تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌های بورسی چه تأثیری در بازار سهام دارد؟
ارزش شرکت‌ها واقعی می‌شود
هرسالی که می‌گذرد، به دلیل تورم جاری فاصله میان ارزش اسمی و واقعی سهام شرکت‌های بورسی افزایش می‌یابد و این فاصله موجب می‌شود تا سهام بسیاری از شرکت‌ها با رقم واقعی خود معامله نشود. دراین رهگذر، سهامداران این شرکت‌ها نیز به دلیل پایین بودن ارزش اسمی از ارزش واقعی سهام متضرر شوند. درهمین راستا، سازمان بورس و اوراق بهادار با اتکا به اختیارات قانونی خود برای کاهش این فاصله دست به کار شد.
روز پنجم آذرماه این سازمان در نامه‌ای از هلدینگ‌های بورسی برای تجدیدارزیابی دارایی‌ها دعوت کرد. بدین ترتیب مدیران عامل ۲۶ هلدینگ و شرکت بزرگ بورسی برای آماده‌سازی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها از سوی سازمان بورس فرا خوانده شدند تا درنشستی که در روز 11 آذرماه برگزارمی شود برای نحوه اجرای این مهم هم‌فکری کنند. در این دعوتنامه از مدیران عامل شرکت‌های هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه، ملی مس، شستا، تاپیکو، نفت و گاز پارسیان، سرمایه‌گذاری غدیر، سرمایه‌گذاری امید، سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی، سرمایه‌گذاری کشتیرانی، مخابرات، سرمایه‌گذاری صدر تأمین، ارتباطات سیار ایران، سرمایه‌گذاری دارویی تأمین، سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی، سرمایه‌گذاری ملی، سیمان فارس و خوزستان، سرمایه‌گذاری سیمان تأمین، هلدینگ داروپخش، گروه دارویی برکت، توسعه صنایع بهشهر، سرمایه‌گذاری البرز، البرز دارو، سرمایه‌گذاری شفادارو و گروه سرمایه‌گذاری مسکن، دعوت شده است. با توجه به سهم بالای این هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ بورسی در ارزش بازار، می‌توان انتظار داشت که تجدیدارزیابی دارایی این شرکت‌ها تغییر بزرگی در بازار ایجاد کند. افزایش کارایی اطلاعاتی بازار سرمایه، ارائه گزارش افزایش سرمایه و امکان خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت برای شرکت‌های زیان‌ده و دارای زیان انباشته، کاهش قیمت هر سهم، افزایش نقدشوندگی سهام شرکت و افزایش توان تسهیلات‌گیری از جمله مزایای تجدیدارزیابی دارایی‌ها هستند.
راهی برای واقعی‌تر شدن
ارزش بازار شرکت‌ها
دراین خصوص، عضو هیأت مدیره و معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، ارزش دارایی‌های شرکت‌ها را یکی از وجوه ارزشگذاری شرکت‌ها برشمرد و بیان کرد: درحال حاضر ارزش بازار شرکت‌ها خیلی کمتر از ارزش روز دارایی‌های شرکت‌ها است.
رضا عیوضلو، با بیان اینکه یکی از وظایف اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار، حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران است، گفت: یکی از وجوه حقوق سرمایه‌گذاران، دسترسی سهامداران به اطلاعات کامل و مرتبط در مورد سهامی است که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند. با توجه به اینکه ارزش دفتری دارایی‌ها در ترازنامه شرکت‌ها معمولاً با بهای تمام شده در دفاتر ثبت شده است، به نظر می‌رسد در شرایط تورمی اطلاعات کامل و کافی به ذینفعان و سرمایه‌گذاران ارائه نمی‌شود و این موضوع، هم ترازنامه و هم سود و زیان شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این رو، سازمان بورس و اوراق بهادار به دنبال آن بود که از طریق مواد قانونی در قانون برنامه هفتم توسعه، این موضوع نیز لحاظ شود که شرکت‌های ثبت شده نزد این سازمان در راستای شفافیت صورت‌های مالی ملزم به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها شوند.
وی افزود: علاوه بر پیگیری این مهم، به‌صورت موازی اخیراً هلدینگ‌ها هم به سازمان فراخوانده شدند تا با هم‌اندیشی هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ بازار، تجدید ارزیابی انجام شود.
عیوضلو، تأکید کرد: سرمایه‌گذاران و سهامداران حق دارند از ارزش روز دارایی‌ها مطلع شوند. این اتفاق هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای تصمیم‌گیران و سیاستگذاران مزایایی در پی خواهد داشت. چراکه بعضاً صورت‌های مالی که با بهای تاریخی در سامانه کدال (سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس) منتشر می‌شود، مبنای سیاست‌گذاری نیز قرار می‌گیرد. وقتی تجدیدارزیابی صورت نگیرد، ارزشگذاری براساس اطلاعات تاریخی صورت گرفته ممکن است کارایی لازم را نداشته باشد. علاوه براین؛ هم به جهت ارائه اطلاعات مناسب برای سرمایه‌گذاران و هم به منظور ارائه اطلاعات کامل و مرتبط به سایر ذینفعان اعم از دولت و سیاستگذاران اقتصادی و... از هلدینگ‌ها برای حضور در جلسه هم‌اندیشی درخصوص تجدید ارزیابی دعوت شد.
