خیال فعالان اقتصادی از نوسانات نرخ ارز راحت شد
با دیپلماسی ارزی بانک مرکزی، امتیازات خوبی برای پرداخت‌های ارزی ایجاد شد
محمدرضا حسینا
رئیس مجمع فعالین اقتصادی کشور
حدود یک سال است که رئیس کل بانک مرکزی مشغول به فعالیت شده و سیاست تثبیت ارزی را پیشه کرده است. به‌عنوان فعالان اقتصادی در یک سال اخیر، تثبیت خوبی را در نرخ ارز می‌بینیم. نرخ ارز در قیمت حدود ۵۰ هزار تومان در این مدت باثبات بوده و این مسأله باعث شده خیال فعالان اقتصادی راحت شود. تا پارسال جرأت نمی‌کردیم کالایی را بفروشیم، چرا که می‌ترسیدیم بعد فروش نتوانیم آن را جایگزین کنیم و باعث شده بود فروش مدت‌دار در سال‌های قبل بشدت کاهش یابد. اما امسال تثبیت نرخ ارز موجب شده فعالان اقتصادی از طریق چک و دیگر ابزارهای داخلی مانند LC بتوانند کالاهای خود را به صورت مدت‌دار بفروشند، به این دلیل که الان می‌دانند نرخ ارز در محدوده ۵۰ هزار تومان است، نوسان شدید ندارد و نوسان‌های کوچک هم طبیعی است. انصافاً در این مسأله بانک مرکزی موفق بوده و باید از بانک مرکزی تشکر کنیم که خیال ما فعالان اقتصادی را راحت کرده و امیدواریم سیاست تثبیت ادامه داشته باشد تا فعالان اقتصادی بتوانند با همین روال کار خود را پیش ببرند.
مورد بعدی این است که دکتر فرزین در بحث توجه به همسایگان و دیپلماسی ارزی خیلی خوب پیش می‌رود، در سفر رئیس کل به عمان و امارات، امتیازاتی برای پرداخت ارزی ایجاد شد که امیدواریم زودتر فعال شود. همچنین شنیده‌ایم اعتبار اسنادی داخلی بین ایران و روسیه در حال فعال‌سازی است. فعال شدن ابزارهای پرداخت، کمک زیادی به ما می‌کند که از طریق ابزارهای امنی که بانک مرکزی ایجاد می‌کند، بتوانیم تجارت را گسترش دهیم. بحث بعدی این است که همیشه شعار می‌دادند که می‌خواهند دلارزدایی کنند، ولی دلار باز هم استفاده می‌شد. امسال در ایام اربعین بانک مرکزی به همه دینار داد. به این ترتیب دردسرهای تبدیل دلار نیز از مسافران برداشته شد و از بانک‌های عامل دینار دریافت و سفر کردند. در حالی‌که در گذشته برای سفر به عراق دلار می‌گرفتند و باید دوباره تبدیل به دینار و هزینه‌ای هم پرداخت می‌کردند اما امسال بانک مرکزی به شعار دلارزدایی جامه‌عمل پوشاند که بابت این موضوع باید قدردانی کنیم. همچنین اگر به جای دینار، دلار تخصیص می‌یافت تقاضای زیادی در بازار ارز به وجود می‌آورد و باعث می‌شد نوساناتی ایجاد شود. نزدیک سال جدید میلادی هستیم و با وجود اینکه تقاضا قاعدتاً بیشتر می‌شود اما بانک مرکزی این مسأله را مدیریت کرده است و نرخ ارز نوسان کوچکی دارد. وقتی انتظار افزایش قیمت دلار در جامعه کمرنگ شود، مردم خود به خود دلار خریداری نکرده و فقط زمانی که نیاز دارند اقدام می‌کنند. سابقاً مردم ترسی داشتند که دلار بخریم تا بیشتر گران نشده و این ترس الان وجود ندارد و می‌دانند نرخ دلار همین‌قدر است. انتظارات افزایش نرخ دلار و انتظارات تورمی از ذهن مردم پاک شده است، بنابراین تقاضایی نیست و آنجایی که فقط تقاضای واقعی وجود دارد عملاً نرخ ارز به ثبات رسیده و این هنر افرادی است که در بانک مرکزی ارز را کنترل می‌کنند و ذهنیت مردم را دراین‌باره تصحیح کرده‌اند. سابق بر این در دولت قبلی اتفاقاتی رخ می‌داد که مردم خودشان پیش‌بینی می‌کردند و این پیش‌بینی‌های روانی بر بازار واقعی ارز تأثیر منفی می‌گذاشت. مورد بعدی این است که بانک مرکزی به جهت کنترل ترازنامه بانک‌ها و کنترل نقدینگی و عدم ایجاد پول پُرقدرت، تسهیلات بانکی را محدود کرده است. ما فعالان اقتصادی فکر می‌کنیم این کار درست است. در شرایطی که ممکن است نوسانات ایجاد شود کنترل نقدینگی اوجب واجبات است. بانک مرکزی ابزارهایی دارد که می‌تواند بانک‌ها را تشویق کند تا از ابزارهای تأمین مالی نوین مانند اوراق گام، برات الکترونیکی و... استفاده کنند. امیدواریم بانک مرکزی بتواند این ابزارها را در آینده نزدیک فعال‌تر کند تا تولیدکنندگان و صنعتگران از طریق این ابزارها، مواد اولیه و کالاهای مورد نیاز خودشان را تأمین مالی کنند.
خوشبختانه ابزاری مانند اوراق گام و برات الکترونیکی مانند تسهیلات، خلق پول نمی‌کند و ضریب فزاینده را افزایش نمی‌دهد، بلکه اینها ابزار تأمین مالی است و فقط برای تأمین همان کالا استفاده می‌شود و قابلیت تبدیل به پول را ندارد. امیدواریم استفاده از این ابزارها جدی‌تر پیگیری شود تا تولیدکنندگان و صنعتگران از این ابزاری که بانک مرکزی ایجاد کرده بهره بیشتری ببرند.