نیش‌ترمز کولرهای گازی برای جبران ناترازی برق
کولرهای آبی فقط با رده انرژی A و بالاتر امکان تولید دارند؛ هرچند تولید کولرهای آبی با فناوری قدیمی ممنوع شده است
زمانی اوج بار مصرف برق در شهری مانند تهران، غروب بود اما امروز تهران به صورت معناداری روزبار است و در این شرایط استفاده از کولرهای گازی بشدت مصرف برق را افزایش می‌دهد. علت تمایل سازندگان ساختمان (بساز- بفروش‌ها) به عدم تعبیه جای مناسب برای راه‌اندازی کولر آبی و سیم‌کشی کولرگازی این است که کانال کولرهای آبی که به پشت بام منازل می‌رسند به کاهش مساحت بویژه در طبقات بالاتر منجر می‌شوند. «مدیریت مصرف و تقاضا و بهینه‌سازی مصرف» و نیز «آموزش همگانی و اطلاع‌رسانی مؤثر» از جمله محورهای مدیریت مصرف برق برای تابستان 1403 است.
این اقدامات در کنار سایر محورهای برنامه تأمین و مدیریت مصرف برق، قرار است به نحوی اجرایی شود که هموطنان در سراسر کشور همانند دو سال اخیر، خاموشی بویژه در بخش خانگی را تجربه نکنند.
آنچه که مسلم بوده این است که ظرفیت تولید برق کشور باتوجه به رشد جمعیت درحال افزایش است اما با در نظر گرفتن این مطلب که تغییر سبک زندگی به‌گونه‌ای در ارتباط مستقیم با استفاده بیشتر از وسایل برقی قرار گرفته است، بنابراین مدیریت مصرف برق و آموزش همگانی در این‌باره از اهمیت بسزایی برخوردار است.
این روزها استفاده از کولرهای گازی رواج فراوانی یافته درحالی‌که مصرف برق کولرهای گازی نسبت به کولرهای آبی به‌مراتب بیشتر است و در این بین برای مناطق عادی منطقی و مقرون‌به‌صرفه این است که از کولرآبی استفاده شود.
شاید بسیاری از افراد مطلع نباشند که به دلیل مصرف ۸ برابری برق در کولرهای گازی مبلغ قبض‌های مشترکان دارای این سیستم‌ها به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد.
میزان مصرف یک کولر ۷ هزار آبی در دور کند از نظر هوادهی به‌طور متوسط در ماه نزدیک به ۴۰۰ وات و در دور تند نزدیک به ۸۰۰ وات و حدود ۱۲۰ کیلو‌وات ساعت در اقلیم‌هایی از جمله تهران، مشهد، شیراز، اصفهان و مکان‌هایی با اقلیم خشک و نسبتاً معتدل‌تری نسبت به مناطق جنوبی است.
نکته این است که درصورت استفاده از کولرهای گازی، الگوی مصرف به ۲.۵ برابر افزایش می‌یابد و به ۷۵۰ کیلو وات ساعت می‌رسد و این درحالیست که اگر کولرگازی حدود 10 ساعت در طول شبانه‌روز روشن باشد از این میزان فراتر می‌رود و متوسط مصرف ماهانه مشترکان را افزایش می‌دهد و همچنین مصرف برق بشدت افزایش می‌یابد.
نا گفته نماند که از ابتدای دی‌ماه استاندارد جدید کولر آبی ابلاغ و اجباری می‌شود و بر این اساس کولرهای آبی فقط با رده انرژی A و بالاتر امکان تولید دارند؛ هرچند تولید کولرهای آبی با فناوری قدیمی ممنوع شده است.
به منظور بررسی چند و چون این مهم و اهمیت فرهنگ‌سازی مصرف برق بویژه در زمینه استفاده از وسایل سرمایشی با «علیرضا فریدونیان» نایب رئیس انجمن علمی شبکه هوشمند انرژی ایران و عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیر‌الدین طوسی به گفت‌وگو نشستیم.
ارزیابی شما درباره اهمیت ارتقای آگاهی‌بخشی به مردم درباره صفر تا 100 تولید و انتقال برق چیست؟
لازم است سطح آگاهی مردم درباره تولید برق از مراحل مختلف اعم از شبکه انتقال، شبکه توزیع، مراکز دیسپچینگ و نیز تلاش فعالان این عرصه از جمله سیم‌بانان در شرایط سخت جغرافیایی و آب و هوایی به منظور رفع خطا و برقراری اتصال برق ارتقا یابد.
