تخصیص روزانه 12 میلیون دلار برای واردات دارو
آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که در 3 ماهه نخست امسال 1.1 میلیارد دلار برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص یافته است
تخصیص ارز برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی در سه ماهه نخست امسال رکورد شکست. درحالی که بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در سال 1402 رقمی حدود 3.5 میلیارد دلار ارز 28500 تومانی برای واردات دارو، تجهیزات پزشکی و شیرخشک نوزادان تخصیص خواهد یافت، تنها در فصل بهار امسال بیش از یک میلیارد و 100 میلیون دلار برای پاسخ به نیازهای این بخش ارز تخصیص داده شده است. بنابراین از ابتدای سال تا پایان خرداد ماه به طور میانگین روزانه نزدیک به 12 میلیون دلار برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص داده شده است. به صورت دقیق‌تر متوسط روزانه تخصیص ارز دارو 11 میلیون و 827 هزاردلار بوده است که به نظر می‌رسد به تمام نیازهای این بخش پاسخ داده است.
بدین ترتیب با وجود جوسازی‌های صورت گرفته از سوی برخی چهره‌ها و رسانه‌ها درباره کندی تخصیص و تأمین ارز مورد نیاز برای واردات دارو، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که نه تنها در این بخش کندی و توقفی وجود نداشته، بلکه با رشد بالایی نیز همراه بوده است. در همین راستا، بانک مرکزی در سیاست‌های جدید ارزی خود تثبیت ارز برای ثبات بازار کالاهای اساسی و دارو را در دستور کار خود قرار داد تا با نرخی مشخص و به دور از نوسانات، نیازهای وارداتی کشور در زمینه کالاهای اساسی برطرف شود. این درحالی است که دارو همواره در صدر اولویت‌های بانک مرکزی برای تأمین ارز قرار داشته است. هرچند طبق آمار هم‌اکنون بیش از 95 درصد از داروی مورد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود، اما همچنان درخصوص برخی از داروهای خاص، مواد اولیه و همچنین تجهیزات پزشکی نیاز به واردات است که بانک مرکزی سرفصل جداگانه‌ای برای آن درنظر گرفته است تا براساس اعلام نیاز وزارت بهداشت نسبت به تأمین ارز اقدام شود.
آمار رسمی نشان می‌دهد، تخصیص ارز در بانک مرکزی طی 3 ماه گذشته برای واردات دارو، مواد اولیه تولید دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی و شیر خشک از مرز یک میلیارد و 100 میلیون دلار گذشت.
بر اساس این گزارش در جلسه‌ای که هفته گذشته با حضور رئیس کل بانک مرکزی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رئیس سازمان غذا و دارو و رئیس سازمان تأمین اجتماعی برگزار شد، راهکارهای تأمین ارز دارو بررسی و بر لزوم تسریع تأمین ارز دارو تأکید شد.
در این جلسه محمدرضا فرزین تخصیص و تأمین ارز در حوزه دارو را از اصلی‌ترین اولویت‌ها خواند و تصریح کرد: با توجه به اهمیت تأمین بموقع دارو و کاهش مشکلات مردم در این حوزه، ضروری است شبکه بانکی در اعطای اعتبار و تسهیلات‌دهی به بخش دارو و بهداشت دستورات بانک مرکزی را در اسرع وقت اجرایی کند.
همچنین در این جلسه رئیس کل بانک مرکزی به منظور تسریع و بهبود در تخصیص و تأمین ارز دارو، دستورات لازم از جمله در اختیار گذاشتن 100 میلیون یورو تنخواه ارزی را صادر کرد.
رئیس کل بانک مرکزی همچنین ضمن تأکید بر ضرورت هماهنگی تمام دستگاه‌های ذیربط برای تسهیل اختصاص اعتبارات و تأمین نقدینگی شرکت‌های تولیدی دارویی گفت: بانک مرکزی به همین منظور امسال ۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات جدید در قالب سرمایه در گردش از طریق بانک‌های عامل به شرکت‌های دارویی برای تأمین دارو و مواد اولیه پرداخت می‌کند.
وزیر بهداشت نیز در این جلسه ضمن قدردانی از فعالیت‌های بانک مرکزی و شبکه بانکی در زمینه تخصیص و تأمین ارز و اعطای تسهیلات و اعتبار به بخش بهداشت و دارو بر لزوم تسریع در این باره تأکید کرد. همچنین به گفته رئیس سازمان غذا و دارو به منظور تسریع و تسهیل خدمات ارزی و اعتباری تفاهمنامه جدید تنظیم و به امضای طرفین رسید.
بر این اساس در جلسه یاد شده تعدادی از نمایندگان شرکت‌های تولید‌کننده دارو و مواد اولیه و واردکنندگان دارو به بیان دغدغه‌ها و دیدگاه‌های خود در حوزه تخصصی پرداختند. رئیس کل بانک مرکزی نیز راهکارهای حل مشکلات مذکور را مورد بررسی قرار داده و دستورات لازم را به همکاران ارزی و اعتباری بانک مرکزی و بانک‌های عامل مرتبط صادر کرد.
جزئیات تأمین ارز کالاهای اساسی و دارو
پیش از این نیز بانک مرکزی با اعلام جزئیات تأمین ارز مورد نیاز واردات، شفاف‌سازی کرد. آماری که حکایت از تأمین نزدیک به 14 میلیارد دلار در مدت 80 روز دارد. در همین راستا، آمارهای رسمی منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد، تأمین ارز در 80 روز نخست امسال نه‌تنها کاهش نداشته بلکه برای نهاده‌های دامی 83 درصد و برای کل کالاها 23 درصد رشد داشته است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی بانک مرکزی، تأمین ارز در 80 روز اول سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 23 درصد افزایش یافت. به گزارش بانک مرکزی، آمار تأمین ارز انجام شده از ابتدای سال تا 19 خردادماه سال‌های 1402-1401 نشانگر افزایش 83 درصدی تأمین ارز وزارت جهاد کشاورزی بابت تأمین نهاده‌های دامی و اقلام مورد نیاز این مجموعه است. همچنین تأمین ارز مرتبط با وزارت صمت در این بازه زمانی 4 درصد افزایش یافته است.
در مجموع در بازه زمانی یادشده تأمین ارز انجام شده به 13 میلیارد و 805 میلیون دلار رسیده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش 23 درصدی تأمین ارز را نشان می‌دهد. بدین ترتیب از ابتدای امسال تاکنون به طور متوسط روزانه بیش از 172 میلیون دلار برای تأمین کالاهای اساسی و دارو ارز پرداخت شده است.
یکی از مهم‌ترین عوامل تورم بی‌ثباتی نرخ ارز است. تجربه بسیاری از کشورها در ثبات اقتصادی از طریق مداخله در تثبیت نرخ ارز نشان می‌دهد که سیاستگذار با مداخله فعال در تثبیت نرخ ارز در جهت محدود کردن نوسانات باید به دنبال تثبیت اقتصادی باشد.
طی سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۱ میزان مداخله بانک مرکزی در نرخ بازار غیر‌رسمی بالغ بر ۵۷ میلیارد دلار بوده که از این رقم بیش از ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار مربوط به اسکناس و 42.5 میلیارد دلار مربوط به حواله بوده است.
بانک مرکزی از طریق فروش بخشی از ارزی که دولت به او می‌دهد، با مداخله در بازار در برای کاهش نوسانات نرخ ارز عمل کرده و همچنین از افزایش قابل توجه پایه پولی جلوگیری می‌کند.