مدیرکل هماهنگی طرح‌های کارآفرینی و اشتغال وزارت کار در گفتوگو با «ایران اقتصادی» مطرح کرد
استقبال 67 هزار کارفرما از مشوق‌های بیمه‌ای اشتغالزایی فارغ التحصیلان دانشگاهی
فرزانه پیری
روزنامه نگار
بر اساس آخرین آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تعداد قراردادهای منعقد شده برای پذیرش کارورز از سوی کارگاه‌های مشارکتکننده در طرح کارورزی تا پایان شهریورماه امسال مشتمل بر ٦٦ هزار و ٥٦٤ قرارداد بوده که نشانگر این است که هر کارگاه مشارکتکننده در این طرح به طور متوسط اقدام به پذیرش تعداد سه کارورز کرده است که پس از دوره مقدماتی کارورزی، تعداد ٢٩ هزار و ٥٥٧ نفر دانشآموخته دانشگاهی توسط کارفرمایان مشمول به‌کارگماری و کارفرمایان آنها از مشوق بیمه کارفرمایی برخوردار شده‌اند.
طرح مشوق بیمه کارفرمایی یکی از طرح‌های حمایتی و سیاستی دولت با هدف تحرک‌بخشی به بازار کار، حمایت از کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از شیوع کرونا و ترغیب کارفرمایان کارگاه‌های تولیدی و خدماتی است که به استفاده از نیروی کار جدید از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اصلاح و ابلاغ شده است. طبق این طرح تمام کارگاه‌های خصوصی و تعاونی فعال و کارگاه‌های دارای مجوز فعالیت از مراجع رسمی کشور، تحت پوشش طرح مشوق بیمه‌ای سهم کارفرما قرار می‌گیرند.
در واقع این طرح در راستای اجرای ماده ۷۱ قانون برنامه ششم توسعه، موضوع معافیت کارفرمایان از پرداخت حق بیمه سهم کارفرما در قبال به‌کارگیری نیروی کار جدید از بین دانشآموختگان دانشگاهی عملیاتی شده است و مطابق شیوه‌نامه اجرایی این طرح، حق بیمه سهم کارفرما برای به‌کارگیری هر تعداد نیروی جدید فارغ‌التحصیل به مدت دو سال توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به حساب کارفرما واریز میشود.
طبق اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اکنون این طرح در تمام ۳۱ استان کشور اجرایی شده است و کارفرمایان می‌توانند نیروی کار جدید مورد نیاز خود را بدون محدودیت و به هر میزان از بین فارغ‌التحصیلان با مدرک کارشناسی به بالا جذب کنند.
طرح مشوق بیمه‌ای از طریق سامانه‌ای جامع و یکپارچه راه‌اندازی شد تا کارفرمایان و کارجویان بدون نیاز به مراجعات حضوری تمامی مراحل ثبت‌نام، پیدا کردن شغل و همچنین نیروی کار مورد نظر را به انجام برسانند.
بر اساس قوانین به تصویب رسیده در طرح مشوق بیمه‌ای، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و کارفرمایان می‌توانند در سامانه مشوق بیمه‌ای ثبت‌نام کنند. طبق این طرح، کارفرمایان رزومه و شرایط کارجویان را بررسی کرده و در صورت مشاهده شرایطی که مورد نظرشان است با فرد جویای کار ارتباط گرفته و در نهایت برای جایگاه شغلی مورد نظر به توافق می‌رسند. از این‌رو کارفرمایان برای دریافت مشوق بیمه‌ای باید در سامانه مشوق بیمه‌ای به آدرس moshavegh.mcls.gov.ir ثبت‌نام کنند.
