برخلاف ادعاهایی مبنی بر افزایش واردات برنج و متضرر شدن برنجکاران
واردات برنج ۴۰۰ هزار تن کم شد
نفیسه امامی
روزنامه نگار
طی یکسال گذشته قیمت برنج با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شد و دولت از راهکار واردات بیشتر برای کنترل قیمت در بازار، افزایش ذخایر استراتژیک و جبران کمبود تولید داخل به دلیل خشکسالی استفاده نمود، اما وزارت جهاد کشاورزی در سال جاری اعلام کرده است برای کنترل واردات برنج، برای وارد‌کنندگان سقفی تعیین کرده است تا بیش از آن برنج وارد نشود. به همین منظور هم معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی برای شفاف‌سازی در موضوع واردات برنج، صدور مجوز را با توجه به شاخص‌های سقف کارت بازرگانی و سابقه واردات، توسط سامانه و به شکل سیستمی انجام می‌دهد.
این در حالی است که در شرایط کنونی که برنج ایرانی بدون واسطه از کشاورزان خریداری و مستقیم به فروشگاه‌ها عرضه میشود، برخی اظهارات مبنی بر واردات بی رویه برنج خارجی و افزایش تولید داخل منجر به برهم خوردن نظم بازار میشود. جبار کوچکی‌نژاد نماینده مجلس در اظهاراتی گفته است: واردات دو میلیون تن برنج با «ارز نیمایی» کسب و کار تمام کشاورزان شمال کشور را نابود کرده است و عده‌ای که آنها را مافیای برنج خوانده است، این میزان برنج را با ارز نیمایی وارد کشور کرده‌اند.
سالانه به طور میانگین حدود 40 درصد از نیاز کشور به برنج یعنی در حدود یک میلیون و 400 هزار تن از محل واردات تأمین میشود، اگرچه در برخی از سال‌ها تا 2 میلیون تن واردات هم به کشور انجام شده است. در سال 1401 نیز با توجه به افزایش قیمت برنج در بازار داخلی واردات با حدود ۳۰ درصد افزایش به یک میلیون و 800 هزار تن رسید، ضمن اینکه میزان تولید برنج داخلی در سال گذشته با استناد به آمار معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی کمتر از ۲.۵ میلیون تن برآورد شده بود.
واردات برنج به یک میلیون تن می‌رسد
بنابر آمار وزارت جهاد کشاورزی نیاز سالانه ایران به برنج 3 تا 3.5 میلیون تن است و امسال پیش‌بینی میشود ۲.۵ میلیون تن برنج تولید شود. طبق آمار گمرک نیز از ابتدای سال ۷۰۰ هزار تن برنج توسط بخش خصوصی وارد و تمام آن در بازار توزیع شده است.
مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج از کاهش ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تنی واردات برنج نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داده و گفته است: با احتساب سرانه مصرف و تولید، امسال مجموع واردات برنج به یک میلیون تن می‌رسد.
به گفته او، بنابر آمار قیمت جهانی برنج ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش قیمت داشته است و همین امر در سطح عمده‌فروشی و خرده‌فروشی اثر خود را گذاشته است.
کشاورز ادامه داد: با توجه به تسلط کامل معاونت توسعه بازرگانی بر موضوع اجازه نمی‌دهد افراد سودجو بخواهند نظم بازار را برهم بزنند چراکه آمار گمرک و وزارت جهاد معیار و ملاک است.
رد ادعای تولید
3 میلیون تن برنج
با توجه به اینکه برنجکاران کشور در سال جاری بالغ بر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصول برداشت خواهند کرد، وزارت جهاد کشاورزی برخی ادعاهای طرح شده مبنی بر تولید ۳ میلیون تن برنج داخلی در سال را رد کرده است چراکه تاکنون در هیچ سالی چنین رکورد تولیدی ثبت نشده است. این موضوع زمانی غیر واقعی‌تر میشود که ادعای واردات بیش از دو میلیون تن برنج خارجی نیز به آن افزوده میشود، در حالی که طبق آمار اعلامی گمرک در سال گذشته کمتر از ۱.۹ میلیون تن واردات برنج صورت پذیرفته است.
به عبارت دیگر چگونه ممکن است با احتساب ادعای بیش از 5 میلیون تن تولید برنج داخلی و واردات برنج خارجی در سال ۱۴۰۱ شاهد رشد بالغ بر ۳۰۰ درصدی قیمت برنج داخلی و افزایش حدود ۳۰ درصدی قیمت برنج خارجی در بازار باشیم؟
واردات کمتر برنج
احمد خانی‌نوذری، معاون توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی، درباره سیاستگذاری وزارت متبوعش در واردات برنج گفته است: با توجه به ثبات به وجود آمده در بازار برنج در داخل کشور و نگرانی‌ها بابت خرید محصول تولیدکنندگان داخلی، سیاستگذاری واردات برنج در سال جاری واردات کمتر از میانگین سنوات گذشته است و به گونه‌ای سقف ثبت سفارشات در سامانه بررسی سیستمی درخواست مجوزهای وزارت جهاد برنامه‌ریزی شده است که با کاهش بیش از ۴۰۰ هزار تنی از متوسط یک دهه گذشته، وارداتی بالغ بر یک میلیون تن را برای سال جاری هدف‌گذاری کرده‌ایم.
معاون توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی، سقف برنامه‌ریزی شده برای واردات رعایت شده و این روند تا پایان سال نیز ادامه خواهد داشت.
خانی‌نوذری در پایان تأکید کرد: واردات برنج، به عنوان بخشی از سیاست وزارت جهاد کشاورزی برای مدیریت بازار مصرف و تأمین سبد خانوار جامعه است و فقط به میزان کسری بازار و فاصله تولید داخل تا نیاز مصرفی کشور از آن استفاده خواهد شدکه البته این میزان در برخی مواقع به دلیل جایگزینی این محصول با سایر مواد غذایی، جهش‌های قیمتی و دیگر متغیرها، از یک دامنه نوسان نسبت به میانگین 10 ساله برخوردار است.