دروغ بزرگ از زبان رئیس انجمن سی‌ان‌جی
گفته می‌شود که ۴۶ ساختار کوچک و بزرگ نفتی در اعماق بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ متری با ذخایر بالغ بر ۴۸ میلیارد بشکه نفت و گاز در بستر دریای خزر در آب‌های ایران، شناسایی شده است
پمپاژ اخبار دروغ با هدف زیرسؤال بردن اقدامات مهم دولت سیزدهم و در عین‌حال توانمندی داخلی در صنعت نفت و ایجاد حاشیه در روابط راهبردی دو کشور ایران و روسیه، حرکتی زشت و غیراخلاقی از سوی یک رئیس انجمن!
اردشیر دادرس، رئیس انجمن سی‌ان‌جی ادعا کرده که روسیه اجازه نمی‌دهد ایران از هشت حلقه چاه میدان گازی سردار جنگل در دریای خزر، گاز برداشت کند و مدعی شده که ممانعت روسیه از برداشت گاز توسط ایران در میدان سردار جنگل، یکی از عوامل ناترازی تولید و مصرف گاز در کشور است!
از دریای خزر به‌عنوان یکی از بزرگترین دریاها که دارای ذخایر بزرگ نفتی و گازی بوده یاد می‌شود که طی یکصد سال اخیر مورد بهره‌برداری کشورهای حاشیه آن از جمله جمهوری آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان قرار گرفته است.
برآوردهای مؤسسات بین‌المللی درمورد آمار ذخایر اثبات شده نفت‌و‌گاز کشورهای خزر حاکی از آن است که ترکمنستان با یک میلیارد بشکه ذخیره نفت و ۱۹ تریلیون فوت‌مکعب گاز، روسیه با ۱,۶ میلیارد بشکه ذخیره نفت و ۱۰۹ تریلیون فوت‌مکعب گاز، جمهوری آذربایجان با ۵.۸ میلیارد بشکه ذخیره نفت و ۵۱ تریلیون فوت‌مکعب گاز، قزاقستان با ۳۲ میلیارد بشکه ذخیره نفت و ۱۰۴ تریلیون فوت مکعب گاز و ایران با ۵۰۰ میلیون بشکه نفت و ۲ تریلیون فوت مکعب گاز ذخایر متفاوتی در دریای خزر دارا هستند.
البته روسیه به علت تولید بالای نفت خود که بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز است، چندان به نفت‌و‌گاز خزر متکی نیست.
با این حال کشورهای حاشیه خزر سال‌هاست که در حال استفاده و استخراج نفت و گاز از خزر بوده و ایران نیز تاکنون از این سفره بهره‌ای نبرده است.
بزرگترین ذخیره کشف شده نفت‌و‌گاز ایران در دریای خزر مربوط به سایت سردار جنگل در فاصله ۱۸۸ کیلومتری شرق رشت مرکز استان گیلان در سواحل شهرستان رودسر است.
تاکنون بر اساس مطالعات انجام شده، ۴۶ ساختار کوچک و بزرگ نفتی در اعماق بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ متری با ذخایر بالغ بر ۴۸ میلیارد بشکه نفت و گاز در بستر دریای خزر در آب‌های ایران، شناسایی شده است.
به عبارتی شناسایی ۵۰۰ میلیون بشکه نفت سبک مرغوب، طبق برآوردهای اولیه، حجم گاز این حوزه نیز ۵۰ میلیارد فوت مکعب است که با مصرف ۱۰ سال کشور برابری می‌کند.
با وجود سرمایه عظیم نفت و گاز در سواحل گیلان، استخراج این منابع کار آسانی نبوده و با مشکلات فنی مواجه است.
با توجه به اینکه قسمت عمیق آب‌های خزر سهم ایران و بخصوص استان گیلان است، عمق زیاد آب، بسته بودن دریای خزر و ارتباط نداشتن با آب‌های آزاد و محدودیت‌های عملیاتی در ارتباط با حمل‌ونقل تجهیزات از چالش‌های مهم این حوزه محسوب می‌شوند.
همچنین نباید شرایط متغیر جوی و اقلیمی، فاصله زیاد چاه از ساحل و پشتیبانی بسیار سخت و پیچیده و تحریم‌های فناورانه را از یاد برد که چالش‌های اصلی کار استخراج در خزر به شمار می‌رود.
البته ایران دارای تجربه بسیاری در زمینه توسعه و تولید از میدان‌های هیدروکربنی در بخش فراساحل است، اما این تجارب مربوط به بخش‌های کم‌عمق جنوبی کشور است.
دریای خزر (به علت عمق زیاد) شرایط ویژه‌ای را در همه مراحل مربوط به حفاری، توسعه، تولید و انتقال می‌طلبد.
اما فناوری کشف میدان گازی و نفتی در آب‌های عمیق که پیشتر تنها در اختیار پنج کشور فرانسه، انگلیس، برزیل، روسیه و چین بود، علی‌رغم تحریم‌های دشمنان برای جلوگیری از پیشرفت و توسعه کشور، ایران اسلامی به همت و تلاش دانشمندان و مهندسان ایرانی، تنها کشور منطقه و عضو اوپک است که توانسته به فناوری پیچیده و حساس اکتشاف نفت در آب‌های عمیق دست یابد.
موضوع بهره‌برداری از نفت‌و‌گاز خزر مسأله‌ای تازه نیست و قدمتی چندین دهه دارد.
اما توسعه اکتشاف در دریای خزر با روی‌کار آمدن دولت سیزدهم در دستور کار قرار گرفت. هرچند که در هشت سال دولت قبل، مسئولان مربوطه هیچ اهتمام و اعتقادی به پیگیری فعال‌سازی مخازن نفت‌و‌گاز در این منطقه نداشته‌اند که تأسف‌انگیز است!
