانک مرکزی در پرداخت تسهیلات خرد
درهمین راستا رئیس کل بانک مرکزی روز پنجشنبه گذشته با تأکید بر الزام بانک‌ها به اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری مطابق سهمیه تعیین شده برای هر یک از بانک‌ها و همچنین تسهیلات اشتغال‌آفرینی گفت: تسهیل‌گری در دریافت وثایق بر اساس قانون از جمله اقدامات بانک مرکزی در حمایت از تسهیلات خرد و قرض‌الحسنه است.
محمدرضا فرزین، افزود: با توجه به پیشرفت کند تسهیلات ازدواج، آیین‌نامه جدیدی را در بانک مرکزی تهیه کردیم تا محدودیت‌های آن کاهش یابد و این موضوع نیز تسهیل شود. وی گفت: بنده معتقد هستم تسهیلات ازدواج حتی اگر تکلیف و مصوبه مجلس نبود، خودمان می‌بایست در نظام بانکی آن را با توجه به آثار مثبت‌اش، تکلیف می‌کردیم.
رئیس کل بانک مرکزی با ابراز خرسندی از فعالیت‌های بنیاد برکت که با فکر و برنامه مشخص انجام می‌گیرد، گفت: بالاترین خدمت برای ما در نظام بانکی این است که منابع بانکی منجر به اشتغال و رفع محرومیت و بهبود شرایط زندگی هموطنانمان شود. وی افزود: در بازدید از نمایشگاه، شاهد بودم که افراد توانستند با چند صد میلیون تومان تسهیلات خرد، فعالیت اقتصادی آغاز کنند و حتی صادرات انجام دهند.
افزایش سقف وام‌های خرد برای بهبود معیشت
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه فعالیت‌های اقتصادی کوچک و تسهیلات خرد می‌تواند بر معیشت و اقتصاد مردم اثر مثبت داشته باشد به افزایش سقف تسهیلات کارت اعتباری مرابحه از 200 به 300 میلیون تومان اشاره و تأکید کرد: همچنین افزایش سقف تسهیلات قرض‌الحسنه از 200 به 300 میلیون تومان و برای شرکت‌های کوچک از 500 به 700 میلیون تومان از دیگر اقدامات بانک مرکزی در این راستا است. رئیس‌شورای پول و اعتبار با بیان اینکه حمایت از فعالیت‌های اقتصادی کوچک از اهم اولویت‌های نظام بانکی است، گفت:به‌رغم شرایط تورمی کشور و ضرورت اعمال سیاست‌های پولی، در نظر داریم در برخی از محدودیت‌های ترازنامه‌ای بانک‌ها، مشوق‌هایی اضافه کنیم تا بانک‌ها بیش از گذشته به اعطای تسهیلات خرد سوق داده شوند که این اقدام تأثیر قابل توجهی بر روند اعطای تسهیلات خرد بانک‌ها خواهد داشت.
توسعه فعالیت صندوق‌های قرض‌الحسنه
فرزین از ابلاغ مصوبه بانک مرکزی برای توسعه فعالیت‌های صندوق‌های قرض‌الحسنه در آینده نزدیک خبر داد و افزود: در آینده نزدیک بانک مرکزی با همکاری با بیمه مرکزی، سبد اعتباری تسهیلات خرد را افزایش خواهد داد و تسهیلات به گونه‌ای بیمه خواهد شد تا بدهکار تسهیلات خرد به نحوی از پوشش بیمه‌ای نیز برخوردار شود.
پرداخت تسهیلات خرد فقط با یک ضامن
رئیس‌کل بانک مرکزی یکی از مسائل اصلی در زمینه تسهیلات خرد را مسأله ضمانت عنوان و تصریح کرد: برخی از مردم از فرایند طولانی اعطای تسهیلات خرد و ضمانت‌ها ناراضی هستند. مقررات بانک مرکزی در زمینه تسهیلات خرد فقط یک ضامن است. از همکارانم در نظام بانکی می‌خواهم طبق قانون، این موضوع را رعایت کنند و از تسهیلات گیرندگان خرد، بیش از یک ضامن دریافت نشود. وی افزود: توصیه بنده به بنیاد برکت این است که از مؤسسات تضمین که دانش‌بنیان هم هستند، بهره بگیرد. خود ما نیز در نظام بانکی پیگیر این استفاده از مؤسسات تضمین هستیم و اطلاع دارم که بنگاه‌ها و حتی برخی وزارتخانه‌ها از مؤسسات تضمین استفاده میکنند.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به تصویب دستورالعمل جدید وجوه اداره‌شده شورای پول و اعتبار گفت: وجوه اداره شده آن دسته از مبالغی است که در بانک سپرده‌گذاری می‌شود و مشتری نیز توسط سپرده‌گذار تعیین می‌شود که به چه کسانی تسهیلات داده شود اما ریسک کار بر عهده خودشان است. وی افزود: دستورالعمل قبلی در این زمینه مربوط به پیش از انقلاب بود که به این ترتیب اصلاح شد و قرار است در شورای پول و اعتبار مطرح شود.