تحولات تأثیرگذار تجدید ارزیابی دارایی بر روند بازار سهام
رئیس هیأت‌مدیره شرکت بورس اعلام کرد: به هر میزان شرکت‌ها بتوانند از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اقدام به افزایش سرمایه کنند، ارزش دفتری آنها به‌روز می‌شود. سیدمحمدجواد میرطاهر به اقدام جدید سازمان بورس درخصوص تجدید ارزیابی دارایی ۲۶ شرکت و هلدینگ اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از مهمترین مواردی که هلدینگ‌ها و شرکت‌های بورسی می‌توانند از طریق آن اقدام به اصلاح ساختار مالی خود کنند، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌هاست.
کاهش فاصله ارزش بازار شرکت‌ها با ارزش دفتری
وی با بیان اینکه این اقدام بیشتر برای دارایی‌های غیرمنقول مانند زمین و ساختمان صورت می‌گیرد، گفت: این تصمیم سازمان بورس می‌تواند روند مثبتی را در بازار سرمایه ایجاد کند، چراکه به هر میزان شرکت‌ها بتوانند از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اقدام به افزایش سرمایه کنند، ارزش دفتری آنها به‌روز می‌شود و این موضوع زمینه‌ساز کاهش فاصله ارزش بازار شرکت‌ها با ارزش دفتری آنها خواهد شد. میرطاهر افزود: افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها منجر به رقیق شدن قیمت سهام شرکت‌ها می‌شود که بازار این موضوع را به عنوان مسأله‌ای مثبت تلقی می‌کند و باعث افزایش ارزش بازار شرکت‌ها خواهد شد.
نایب‌رئیس هیأت‌مدیره شرکت بورس همچنین خاطرنشان کرد: این موضوع ممکن است در سال‌های آینده منجر به افزایش استهلاک شرکت‌ها شود اما آثار مثبت آن بیشتر از آثار منفی خواهد بود که به‌عنوان معایب این طرح تلقی می‌شود.
محرک رشد بازار سهام
وی افزود: زمانی که شرکت‌ها اقدام به تجدید ارزیابی دارایی و به‌روز شدن دارایی‌های خود می‌کنند، به نحو بهتر و شایسته‌تری می‌توانند در حوزه طرح‌های توسعه‌ای و نیز افزایش سرمایه‌های آتی آنها از محل سود انباشته یا مطالبات و آورده نقدی ورود کرده و نسبت به سرمایه‌گذاری مجدد اقدام کنند.
نایب‌رئیس هیأت‌مدیره شرکت بورس تصریح کرد: در کنار افزایش سرمایه‌هایی که از محل تجدید ارزیابی دارایی انجام می‌شود، افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق‌تقدم می‌تواند مستقیماً باعث ورود پول جدید به شرکت‌ها برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای باشد. اجرای این ۲ طرح در کنار یکدیگر آثار بسیار مثبتی را بر بازار اولیه و ثانویه بورس خواهد داشت.
بــــرش
تجدید ارزیابی دارایی، الزامی در مسیر طبقه‌بندی و تسهیل آن
همچنین مدیرعامل تأمین سرمایه دماوند اعلام کرد: تجدید ارزیابی دارایی، الزامی در مسیر طبقه‌بندی و تسهیل آن برای ناشران در بازار سرمایه است. میثم فدایی واحد، تجدید ارزیابی دارایی را اقدامی در راستای شفافیت هرچه بیشتر دارایی‌های شرکت‌ها اعلام کرد و گفت: اتخاذ چنین تصمیمی در شرایط تورمی با آثار مثبت و منفی همراه خواهد بود، درگذشته نیز شرکت‌ها ملزم به افشای دارایی و زمین‌های خود شدند و این اقدام داده‌های بسیار خوبی را از دارایی شرکت‌ها در اختیار سهامداران قرار داد.
وی با اعلام اینکه تجدید ارزیابی و نیز آثار آن بسیار متفاوت از افشای دارایی‌ها است، افزود: در صورت رخ دادن فرایند تجدید ارزیابی به شکل صحیح، زمینه واقعی‌تر شدن صورت‌های مالی شرکت‌ها فراهم خواهد شد اما بعد منفی آن نیز به شرایط اقتصادی کشور باز می‌گردد.
فدایی تأکید کرد: طی این سال‌ها سود برخی از شرکت‌ها ناشی از شرایط تورم بوده و این اتفاق را نمی‌توان ناشی از رشد اقتصادی دانست. وی خاطرنشان کرد: در صورت تجدید و تحمیل هزینه استهلاک ناشی از تجدید ارزیابی، این امر می‌تواند باعث زیان‌ده شدن طیفی از شرکت‌ها در بازار سرمایه شود.