کاهش 90 درصدی سرمایه‌گذاری صنعت برق در دولت روحانی
صنایع در تابستان قطع ناگهانی برق نخواهند داشت
رونق روند تولید سازمان صنایع کوچک، هماهنگی و تعامل بسیار خوبی با وزارت نیرو داشته، لذا اکنون قطع برق با هماهنگی و اطلاع قبلی و به صورت سهمیه‌بندی شده آن‌هم یک روز در هفته صورت می‌گیرد که سبب شده فعالان اقتصادی برای ادامه روند تولید خود برنامه‌ریزی لازم را داشته باشند.
به اذعان مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، قطع برق صنایع کشور در قیاس با دولت گذشته کاهش قابل‌توجهی داشته و تمام خاموشی‌ها طبق برنامه است، لذا صنایع و واحدهای تولیدی تا پایان تابستان با قطع برق ناگهانی روبه‌رو نخواهند شد.
هر ساعت خاموشی حدود ۱۵۰ تا 200 میلیون تومان به صنایع متوسط خسارت مالی وارد می‌کند. بر این اساس اگر در ماه 20 ساعت خاموشی برای یک واحد تولیدی متوسط رخ دهد، این واحد صنعتی حداقل در طول ماه با 3 میلیارد تومان خسارت مالی مواجه خواهد شد. اگر این خاموشی به صنایع بزرگ برسد، خسارت مالی یک ماه بنگاه صنعتی به هزار میلیارد تومان می‌رسد. در دولت روحانی برق صنایع بزرگ کشور چون فولادسازها، خودروسازان و... مرتب قطع و همین امر باعث شد تولیدات صنعتی کشور سیر نزولی به خود بگیرد و روز‌به‌روز فاصله بین عرضه و تقاضا بیشتر شود. این امر به منزله رشد تورم، صف تقاضا و پرورش دلالان و رانت‌خواران بود که همه مردم از نزدیک موارد یاد شده را در زندگی روزمره خود لمس کردند. بر این اساس ضرورت داشت برای آنکه ضرر و زیان مالی واحدهای صنعتی به حداقل برسد، زمانبندی خاموشی‌ها به گونه‌ای باشد که تولیدکنندگان کمترین آسیب را ببینند.
در دولت روحانی بخصوص در تابستان سال‌های 1399 و 1400، صنایع کشور بشدت آسیب دیدند و تولیدکنندگان متحمل چندین هزار میلیارد تومان ضرر و زیان شدند. دولت گذشته با پنهان‌کاری، عدد خسارت را رسانه‌ای نکرد. قطعی‌های مکرر برق به دو علت رخ می‌داد که اولین و مهم‌ترین آن، عدم سرمایه‌گذاری دولت گذشته در تولید برق و ایجاد نیروگاه و دومین نکته مربوط به عدم برنامه‌ریزی صحیح و مناسب دولت روحانی در خاموشی صنایع بود. در حالی که دولت وقت می‌توانست خاموشی‌ها را مدیریت کند و برنامه منظم به تولیدکنندگان بدهد تا آنها بر اساس آن 3 ماه تابستان را پشت‌سر بگذارند، کم‌کاری کرد و با ایجاد فشار برق به سبب مصرف بیشتر، برق صنایع خاموش می‌شد و البته در این میان واحدهای مسکونی هم با خاموشی‌های متعددی روبه‌رو شدند.
برخی از آمارها حکایت از آن دارد که ظرفیت اسمی برق در کشور ۸۵ هزار مگاوات است، در عین حال ۴۶ درصد به سیکل ترکیبی، ۲۱ درصد نیروگاه‌های گازی، ۲۵ درصد بخاری، ۶ درصد برقابی و کمتر از ۲ درصد به انرژی تجدیدپذیر اختصاص دارد. در اواخر دهه ۱۳۸۰ رشد سالانه ظرفیت نصب شده در صنعت برق بالغ بر ۹ درصد بوده و این رقم در اواخر دهه ۹۰ به ۲ درصد کاهش یافته است.
ارزش سرمایه‌گذاری در صنعت برق در اواخر دهه ۱۳۸۰ حدود 6٫5 میلیارد دلار بوده و این رقم در اواخر دهه ۱۳۹۰ به حدود ۶۳۰ میلیون دلار (90٫3 درصد کاهش سرمایه‌گذاری) کاهش پیدا کرده است. سپهر برزی‌مهر از سندیکای صنعت برق، 26 تیرماه سال 1400 این عدد را رسانه‌ای کرد. در این میان بخش خصوصی از وزارت نیروی دولت روحانی بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان طلبکار بود. ۲۶ هزار میلیارد تومان از این رقم مربوط به بخش تولید و ۴ هزار میلیارد تومان نیز مربوط به سازندگان و پیمانکاران می‌شد. اگر دولت گذشته در صنعت برق سرمایه‌گذاری کرده بود و در ساخت نیروگاه با بخش خصوصی همکاری می‌کرد، در سال‌های گذشته صنایع کشور با بحران کمبود برق روبه‌رو نمی‌شد.
جلوگیری از زیان چند هزار میلیاردی
علی رسولیان، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران به «ایران» گفت: برای آنکه خاموشی صنایع به حداقل برسد و به تولید کشور خدشه‌ای وارد نشود، ابتدای هر سال با وزارت نیرو جلساتی برگزار می‌شود تا تصمیم درست اتخاذ شود. بر این اساس سال گذشته و سال جاری سعی شد خاموشی صنایع کاهشی و مدیریت شده باشد.