وی افزود: در دستورالعمل جدید وجوه اداره شده، محدودیت سقفی تعیین شده حذف و بر اساس قرارداد با خود فرد تعیین می‌شود، زیرا ریسک کار نیز با خود فرد است. با ابلاغ این آیین‌نامه، افراد خیر می‌توانند پولشان را به بانک‌ها بیاورند و بانک‌ها با اخذ تضامین، اقدام به اعطای تسهیلات به افراد مورد نظرشان کنند.
فرزین در ادامه سخنان خود از اصلاح دستورالعمل تسهیلات کلان در راستای سوق دادن تأمین مالی کلان به سایر روش‌های تأمین مالی و استفاده از ظرفیت جدید ایجاد شده برای تسهیلات خرد خبر داد و افزود: علاوه بر این، کارشناسان بانک مرکزی روی موضوع توسعه فعالیت‌های لیزینگ در تأمین مالی خرد در حال بررسی هستند که تا پایان امسال اجرایی خواهد شد.
رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه بانک‌ها پیشانی اقتصاد هستند، تصریح کرد: در همه جای دنیا نظام بانکی بیشترین تعامل را با مردم دارد. عموم افراد از قشرها و گروه‌های گوناگون با نیازهای متفاوتشان با بانک سروکار دارند. به همین دلیل است که می‌گویند بانک‌ها پیشانی اقتصاد هستند؛ اگر اقتصاد کشور محاسن یا معایبی داشته باشد، در بانک‌ها این محاسن یا معایت قابل مشاهده است.
وی ادامه داد: بنابراین اگر بتوانیم نظام بانکی را اصلاح کنیم، یعنی عملاً توانسته‌ایم اقتصاد را اصلاح کنیم و اگر هم نظام بانکی بتواند خدمات مناسب و خوبی را در اختیار مردم قرار دهد، عملاً رضایت مردم از اقتصاد نیز حاصل خواهد شد. رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر نظارت دقیق بر سیاست‌های ابلاغی بانک مرکزی به بانک‌ها گفت: سیاست‌ها و مقررات ابلاغی باید توسط بانک‌ها و شعب به نحو مناسب اجرا شود، بنابراین توسعه بازرسی از شعب در نظام بانکی از برنامه‌های اصلی بانک مرکزی است. فرزین با بیان این جمله که اعتبار، پول فردا است، تصریح کرد: بانک‌ها هم کارشان اعطای اعتبار است و باید در ازای اعتبار، تضمین و وثیقه لازم را دریافت کنند و اخذ وثایق در هر حال بخشی از فعالیت بانک‌ها به شمار می‌آید، بنابراین قصد داریم با توسعه اعتبارسنجی و تسهیل فرایند مجوز دادن به مؤسسات تضمین، فعالیتشان را گسترش دهیم.
فرزین در انتهای سخنان خود از تلاش‌های همکاران خود در نظام بانکی قدردانی کرد و گفت: بانک‌ها باید هم به وظیفه عمومی خود مبنی بر اعطای تسهیلات تکلیفی عمل کرده و هم اهداف اقتصادی کشور را محقق کنند و در عین حال مراقب باشند دچار ناترازی نشوند. این کار بسیار دشواری است که توسط مدیران نظام بانکی هم‌اکنون در حال انجام است.
تغییر شرایط اعتبارسنجی بانک‌ها برای پرداخت وام
علاوه بر این، معاون نظارت بانک مرکزی شرایط جدید اعتبارسنجی مشتریان بانک‌ها را برای دریافت وام اعلام کرد و گفت: نسخه جدید طی یک ماه آینده عملیاتی شده و برای اجرا در اختیار شبکه بانکی قرار خواهد گرفت.
ابوذر سروش گفت: از آنجا که افزایش سهم تسهیلات خرد در شبکه بانکی به عنوان یکی از اهداف مهم بانک مرکزی و شبکه بانکی مورد توجه قرار دارد، گام‌ها و اقدامات متنوعی در نظر گرفته شده است که به تدریج عملیاتی و اجرایی می‌شوند. یکی از این گام‌ها بازنگری و اصلاح مدل اعتبارسنجی افراد حقیقی است که در راستای افزایش دقت و نیز پوشش آماری امتیازدهی اعتباری افراد ضرورت داشت.
