رفع محرومیت مکران از مسیر توسعه
روایتی از تلاش دولت سیزدهم برای درخشش «گنج پنهان» در جنوب شرق کشور
دولت سیزدهم در راستای تأکیدات رهبر انقلاب برای توسعه اقتصاد دریامحور و رفع محرومیت از سواحل مکران که از آن به عنوان گنج پنهان یاد کرده‌اند، تلاش و اهتمام خود را بکار گرفته تا از تمام ظرفیت‌ها و فرصت‌ها برای توسعه و فعال‌سازی این منطقه استفاده کند.
به گزارش ایرنا، بهره‌برداری اقتصادی از ظرفیت‌های مرزهای دریایی، یکی از مهم‌ترین تأکیدات رهبر معظم انقلاب در طول دو دهه گذشته بود که در ۱۶ آبان ۱۴۰۲ و با ابلاغ «سیاست‌های کلی توسعه دریامحور» بار دیگر ضرورت توجه به این ظرفیت‌ها را یادآور شدند.
ظرفیت‌هایی که بهره‌برداری درست از آن می‌تواند در ریل توسعه کشور به عنوان پیشران تعریف شود. با وجود این تأکیدات صریح رهبری، توجه به این ظرفیت در جغرافیایی که از شمال و جنوب با دریا همسایه است، در دولت‌های گذشته چندان مورد توجه نبود؛ اما درک اهمیت بهره‌گیری از این ظرفیت در دولت سیزدهم سبب شد رئیس‌جمهور در راستای اجرای ماده ۶۸ قانون احکام دائمی، سازکارمشخص و شفافی را برای بهره‌گیری از آن ایجاد کند.
تعیین «حسین دهقان» به‌عنوان نماینده ویژه و دبیر شورای توسعه سواحل مکران، نشان‌دهنده اهتمام جدی بر احیای ظرفیت‌های اشاره شده در این سواحل و به کارگیری آنها در راستای توسعه اقتصاد دریامحور است. تصویب اساسنامه سازمان توسعه مکران به عنوان یکی از مهم‌ترین سواحل ایران و ارسال آن به مجلس، هم در همین راستا قابل ارزیابی است.
«علی طالبی» معاون اجرایی و نظارت عملیاتی دبیرخانه شورای توسعه سواحل مکران با اشاره به ابلاغیه اخیر رهبر انقلاب مبنی بر سیاست‌های کلی توسعه دریامحور، گفت: تأکیدات مقام معظم رهبری در بند اول سیاست‌های کلی توسعه دریامحور، سیاستگذاری یکپارچه امور دریایی است. رهبری در این سیاست‌ها همچنین مزایا و مواهبی را که در دریا وجود دارد و ما از آن غافل بودیم، تشریح می‌کنند.
وی افزود: سال‌های سال است که در این خصوص، پیگیری‌هایی انجام می‌شود. مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM) هم طرحی را به اغلب استان‌های ساحلی ابلاغ کرد تا مدیریت یکپارچه دریایی را انجام دهند.
سواحل مکران بکرترین و مناسب‌ترین مکان برای توسعه و اقتصاد دریامحور است
طالبی یادآور شد: متأسفانه این ابلاغیه مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه رهبر انقلاب در سال‌های ۸۶ و ۸۷ بر توسعه و اقتصاد دریامحور تأکید کردند که محور تأکید ایشان بر توسعه سواحل مکران است. سواحل مکران نصف سواحلی است که ما در کشور داریم و شاید بکرترین و مناسب‌ترین سواحل برای توسعه و اقتصاد دریامحور است. معاون اجرایی و نظارت عملیاتی دبیرخانه شورای توسعه سواحل مکران گفت: برای اجرای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در رابطه با اقتصاد دریامحور، حتماً چند موضوع باید مورد توجه قرار گیرد: ۱. مدیریت یکپارچه و ۲. هماهنگی تمام دستگاه‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای عمومی غیردولتی با مجری اقتصاد دریامحور. از زمانی که مقام معظم رهبری بر این موضوع تأکید کردند تا زمانی که ماده ۶۸ احکام دائمی تصویب شود، حدود ۱۰-۱۲ سال طول کشید.
وی خاطرنشان کرد: ماده ۶۸ قانون احکام دائمی، اجازه می‌دهد سازمانی به‌عنوان سازمان توسعه سواحل مکران تأسیس شود تا این سازمان همه ساحل مکران به اضافه اقتصاد دریامحور را مدیریت کرده و به نتیجه برساند. در مراحل اولیه اقدامات خوبی انجام شد و در گام اول، باید یک ساختار قوی برای اقتصاد دریامحور ایجاد می‌شد. ساختار قوی منوط به این بود که اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران ذیل ماده ۶۸، تهیه شود. این اساسنامه با تلاش‌های «حسین دهقان» نماینده ویژه رئیس‌جمهور و دبیر شورای توسعه سواحل مکران، طی دو سال گذشته آماده شد. اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران در کمیسیون‌های مختلف دولت مطرح شد و در نهایت در هیأت دولت به تصویب رسید و با قید دو فوریت، برای تصویب به مجلس رفت.