در این‌باره خبرنگار «ایران اقتصادی» با قاسم رستم‌پور، مدیر کل نظارت و هماهنگی طرح‌های کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به گفتوگو نشسته است که در ادامه می‌خوانید.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی چه حمایت‌های سیاستی را از دانشآموختگان دانشگاهی انجام می‌دهد؟
با توجه به آمار نسبتاً بالای بیکاری دانشآموختگان دانشگاهـــی از یک‌‌ســـو و عدم انتفـــاع مناسب بخش‌های اقتصادی کشور از ســرمایه‌گذاری‌های انجام شــده در بخش آموزش رســمی برای اعتلای ســطح دانش و ارتقای فناوری‌های مورد نیاز کشــور، بازنگری مبتنی بر آسیب‌شناسی در سیاست‌ها و رویکردهای آموزشی چه در سطح آموزش و پرورش و چه در مقاطع مختلف آموزش‌عالی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است، اما تا به سرانجام رسیدن اصلاحات مورد اشاره و فائق آمدن بر مشکلات موجود بازار کار، مستلزم مداخلات دولت و اتخـاذ ترکیبی از سیاست‌هـای مختلف و از آن جمله سیاست‌های حمایتی کوتاه‌مدت مناسب برای شرایط حال حاضــر اقتصــاد کشــور به منظور تحرک‌بخشــی به فضــای کســب‌‌وکار، ایجاد رونق تولید و فراهم کردن فرصــت‌های شــغلی برای متقاضیان است. لذا به عنوان یک راه‌حل کوتاه‌مدت در جبران نقص سیستم آموزشی کشور بویژه در مقاطع مختلف آموزش‌عالی، در راستای ایجاد تناسب بین دانش نظری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با مهارت‌های شغلی و حرفه‌ای آنها هنگام ورود به بازار کار، ارائه مهارت‌های شغلی و حرفه‌ای در بدو اشتغال کارجویان جوان فارغ‌التحصیل دانشگاهی بدون اینکه هزینه‌ای به کارفرما بابت جبران نقص مورد اشــاره تحمیل شــود، ضــروری به نظر می‌رســد.
بخشــی از این مداخلات در قالب اجرای طرح‌ها و برنامه‌هایی ذیل سیاست‌های فعال بازار کار از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای ایجاد، توسعه و پایداری اشتغال در حال اجراست که از آن جمله می‌توان به «طرح کارورزی دانشآموختگان دانشگاهی» در راستای اجرای آیین‌نامه اجرایی ماده ٧١ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و «معافیت بیمه کارفرمایی مرتبط با آن» و «طرح مشوق بیمه کارفرمایی» به عنوان طرحی مستقل از طرح کارورزی اشاره کرد.
طرح مشوق بیمه کارفرمایی را توضیح می‌دهید؟
پس از گذراندن دوره ســه ماهه مقدماتی کارورزی (که طی آن کارفرما از پرداخت هزینه دســتمزد و بیمه کارورز معاف اســت) در صورت جذب کارورز از سوی کارفرما در کارگاه، هزینه برقراری معافیت بیمه کارفرما (معادل ٢٠درصد حقوق و دستمزد مصوب شورای‌‌عالی کار) به مدت حداکثر دو سال از سوی دولت به حساب سازمان تأمین اجتماعی واریز میشود (مجموع دوره سه ماهه مقدماتی کارورزی و طول دوره برقراری معافیت کارفرما از پرداخت حق بیمه سهم کارفرما حداکثر دو سال است.) که از ویژگی‌های برجسته این طرح معافیت بیمه کارفرمایی و تلفیق آن با طرح کارورزی و توجه توأمان به هر یک از طرف‌های عرضه و تقاضای بازار کار برای فراهم کردن شرایط جذب پایدار نیروی کار شغل‌‌اولی دانشآموخته دانشگاهی توسط کارفرماست.
بدین ترتیب علاوه بر مزایای در نظر گرفته شده برای ارتقای مهارت‌های شغلی کارورزان به عنوان طرف عرضه نیروی کار، با کاستن بخشی از هزینه‌های تأمین نیروی کار از دوش کارفرما، حمایت مناسبی نیز از کارفرما به عنوان طرف تقاضـــای نیروی کار در این طرح به عمل می‌آید. بنابراین مجموع دوره سه ماهه کارورزی و دوره معافیت بیمه‌ای فرصــت مغتنمی اســت که در آن دانشآموخته دانشگاهی به عنوان نیروی کار می‌تواند به درجه‌ای از مهارت شغلی دست یابد و به اندازه‌ای ارزش افزوده برای کارفرما تولید کند که حتی پس از قطع دوره حمایت، ادامه اشتغالش برای کارفرما مقرون به صرفه و پایدار باشد.