وی با بیان اینکه برنامه خاموشی صنایع به تولیدکنندگان داده می‌شود و آنها بر اساس آن برنامه تولید را دنبال می‌کنند، گفت: از خاموشی‌های یکباره تولیدکنندگان که باعث ضرر و زیان چند هزار میلیارد تومانی می‌شود جلوگیری کردیم و تمام سعی ما بر این است که بنگاه‌های صنعتی کشور برق داشته باشند. با برنامه‌هایی که دولت سیزدهم در تأمین برق دارد، به طور قطع خاموشی‌ها تقلیل خواهد یافت. برنامه وزارت نیرو ایجاد نیروگاه‌های CHP توسط بخش خصوصی است و برای تحقق این مهم نیز به سرمایه‌گذاران تسهیلات داده خواهد شد. با ایجاد نیروگاه‌های CHP در شهرک‌های صنعتی، می‌توان برق صنایع را با شرایط مطلوب‌تری تأمین کرد.
رسولیان با بیان اینکه برای تأمین زیرساخت‌هایی مانند آب و برق با وزارت نیرو مشارکت داریم، اظهار داشت: ۹۵ پست برق را با وزارت نیرو مشارکت داشتیم و سال گذشته برای تأمین آب، دو هزار لیتر بر ثانیه پساب خریداری کردیم.
معاون وزیر صمت گفت: در حوزه تأمین برق با توجه به قطعی برق به خاطر کسری در ساعات پیک مصرف، هماهنگی و تعامل بسیار خوبی با وزارت نیرو داشتیم. اکنون قطع برق با هماهنگی و اطلاع قبلی و به صورت سهمیه‌بندی شده آن‌هم یک روز در هفته صورت می‌گیرد که سبب شده است فعالان اقتصادی برای ادامه روند تولید خود برنامه‌ریزی لازم را داشته باشند.
کاهش ظرفیت تولید در دولت گذشته
حسین الواری یکی از تولیدکنندگان در شهرک صنعتی به «ایران» گفت: سال‌های 1398 و 1399 شاهد بیشترین خاموشی‌ها بودیم و قطعی برق باعث شده بود با 25 درصد ظرفیت تولید خود کار کنیم و مهم‌تر آنکه در تابستان به دلیل کاهش تولید اتفاق افتاده، مجبور به تعدیل نیرو بودیم.
وی ادامه داد: در تابستان قطع برق و در زمستان قطع گاز، دو عاملی بود که به تولیدکنندگان صدمه وارد کرد و تمام مجموعه‌های تولیدی به‌رغم آنکه می‌توانستند با وجود تحریم‌ها فعالیت خود را توسعه دهند مجبور به کاهش تولید شدند، لذا نمی‌توان تمام مشکلات صنعت را به تحریم گره زد؛ برخی از تصمیم‌های اشتباه دولت گذشته سبب شد ظرفیت تولید صنایع کاهشی شود.
این تولیدکننده با بیان اینکه به نظر نمی‌رسد امسال تولیدکنندگان با تابستان سختی روبه‌رو باشند، تصریح کرد: بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، صنایع کوچک مشکلی نخواهند داشت و تنها ممکن است صنایع بزرگ با خاموشی‌هایی روبه‌رو شوند که البته مانند صنایع مستقر در شهرک‌های صنعتی، طبق زمانبندی خواهد بود.
چندی پیش‌علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو گفته بود: با توجه به شروع فصل گرما ضرورت دارد هماهنگی‌های لازم برای تأمین حداکثر برق و انرژی با مدیران واحدهای صنعتی بزرگ کشور صورت بگیرد. در ایران بیشتر صنایع متکی بر مصرف انرژی هستند و رشد و ارزش افزوده بخش صنعت مربوط به صنایعی است که مصارف بالایی از انرژی دارند.
وی تأکید کرده بود: سیاست‌های تأمین انرژی در طول ادوار گذشته و در برخی از بخش‌ها باعث شده است مصارف غیراستانداردی در صنایع داشته باشیم که به مرور شاهد استانداردسازی مصرف در بخش برق کشور با نوسازی، استفاده از تکنولوژی‌های جدید و ابزار مدیریت مصرف هستیم.
بــــرش
اقدام راهبردی برای جبران عقب‌ماندگی
دولت سیزدهم برای جبران کم‌کاری‌های دولت گذشته در گام نخست توافقنامه‌ای بین وزارت نیرو و صمت منعقد کرد و در گام بعدی این موضوع به قانون تبدیل شد که در یک کارگروه مشترک، ۱۵ هزار مگاوات توافقنامه بین وزارت نیرو و صنایع به امضا رسید، ساختگاه‌های ۱۵ هزار مگاوات نیروگاه تعیین شد و مقدمات کار انجام و مجوز‌های لازم یا صادر شد یا در مراحل صدور است. از این‌رو عملیات اجرایی ۵۶۰۰ مگاوات احداث نیروگاه‌های صنایع آغاز شده است. در همین زمان کوتاه، دو واحد شامل واحد گاز ۳ و ۴ نیروگاه سمنان به بهره‌برداری رسید و در ادامه نیز تعداد قابل‌توجهی نیروگاه در مراحل مختلف پیشرفت قرار دارد که پیشرفت ۹۵ درصد تا پایین‌تر را شامل می‌شود.