طرح جامع توسعه سواحل مکران
معاون اجرایی و نظارت عملیاتی دبیرخانه شورای توسعه سواحل مکران ادامه داد: طرح جامعی تحت عنوان طرح جامع توسعه سواحل مکران که بخش اقتصاد دریا در آن بسیار پررنگ است در دبیرخانه طراحی و نهایی شده و به‌زودی در دولت مطرح خواهد شد. این طرح بسیار جامع و کامل است و همه دستگاه‌ها هم در رابطه با آن نظر دادند. اگر این طرح به نهایت برسد و تصویب شود، می‌تواند محوری بر بحث اقتصاد دریامحور باشد. در رابطه با سندهای توسعه‌ای هم سندهای مختلفی وجود دارد که می‌تواند مبنای توسعه سواحل مکران قرار بگیرد.
وی تأکید کرد: در پس کرانه هم همین طور است یعنی وقتی ما می‌گوییم توسعه سواحل مکران، خود کرانه مکران و هم پس‌کرانه‌ها در نظر گرفته می‌شود. اتفاقاً در قانونی که تحت عنوان بلافصل دیده شده، تقریباً ۵ یا ۶ شهرستان به محدوده سواحل مکران اضافه می‌شود که بتواند کل ساحل و پس‌کرانه‌ها را مدیریت کرده و در بخش اقتصاد دریامحور کار کند.
رئیس‌جمهور در اولین سفر به منطقه چابهار، بر فعال‌سازی سواحل مکران تأکید کرد
وی یادآور شد: اولین سفر رئیس‌جمهور با شروع به کار دولت سیزدهم، به منطقه چابهار بود و آنجا تأکید مؤکدی در رابطه با فعال کردن سواحل مکران صورت گرفت. این اولین باری بود که یک رئیس‌جمهور در کشور آنقدر با انگیزه زیاد در خصوص توسعه سواحل مکران صحبت و پیگیری می‌کرد. در ادامه اساسنامه سازمان در کمیسیون‌های مختلف دولت مطرح شد و با حمایت‌های رئیس‌جمهور به نتایج خوبی رسیدیم و ان‌شاءالله در مجلس به نتیجه نهایی دست خواهیم یافت.
برنامه داریم گام‌به‌گام فرایند فعالیت‌های فعالان اقتصادی در کنار آنها باشیم
«احمد اللهیاری» معاون توسعه فناوری و نوآوری دبیرخانه شورای توسعه سواحل مکران با بیان اینکه منطقه ساحلی مکران از ظرفیت‌های متعددی برای پیاده‌سازی اهداف توسعه دریامحور و به تعبیری احیای تمدن دریایی ایران برخوردار است، گفت: ظرفیت‌های متعددی از جمله در حوزه حمل و نقل بین‌المللی و هر آنچه که به عنوان بهانه‌ای برای حضور جمهوری اسلامی ایران در دریاها مطرح می‌شود، وجود دارد. برنامه‌هایی که برای پیاده‌سازی سیاست‌های توسعه دریامحور وجود دارد. در ابتدا، همان‌طور که در بند اول سیاست‌های ابلاغی آمده، باید نوع جدیدی از حکمرانی محلی تحت عنوان سازمان توسعه سواحل مکران که اساسنامه آن توسط دولت به تصویب رسیده و برای تصویب نهایی به مجلس شورای اسلامی ارسال شده، ایجاد شود.
کلنگ‌زنی یک نیروگاه اتمی توسط رئیس‌جمهور در مکران
«عیسی گلوردی» معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی دبیرخانه شورای توسعه سواحل مکران با بیان اینکه سیاست‌های کلی برای شورای توسعه مکران یک تکلیف است که مکلف هستیم آن سیاست‌ها را تبدیل به برنامه‌های اجرایی کنیم، گفت: متأسفانه ما نسبت به میانگین بهره‌برداران دنیا، کمترین بهره را از دریاها می‌بریم. وی با بیان اینکه یکی از مواردی که صنایع بزرگ را مکلف به انجام آن کردیم، این است که پیوست محیط زیستی و اجتماعی داشته باشند، گفت: مهم‌ترین کار اجتماعی در این منطقه این است که نیروهای مورد نیاز خود را از جوانان بومی تأمین کنند. در بازدیدی که رئیس‌جمهور به‌زودی و برای کلنگ‌زنی آن خواهد رفت، مربوط به احداث یک نیروگاه اتمی در این منطقه است.
بـرش
رهبری از مکران به عنوان «گنج پنهان» یاد کردند
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی دبیرخانه شورای توسعه سواحل مکران یادآور شد: در واقع توسعه منطقه مکران، توصیه‌ای است که مقام معظم رهبری طی دو دهه گذشته به دولت‌های مختلف داشته‌اند. رهبر انقلاب با توجه به شناختی که از قبل انقلاب از مردم آنجا دارند، همچنین در دورانی که رئیس‌جمهور بودند و در مدتی که رهبری انقلاب را بر عهده دارند، این را گوشزد کرده‌اند که از این منطقه غفلت نکنید. این سواحل به جز فضای بکر، موقعیت جغرافیایی، دسترسی به آب‌های آزاد و عمقی که دارد، قابلیت این را دارد که بتوانیم اسکله‌ها و بنادری را برای کشتی‌های نسل جدید کانتینربر که توانایی حمل ۲۴هزار کانتینر و ۵۰۰ متر طول دارند، ایجاد کنیم. لذا حضرت آقا، از این منطقه به‌عنوان گنج پنهان یاد کردند.