وی ضمن تشریح ویژگی‌های این مدل گفت: مدل جدید بر اساس تجربیات جهانی و با استفاده از شاخص‌های بانک جهانی و ۵ شرکت معتبر بین‌المللی در زمینه اعتبارسنجی و مدل‌سازی بر اساس یادگیری ماشین تهیه شده و نسبت به مدل قبلی بهبود قابل ملاحظه‌ای داشته است. وی افزایش پوشش آماری افراد برای اختصاص رتبه اعتباری و نیز افزایش دقت مدل را از جمله مهم‌ترین ویژگی نسخه جدید برشمرد و گفت: در مدل قبلی صرفاً افرادی که از بانک‌ها تسهیلات دریافت کرده بودند مورد بررسی قرار می‌گرفتند لذا امتیاز اعتباربخشی از اشخاص که سابقه دریافت تسهیلات از بانک‌ها را نداشتند شفاف نبود، اما در نسخه جدید با افزایش فاکتور‌های لحاظ شده، درجه پوشش و نیز دقت مدل بهبود یافته است. سروش با بیان اینکه با همکاری و هماهنگی نهاد‌های ذیربط تنوع اطلاعاتی در نسخه جدید بیشتر شده است، تصریح کرد: در طراحی این مدل از شاخص‌های متنوعی استفاده شده است که مواردی مانند رفتار اشخاص در بازپرداخت تسهیلات، سابقه اشخاص در پرداخت چک، سابقه محکومیت‌های مالی اشخاص، وضعیت پرداخت مالیات و حتی مواردی مانند پرداخت یا نپرداختن جرایم راهنمایی و رانندگی را می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین شاخصه‌های مورد بررسی برای تعیین امتیاز اعتباری برشمرد. معاون نظارت بانک مرکزی تأکید کرد: نسخه جدید طی یک ماه آینده عملیاتی می‌شود و برای اجرا در اختیار شبکه بانکی قرار خواهد گرفت. سروش با ابراز امیدواری مبنی بر اینکه از این پس و با اجرای این مدل، دسترسی عادلانه اشخاص به اعتبارات و تسهیلات بانکی بیش از پیش خواهد شد، گفت: به‌روزرسانی مدل امتیازدهی اعتباری بر اساس ظرفیت‌های اطلاعاتی در بازه‌های زمانی مشخص در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد.
بــــرش
پرداخت ۲۹ همت وام ازدواج در ۳ ماهه نخست امسال
مدیر اداره اعتبارات بانک مرکزی با اشاره به رشد چشمگیر پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج پس از ابلاغ بسته نظارتی- اعتباری بانک مرکزی گفت: پس از ابلاغ این بسته به شبکه بانکی پرداخت تسهیلات ازدواج شتاب خوبی گرفت به طوری که میزان پرداخت این تسهیلات در ۱۰ روز گذشته ۵۱ درصد افزایش یافت. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، مهدی صحابی گفت: آمار پرداخت تسهیلات ازدواج که از ابتدای سال جاری تا تاریخ 20 خرداد (پیش از ابلاغ بخشنامه نظارتی) مبلغ 19 همت بود با تعامل، همراهی، همکاری و تسریع در پرداخت تسهیلات و اخذ ضامن توسط شبکه بانکی در روز 31 خرداد به مبلغ 29 همت رسید.
صحابی تصریح کرد: به این ترتیب در سه ماهه نخست امسال مبلغ 29 همت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج پرداخت شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 8 درصدی را نشان می‌دهد. وی خاطر نشان کرد: با تأکید و دستور رئیس کل محترم بانک مرکزی در راستای تسریع و تسهیل در پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج، اداره اعتبارات این بانک بسته نظارتی- اعتباری خود را که ناظر بر تسهیل در اخذ ضمانت و تسریع در پرداخت بود در تاریخ 20 خرداد ماه 1402 به بانک‌های عامل ابلاغ کرد. مدیر اداره اعتبارات خاطرنشان کرد: هم‌اکنون ۳۵۰ هزار نفر از متقاضیان تسهیلات ازدواج در صف دریافت وام هستند که با توجه به سرعت عمل بانک‌های عامل در پرداخت تسهیلات پس از ابلاغ بسته مذکور نسبت به قبل از ابلاغ بسته یاد شده تعداد متقاضیان در صف انتظار کاهش می‌یابند. وی افزود: هر ساله با توجه به اینکه بخشی از متقاضیان در 3 ماهه پایانی سال با انتظار افزایش سقف تسهیلات در سال بعد ثبت‌نام خود را موکول به ابتدای سال بعد میکنند، در ابتدای هر سال با افزایش ثبت‌نام و صف مواجهیم که در سال جاری نیز همین شرایط حاکم است و بدیهی است به مرور متقاضیان در صف تسهیلات مذکور نیز با سرعت بیشتری کاهش خواهد یافت. گفتنی است بانک مرکزی در 20 خردادماه سال جاری بسته نظارتی- اعتباری تسهیل و تسریع وام ازدواج را به شبکه بانکی ابلاغ کرد.