قائم مقام وزیر جهادکشاورزی در گفت‌وگو با «ایران اقتصادی» تشریح کرد:
بازار نهاده های دامی چگونه به آرامش رسید؟
امین محمودی
روزنامه نگار
نهاده‌های دامی طی سالیان اخیر به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات وارداتی کشورمان شناخته شده که سهم زیادی در تجارت محصولات کشاورزی نیز دارد. با این حال واردات این محصول در سال گذشته با کاهش 19 درصدی از حدود 17 میلیون و 617 هزار تن به 14 میلیون و 372 هزار تن رسیده بود، به همین منظور می‌توان گفت که واردات این محصول در سال گذشته افتی 3 میلیون و 200 هزار تنی داشته است. هم‌اکنون 75 درصد نیاز بازار مصرف از طریق واردات و 25 درصد آن از طریق تولید داخل نهاده‌های دامی صورت می‌گیرد، این در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی به دنبال خودکفایی 50 درصدی در این امر است. نهاده دامی به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل تأثیر‌گذار در قیمت گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم مرغ، شیر و سایر لبنیات محسوب می‌شود که هر گونه نوسان و کمبود آن بازار را دچار اختلال می‌کند. همین دلیل باعث شده دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی در هشت ماهه سال‌جاری نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته نهاده بیشتری وارد کرده‌اند.
گفتنی است نهاده‌های دامی به ارزش 4 میلیارد و 805 میلیون و 915 هزار دلار وارد کشور شده، اما این در حالی است که در سال گذشته در همین بازه زمانی 8 میلیون و 296 هزار تن نهاده دامی به ارزش 4میلیارد و 42 میلیون دلار وارد کشور شده بود. به همین دلیل می‌توان گفت به لحاظ وزنی واردات نهاده‌های دامی رشد 26 درصدی و به لحاظ ارزشی نیز رشدی حدوداً 20 درصدی را تجربه کرده است.
با این حال طی ماه‌های اخیر برخی از تولیدکنندگان نگران تأمین این محصول و افزایش قیمت آن بوده‌اند که با توجه به تمهیدات صورت گرفته به نظر می‌رسد این مشکل حل شده است، به همین دلیل به سراغ علیرضا پیمان پاک، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی رفته‌ایم تا در خصوص آخرین وضعیت بازار نهاده‌های دامی جویا شویم.
بازار نهاده‌های دامی با افزایش و نوسان شدید قیمتی روبه‌رو بوده، عمدتاً می‌گویند کنجاله کافی در بازار نیست، تأیید می‌کنید؟
نهاده‌های دامی؛ جو، سویا، کنجاله سویا و ذرت دامی را شامل می‌شود که با توجه به دام‌های کشور، بیشتر نیاز به جو وجود دارد که در این زمینه تولیدات و واردات به میزان کافی بوده و انبارهای کشورمان مملو از این محصول است.
از طرف دیگر قیمت مصوب آن نیز در سامانه بازارگاه 11 هزار و 500 تومان بوده که در وضعیت فعلی با کاهشی 3 هزار و 500 تومانی به قیمت 8 هزار تومان فروخته شده و به دست دامداران سراسر کشور می‌رسد و هم‌اکنون یک میلیون تن از این محصول جزو ذخایر استراتژیک کشور و در دسترس دامداران است.
به دلیل کافی بودن این نهاده، هیچ استقبالی از خرید این محصول در سامانه بازارگاه نمی‌شود و عمدتاً به عنوان ذخایر استراتژیک در انبارها می‌ماند. در زمینه ذرت دامی نیز که اصلی‌ترین پایه نهاده‌های دامی در زنجیره طیور کشور است و برای تولید مرغ و تخم‌مرغ واجب است، هم‌اکنون به‌وفور در بازار وجود دارد ولی 6 ماه پیش نگرانی‌هایی در خصوص این محصول وجود داشت.
چگونه این مشکل حل شد؟
با این حال با همکاری بسیار خوب بانک مرکزی با وزارت جهادکشاورزی هم اکنون هیچ مشکلی در تأمین این محصول وجود ندارد و واردات افزایش قابل توجهی داشته است، به طوری که با وجود آنکه ذرت دامی در سامانه بازارگاه به طور مصوب 11 هزار و 300 تومان قیمت‌گذاری شده است ولی شاهد آن هستیم که با قیمت 10 هزار تومان به دست مصرف‌کنندگان زنجیره تولید می‌رسد.
