ادامه از صفحه یک

نقش جدید ایران در نظم آینده و ضرورت اصلاح ساختار اقتصادی

دنیای فعلی آبستن حوادث و رویدادهای متعددی است. تا چند سال پیش سخن گفتن از «خنثی‌سازی تحریم از طریق بازتعریف نقش ایران» امری دور از ذهن به نظر می‌رسید. اما رویدادهای نظیر تقابل فزاینده اقتصادی چین و امریکا و همچنین جنگ میان روسیه و اوکراین، تأیید‌کننده شکل‌گیری یک جهان جدید است.
بر این اساس، افق حرکت در راستای بازتعریف نقش ایران در نظم آینده را می‌توان بدین شرح توصیف کرد: «افزایش قدرت ایران از طریق نقش‏آفرینی جدید در کمربندهای اقتصادی و زنجیره‌های ارزش با شرکای جدید.»
تا به حال چهار مسیر برای «مقابله با تحریم» در فضای سیاستگذاری کشور مطرح شده است. این موارد عبارت‌اند از: 1. رفع حقوقی تحریم و عادی‌سازی روابط اقتصادی، 2. دور زدن تحریم و صدور مجوزهای موردی، 3. استفاده از ابزارهایی نظیر پیمان پولی، بانکداری فراساحلی و...، 4. اصلاحات اقتصاد داخلی؛ در اینجا لازم است تأکید شود هیچ‌کدام از موارد فوق به تنهایی قادر به تحقق «خنثی‌سازی تحریم» نیستند اما زمانی که افق و نقشه راه دست یافتن به تعادل جدید (نقش جدید ایران در عرصه بین‌الملل) مشخص شود هر یک از برداشت‌های متعارف چهارگانه، جایگاه خاصی در پازل خنثی‌سازی تحریم به دست خواهند آورد. در حال حاضر این نگاه در میان برخی از جریانات اندیشه‌ای در کشور مشاهده می‌شود که تصور می‌کنند ایران می‌تواند به نظم سابق بازگردد. در صورتی که تجربه توافق هسته‌ای که تلاشی برای تحقق این امر بود، اثبات کرد که بازگشت به نقش سابق برای ایران امکان‌پذیر نیست. عمده علت آن رویکرد تهدید‌نگر موجود در بلوک غرب در قبال ج.ا.ایران است. بر این اساس، در راهبرد بدیل، باید مسأله‌های متفاوتی در نقطه کانونی تفکر سیاستگذارانه قرار بگیرد. این مسائل و اولویت‌ها عبارتند از:
الف. طراحی نگاشت نهادی بدیل و فاصله‌گرفتن از نهادهای غیرمولد یا بعضاً ضدتولید یا نفتی.
ب. تولید «مازاد» جهت هزینه‌کرد در زمینه پیشرفت از طریق واردکردن زنجیره‌های ارزش و تأمین.
ج. جذب سرمایه‌گذاری‌های هدفمند و ژئوپلیتیک از شرکای جدید.
جستجو
آرشیو تاریخی