این موضوع که شرکت ملی نفت ایران امروزه توانایی انجام عملیات در بکرترین بخش حوضه خزر جنوبی را دارد، نشان‌دهنده سیاست درست ایران و سرمایه‌گذاری در ایجاد زیرساخت‌های لازم از جمله ایجاد شرکت نفت خزر است.
مسعود پارسی، مدیرعامل شرکت نفت خزر گفته است که این شرکت برای تعمیرات و نوسازی تجهیزات دکل «ایران امیرکبیر» به توان شرکت‌های دانش‌بنیان نیاز دارد و افزوده که برنامه‌ریزی برای حفاری اکتشافی در آب‌های کم‌عمق ساختار زمین‌شناسی رودسر واقع در ۱۰ مایلی سواحل شهرستان لنگرود در حال انجام بوده همچنین پروژه لرزه‌نگاری اکتشافی در دشت گلستان در دستور کار قرار دارد.
وی، با یادآوری انجام مطالعات زمین‌شناسی مقطعی در ساختارهای جنوبی دریای خزر از سوی شرکت‌های خارجی در سال‌های گذشته، افزوده که این مطالعات به‌منظور کاهش هزینه‌های حفاری دقیق‌تر، در دستور کار بوده که در این زمینه به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان نیاز داریم.
ناگفته نماند که شرکت نفت خزر در سال گذشته در زمینه اکتشاف و پشتیبانی از تولید اقدامات خوبی را انجام داده است.
روابط گرم و راهبردی ایران و روسیه در صنعت نفت
واقعیت این است که برخلاف ادعای سراسر کذب دادرس، رئیس انجمن سی‌ان‌جی، نه‌تنها روسیه در زمینه انجام عملیات اکتشاف و حفاری ایران در دریای خزر مانع‌تراشی نکرده بلکه روسیه و ایران روابط بسیار گرمی در همکاری صنعت نفت دارند.
جواد اوجی، وزیر نفت اعلام کرده است که در حوزه صادرات فرآورده‌ها، تهاتر و سوآپ از حوزه دریای خزر با بعضی از شرکت‌های روسی شروع به‌کار کرده‌ایم و نزدیک ۱۰ میلیون تن ظرفیت تهاتر و سوآپ و صادرات فرآورده‌های نفتی در این حوزه داریم زیرا ایران و روسیه هر دو ظرفیت‌های بسیار خوبی در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی دارند؛ خوشبختانه نزدیک به ۴ میلیارد دلار قرارداد در بحث توسعه میدان‌ها و ۴۰ میلیارد دلار در حوزه احداث خطوط صادراتی گاز و واحدهای ال‌ان‌جی تفاهمنامه امضا کرده‌ایم.
این اقدامات در راستای یادداشت تفاهم شرکت ملی نفت ایران و گازپروم روسیه به ارزش ۴۰ میلیارد دلار و با هدف توسعه میدان‌های گازی کیش و پارس شمالی، ۶ میدان نفتی و حفظ فشار در میدان پارس جنوبی بوده است.
میزان مبادلات بازرگانی ایران و روسیه در یک‌سال گذشته ۲۰ درصد افزایش یافته و گردش مالی آن به ۵ میلیارد دلار رسیده که از دید ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نشان‌دهنده عزم و اراده تهران و مسکو برای گشودن فصلی نو از روابط است.
سهم دولت قبل در ناترازی
وزارت نفت دولت سیزدهم آغاز سختی را به‌واسطه تأمین سوخت زمستانی کشور و کمبود ۲۵۰ میلیون مترمکعبی گاز داشت، رقمی که سهم مهمی در ناترازی گاز داشت.
درواقع عملکرد ضعیف دولت قبل باعث شد تا دولت سیزدهم فعالیت خود را با ناترازی 250 میلیون مترمکعبی آغاز کند.
اما سؤال اینجا است که چرا رئیس انجمن سی‌ان‌جی با علم به ناترازی گاز در دولت قبل و انفعال وزارت نفت دولت قبل در توسعه میادین نفت و گاز دریای خزر، سکوت پیشه کرده بود؟
دروغ‌پردازی دادرس در زمینه مداخله روسیه در میدان گازی سردار جنگل در دریای خزر را می‌توان در هم‌راستایی با دشمنان توسعه روابط راهبردی ایران و روسیه قلمداد کرد.
روابطی که وارد مرحله تازه‌ای شده و عزم دو کشور بر توسعه و تعمیق بیش از پیش مناسبات استوار شده است.
یکی از نشانه‌های گرمی این روابط تجاری بجز همکاری در توسعه صنعت نفت، ساخت خط آهن رشت - آستارا در مسیر گذرگاه ریلی شمال - جنوب بوده که از مهم‌ترین طرح‌های در دست اجرا بین دو کشور بوده و با اتمام این قطعه، کریدور بین‌قاره‌ای شمال - جنوب تکمیل و حجم مبادلات اقتصادی و ترانزیتی به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت.
با این‌همه اردشیر دادرس، رئیس انجمن سی‌ان‌جی، بهتر است به جای مداخله در اموری که بسیار فراتر از سطح سازمانی او است به این سؤال پاسخ دهد که انجمن تحت مدیریت او برای فرهنگ‌سازی در صنعتی که بیش از ۳۵ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی وجود دارد چه کرده است؟
هرچند که دولت سیزدهم در تلاش بوده تا با راه‌اندازی ۴۰۰ جایگاه جدید، از محل جایگزینی سی‌ان‌جی با بنزین، در مصرف روزانه ۶ میلیون لیتر بنزین در کشور صرفه‌جویی کند.