در زمینه کنجاله سویا بنا به دلایلی از جمله برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای افزایش واردات دانه سویا و تولید کنجاله از آن در داخل کشور مشکلاتی در این زمینه وجود داشت و تأمین ارز نیز برای دو نفر از واردکنندگان ایجاد شد، به همین دلیل در واردات تأخیر به وجود آمد و نگرانی‌هایی بین مرغداران ایجاد شد.
با این حال با همکاری بانک مرکزی و شرکت پشتیبانی امور دام از 4 ماه پیش برنامه‌ریزی شد که مقادیر زیادی از این محصول به کشورمان وارد شود و به همین دلیل در وضعیت فعلی روزانه 20 هزار تن کنجاله سویا به سمت کشورمان بارگیری می‌شود که عدد بسیار خوبی است و دو برابر عرف آن در ماه‌های پیش بوده که این امر از طریق تهاتر صورت گرفته است.
از طرف دیگر به دنبال تنوع در مبادی وارداتی و نوع کنجاله بودیم، به همین دلیل دیگر صرفاً به دنبال واردات کنجاله سویا از مبدأ امریکای جنوبی نیستیم، به طوری که طی دو ماه گذشته 5 کشتی از هند به سمت ایران کنجاله آورده‌اند و از مبدأ ترکیه و شرق اروپا نیز این نهاده دامی وارد شده است. به همین دلیل هیچ کمبودی در بازار نهاده‌های دامی کشورمان وجود ندارد، از طرف دیگر برای هرگونه مقابله با کمبود احتمالی ذخایر برنامه‌ریزی شده که یک میلیون تن کنجاله سویای خریداری شده نیز هر چه سریع‌تر به کشورمان وارد شود که با پیگیری‌های انجام شده هم‌اکنون کشتی‌های آن در مسیر ایران هستند.
چون قیمت جهانی کنجاله سویا بشدت افزایش یافته ولی قیمت عرضه شده در سامانه بازارگاه ثابت بود، وقفه‌ای در عرضه آن ایجاد شده بود که این مشکل نیز حل شده و اصلاح قیمتی صورت گرفته است.
نیاز کشور به کنجاله سویا چقدر است؟
نیاز ماهیانه کنجاله سویا در سراسر کشور 300 هزار تن است، اما طی هفته گذشته 280 هزار تن از این محصول را در سامانه بازارگاه عرضه کرده‌ایم.
علاوه بر این، یک میلیون تن سویا نیز وارد خواهد شد تا در کارخانجات روغن‌کشی به کنجاله تبدیل شود و در اختیار مرغداران و دامداران قرار گیرد.
یکی از اهداف ذیل اقتصاد مقاومتی متنوع سازی مبادی ورود کالاهای اساسی به کشور است تا در زمان تحریم دچار مشکل نشویم، در این زمینه چه اقداماتی صورت گرفته؟
یکی از اصلی ترین رویکردهای وارداتی دولت سیزدهم تنوع بخشی به مبادی واردات کالاهای مختلف خصوصاً کالاهای اساسی بوده است به طوری که بخش عمده‌ای از نیازهای کشور از مبادی کشورهای حوزه اوراسیا خصوصا قزاقستان و روسیه وارد کشور می شود.
به همین دلیل در وضعیت فعلی دیگر واردات جو از اروپا صورت نمی گیرد و این محصول با قیمت بسیار ارزان‌تر و با کیفیتی بالاتر از این دو کشور وارد می‌شود، در زمینه روغن آفتابگردان و گندم نیز تقریباً به طور کامل وارداتمان از اوراسیا است.
از طرف دیگر بخشی از نهاده دامی از رومانی وارد می شود و کنجاله سویا نیز از هند، ترکیه و کشورهای امریکای لاتین وارد می شود.
با توجه به هماهنگی های صورت گرفته با سازمان حفظ نباتات از کشورهای آفریقایی نیز قرار است غلات با کیفیت بالا وارد شود به همین دلیل اصلاً وابستگی خاص به یک کشور در وضعیت فعلی موضوعیت ندارد.
با ایجاد سقف بازرگان و برنامه ریزی برای تنوع حوزه واردات و فعالین این حوزه توانستیم به واردکنندگان کالاهای اساسی نیز ایجاد شود تا به صورت رقابتی و غیرانحصاری این کالاها به کشورمان وارد شوند.