سازکار اجرایی برقراری معافیت بدین ترتیب است که تمام کارگاه‌های خصوصی و تعاونی فعال موضوع ماده «٤» قانون کار و بند «٣» مـاده «٢» قانون تأمین اجتماعـی یا کارگاه‌های دارای مجـوز فعالیت از سایر مراجع رسمی کشور تحت پوشش قـرار می‌گیرند و کارفرمایان واجد شـــرایط پس از تأمین نیروی کار مورد نیاز از طریق مراکز کاریابی دارای مجوز فعالیت یا اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کســب تأییدیه به‌کارگماری نیروی کار جدید از ســوی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و ارائه مدارک مورد نیاز به اداره تأمین اجتماعی شهرستان محل فعالیت کارگاه، مشمول برقراری معافیت بیمه سهم کارفرما قرار می‌گیرند. ضمن اینکه الزام ارائه لیست بیمه کارگاه از سـوی کارفرما به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای احراز عدم تعدیل نیروی کار در کارگاه و تداوم اشتغال نیروی کار مشمول معافیت بیمه‌ای، به عنوان یک ابزار نظارتی مؤثر برای پیشگیری از انحراف اجرای طرح، پیش‌بینی شده است.
جامعه هدف این طرح چه گروه‌هایی هستند؟
گروه هدف طرح مورد اشاره، دانشآموختگان دانشگاهی شغل‌‌اولی دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر هستند که باید در طرح کارورزی، دوره مقدماتی سه ماهه (کارورزی) را طی کرده باشند.
این طرح تاکنون چه خروجی‌هایی داشته است؟
تعداد قراردادهای منعقد شده برای پذیرش کارورز از سوی کارگاه‌های مذکور تا پایان شهریورماه ١٤٠٢ مشتمل بر ٦٦ هزار و ٥٦٤ قرارداد بوده که مؤید آن است که هر کارگاه مشارکتکننده در طرح کارورزی به طور متوسط اقدام به پذیرش تعداد سه کارورز کرده است که پس از دوره مقدماتی کارورزی، تعداد ٢٩ هزار و ٥٥٧ نفر دانشآموخته دانشگاهی توسط کارفرمایان مشمول به‌کارگماری و کارفرمایان آنها از مشوق بیمه کارفرمایی برخوردار شده‌اند.
طرح مشوق بیمه کارفرمایی چه دستاوردهایی داشته است؟
با وجود تأثیر متغیرهای نامطلوب مورد اشــاره در بخش قبل بر فضــای کســب‌‌وکار، اجرای طرح مشــوق بیمه کارفرمایی مرتبط با کارورزی تا ٢١ آبان‌ماه سال ١٤٠٢ منجر به جذب و به‌کارگماری تعداد ٢٩ هزار و ٥٥٧ فارغ|التحصیل جوان شغل‌‌اولی از سوی کارفرمایان مشمول شده است.
از میان ٢٩ هزار و ٥٥٧ فارغ‌التحصیل جوان شغل‌‌اولی جذب و شاغل شده تا ٢١ آبان‌ماه سال ١٤٠٢ که کارفرمایان آنها مشمول برخورداری از معافیت بیمه کارفرمایی قرار گرفته‌اند، ٣٥ درصد مرد و ٦٥ درصد زن هستند.
سهم دانش بانوان فارغ‌التحصیل دانشگاهی در این طرح چقدر است؟
با توجه به پایین بودن درصد مشارکت اقتصادی زنان نســـبت به مردان در کشـــور، نتایج حاصـــل از این بخش حاکی از آن است که اجرای طرح‌های کارورزی دانشآموختگان دانشگاهی و برقراری معافیت بیمه کارفرمایی، فرصت مناسبی برای جبران این شکاف در اختیار زنان فارغ‌التحصیل دانشگاهی قرار داده است.
کدام قشر از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیشترین سهم را در طرح مشوق بیمه‌ای کارفرمایی دارند؟
دانشآموختگان دارای مدرک تحصیلی لیسانس با 84.3 درصد، بیشترین سهم را میان جذب‌شدگان به خود اختصاص داده‌اند. پس از آن دانشآموختگان دارای مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس با سهم 15.4 درصد در رتبه دوم و نهایتاً دانشآموختگان دارای مدرک تحصیلی دکترای تخصصی با سهم 0.3 درصد و تحصیلات حوزوی با سهم 0.1، کمترین درصد جذب را به خود اختصاص داده‌اند.
بــــرش
سهم 84.3 درصدی دانشآموختگان با مدرک لیسانس در طرح مشوق بیمه‌ای
دانشآموختگان دارای مدرک تحصیلی لیسانس با 84.3 درصد، بیشترین سهم را میان جذب‌شدگان به خود اختصاص داده‌اند. پس از آن دانشآموختگان دارای مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس با سهم 15.4 درصد در رتبه دوم و نهایتاً دانشآموختگان دارای مدرک تحصیلی دکترای تخصصی با سهم 0.3 درصد و تحصیلات حوزوی با سهم 0.1، کمترین درصد جذب را به خود اختصاص داده‌اند.