تجربه سایر کشورها درخصوص آگاهی بخشی مردم و فرهنگ‌سازی مصرف بهینه برق چیست؟
مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی؛ گرمایش زمین و آلودگی هوا روز به روز بیشتر می‌شود، این مسائل در ایران به طور جدی‌تری وجود دارد و سؤال اینجاست که چگونه می‌توان در این باره در حوزه فرهنگ‌سازی اقدام کرد؛ درخصوص تجربه سایر کشورها برای فرهنگ‌سازی در کاهش مصرف برق می‌توان گفت که ماه نوامبر به عنوان ماه انرژی – آگاهی در امریکا نامگذاری شده است؛ این در شرایطی است که قیمت برق در امریکا گران است و این خود عاملی برای صرفه‌جویی است.
در این زمینه تجربه موفقی در ایران وجود دارد؟
فرهنگ‌سازی خاموش کردن لامپ‌های اضافی در کشور از این دست است، این اقدام به ظاهر ساده، تأثیر قابل توجهی را در رفع آلودگی هوا بویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران داشته و لازم است مردم از این مهم مطلع شوند که چه زحمات و تلاش‌هایی برای تولید هرکیلووات ساعت برق صورت می‌گیرد و پایداری شبکه برق با چه هزینه‌هایی همراه است. بر این اساس و بر مبنای فرهنگ‌سازی در زمینه مدیریت مصرف برق به نوعی آگاهی‌بخشی لحاظ شده است که راه‌حل خوبی به شمار می‌رود. تهیه برنامه‌های تلویزیون، استفاده از ظرفیت فضای مجازی، تهیه بازی‌های کامپیوتری استراتژیک و مواردی از این دست می‌تواند در این آگاهی‌بخشی مؤثر باشد چرا که با اثرگذاری همراه است.
باتوجه به وجود ناترازی برق در عرصه مصرف و تقاضا، ارزیابی شما درخصوص تأثیر استفاده از کولرهای گازی در مناطق غیرگرمسیر و عادی کشور و نقش آن در تشدید ناترازی برق، چیست؟
زمانی اوج بار مصرف برق در شهری مانند تهران، غروب بود اما امروز تهران به صورت معناداری روزبار است و در این شرایط استفاده از کولرهای گازی بشدت مصرف برق را افزایش می‌دهد. علت تمایل سازندگان ساختمان (بساز- بفروش‌ها) به عدم تعبیه جای مناسب برای راه‌اندازی کولر آبی و سیم‌کشی کولرگازی این است که کانال کولرهای آبی که به پشت بام منازل می‌رسند به کاهش مساحت بویژه در طبقات بالاتر منجر می‌شوند.
راهکار و راحل پیشنهادی شما برای بهبود این شرایط چیست؟
راه‌حل این است که معیاری در شهرداری، سازمان نظام مهندسی و ثبت اسناد لحاظ و قانون اصلاح شود. بدین ترتیب که طبقات به دلیل تعبیه کانال کولر کسر زیربنا نخورند و در همین راستا اقدامی در مشارکت با مراکز پژوهشی انجام یا فراخوان پژوهشی صادر شود تا با همکاری شرکت‌های سازنده کولرهای آبی، مقطع کانال کولرهای آبی در منازل بهینه شود.
در پایان شاید بیان این مطلب خالی از لطف نباشد که کولرگازی علاوه بر مصرف برق آلاینده هم است، کولرهای گازی به دلیل مکانیزم خاص سرمایشی‌شان، انواعی از گازهای مضر برای لایه ازن را تولید می‌کنند. این گازها در کنار تعداد بی‌شمار ذرات معلق و گازهای سمی تنها به قیمت خنک شدن ما به فضا و محیط زیست روانه می‌شود. این موضوع در شهرهایی که به خودی خود دارای آلایندگی هستند، مانند شهرهایی چون تهران مشکل‌ساز خواهد شد. از طرفی ممکن است محل موتور دستگاه در تراس منازل و تقریباً پشت پنجره اتاق‌ها تعبیه شود، این امر در بیشتر مجتمع‌ها اتفاق می‌افتد و باعث ورود گازهای ناسالم به منزل می‌شود.