معاون اول رئیس‌جمهور در نوزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد:
ایران آماده همکاری‌های اقتصادی گسترده برای تأمین منافع همه کشورهای منطقه است
معاون اول رئیس‌جمهور در نوزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد، ایجاد یک نظم نوین صلح‌محور با شعار «امنیت برای همه، ناامنی برای هیچ کس» را ضروری دانست و ضمن رد یکجانبه‌گرایی جهان سلطه و تبیین مقاومت در برابر ظلم، از کشورهای عضو خواست تا از پایان اشغال، بازگشت آوارگان و همه‌پرسی عمومی برای ایجاد صلحی پایدار و عادلانه در فلسطین حمایت کرده و کشتار مردم غزه توسط رژیم صهیونیستی را محکوم و متوقف کنند.
دکتر محمد مخبر در این نشست که با حضور سران و مقامات عالی کشورهای عضو این جنبش برگزار شد، هرگونه اقدام فلسطینیان تحت اشغال را حق ذاتی آنها برای مقاومت به هر وسیله ممکن دانست و تلاش رژیم صهیونیستی و حامیان غربی‌اش را برای معرفی این مبارزه مشروع به عنوان اقدامی تروریستی فاقد وجاهت قانونی و یک خدعه و فریب دانست.
وی همچنین تحریم‌های یکجانبه امریکا و برخی کشورهای دیگر را نمونه‌ای آشکار از تروریسم اقتصادی معرفی و صراحتاً اعلام کرد: ملت‌های مستقل و آزاده جهان زور، تحمیل و تحقیر را نمی‌پذیرند.
تأکید بر تعیین سازکارهای امنیتی مشترک، توسعه ساختارهای حمل و نقل، حفظ محیط زیست و ایجاد شبکه‌های نوینی از همکاری‌های فراگیر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و همچنین آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران برای همکاری به منظور تحقق منافع پایدار همه کشورهای منطقه، از دیگر محورهای سخنرانی معاون اول رئیس‌جمهور در این اجلاس بود.
متن کامل سخنرانی دکتر محمد مخبر در نوزدهمین اجلاس کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد در کامپلا پایتخت اوگاندا به شرح زیر است:
جناب آقای رئیس!
عالی‌جنابان؛ خانم‌ها و آقایان!
بسیار خرسندم که توفیق یافتم، ضمن سفر به کشور زیبای اوگاندا، در نشست ارزشمند «سران جنبش عدم‌تعهد» شرکت نمایم. فرصت را مغتنم شمرده و از جمهوری آذربایجان برای پیشبرد امور جنبش در دوران دشوار همه‌گیری کرونا قدردانی می‌نمایم و از میزبانی گرم دولت و ملت عزیز اوگاندا نیز تشکر نموده و ریاست این کشور را بر دو گروه بسیار مهم و تأثیر‌گذار بین‌المللی یعنی «جنبش عدم‌تعهد» و «گروه ۷۷ و چین» تبریک می‌گویم. امیدوارم در این دوره شاهد دستیابی به اهداف سازمانی و حرکت به سمت عدالت و انصاف در محیط بین‌المللی باشیم.
حضار گرامی!
جنبش عدم‌تعهد در زمانه‌ای به ظهور رسید که دنیا در معرض آسیب‌های ناشی از فضای دوقطبی جنگ سرد قرار داشت. روح حاکم بر جنبش عدم‌تعهد، همگرایی برای مبارزه با انحصار قدرت و عدم وابستگی است. امروز با گذشت چند دهه، هنوز نشانه‌های تهدید و دخالت از سوی قدرت‌های سلطه‌گر بر مناسبات جهانی سایه افکنده است. بنابراین فعالسازی ائتلاف‌هایی نظیر جنبش عدم‌تعهد برای عبور از چالش‌ها بیش از پیش ضرورت دارد.
ما معتقدیم فعال‌تر کردن جنبش عدم‌تعهد در مجامع بین‌المللی به نفع جامعه جهانی است زیرا هدف اصلی این جنبش تلاش برای تحقق عدالت و گسترش حاکمیت قانون به جای حاکمیت زور در نظام بین‌الملل است. وقوع ده‌ها جنگ خانمان‌سوز، سلطه نامبارک غرب بر مناطق مختلف دنیا در قالب استعمار نوین، غارت منابع مادی ملت‌ها، رواج تبعیض در روابط بین‌الملل و مانع‌تراشی در حل و فصل عادلانه مشکلات جامعه بین‌المللی از جمله مصادیق بارز بی‌عدالتی و ناکارآمدی این نظام بین‌الملل محسوب می‌شود. تلاش غرب برای سلطه سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی بر سایر ملت‌ها، بسیاری از ارزش‌های اخلاقی و بومی ما را در معرض تهدید قرار داده است. در صورت عدم انسجام لازم برای پشتیبانی از اصول مندرج در منشور عدم‌تعهد، هر روز بر دامنه نفوذ و چیرگی فرهنگ غرب و نابودی ارزش‌های بومی و ملی افزوده خواهد شد.
خانم‌ها و آقایان!
به‌رغم تلاش‌های صورت گرفته برای برپایی صلح و توسعه پایدار میان کشورها، هنوز جهان ما درگیر جنگ و خشونت‌های پی در پی است. تحولات جاری در غزه و شهادت هزاران کودک، زن و افراد بی‌گناه به دست رژیم جنایتکار صهیونیستی در کنار بسیاری از اقدامات تروریستی صورت گرفته نظیر ترور رهبران گروه‌های مقاومت فلسطینی یا حادثه ناگوار اخیر در شهر کرمان ایران و شهادت جمعی از هموطنان ما در این واقعه تروریستی، قلب هر انسان آزاده‌ای را اندوهگین می‌سازد.
امروز منطقه غرب آسیا، شرایط حساسی را سپری می‌کند. هر گونه تلاش برای جلوگیری از گسترش آتش‌افروزی و بازگشت امنیت در سرزمین‌های فلسطینی، به صورت آشکار و پنهان توسط رژیم صهیونیستی و یا دولت‌های حامی آن با شکست مواجه خواهد شد. اقدامات رژیم صهیونیستی در به خاک و خون کشیدن انسان‌های بی‌گناه، و کشتار دیوانه‌وار بیش از ۲۴ هزار نفر که بیش از ۱۰ هزار نفر آنها کودک هستند و بمباران بی‌وقفه و شدید خانه‌ها و زیرساخت‌های شهری در غزه، روایت نسل‌کشی و خشونت افسار گسیخته‌ای است که علیه یک ملت با هویت مشخص در حال انجام است.
عمق بحران غزه و قساوت به کار رفته در این جنگ نابرابر خارج از توصیف است. این وضعیت در حالی جریان دارد که سازمان‌ها و بسیاری از سازکارهای بین‌المللی به دلیل نفوذ و مداخله امریکا از حل آن عاجز مانده‌اند. رژیم صهیونیستی برای فرار از شکست و عبور از این بحران خود خواسته و فراگیری خشم جهانی ایجاد شده علیه خود، به دنبال گسترش دامنه جنگ به سایر کشورها و درگیر کردن عوامل بیرونی با بحران غزه و تحریف افکار عمومی است.
جای بسی تأسف است که مدعیان دروغین حقوق بشر، منافع خود را بر حقوق انسانی مقدم داشته و به دور از هرگونه انسانیت و موازین بین‌المللی و میراث حقوق بشر، پشتیبان این تراژدی انسانی شده‌اند و تمامی راه‌های بین‌المللی برای پایان این جنایت بی‌سابقه را بسته‌اند. واضح است که ریشه‌های بحران را باید در بیش از ۷۰ سال خشونت، غصب سرزمین و بکارگیری سیاست‌های تبعیض‌آمیز علیه مردم فلسطین جست‌و‌جو کرد. محاصره طولانی مدت غزه و تبدیل این باریکه به بزرگ‌ترین زندان روباز جهان، زمینه‌ساز خروش نیروهای مقاومت علیه دشمنان‌شان و اقدام برای بازپس‌گیری حقوق از دست رفته خود شد. به همین دلیل هرگونه اقدام فلسطینیان تحت اشغال، حق ذاتی آنها برای مقاومت در برابر اشغال به هر وسیله ممکن شامل مبارزات مسلحانه است که بارها توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد و نیز نشست‌های سران و وزرای خارجه این جنبش مورد تأکید قرار گرفته است. بنابراین، هر گونه تلاش رژیم صهیونیستی و حامیان غربی آنها برای معرفی مبارزه فلسطینی‌ها به عنوان اقدامی تروریستی، نه تنها فاقد وجاهت قانونی است بلکه یک خدعه و فریب کاملاً ناجوانمردانه است.
جمهوری اسلامی ایران از اعضای جنبش عدم‌تعهد می‌خواهد برای مقابله با رژیم آپارتاید صهیونیستی از همه ظرفیت‌های سیاسی و اقتصادی خود استفاده کنند و تمام تلاش خود را در راستای به رسمیت شناختن حق ذاتی فلسطینیان بکار گیرند.
برقراری فوری آتش‌بس، ارسال فوری کمک‌های بشردوستانه به تمامی مناطق نوار غزه، قطع کامل اجرای سیاست کوچ اجباری ساکنان و نیز شروع فوری روند بازسازی غزه و سایر مناطق اشغالی فلسطین باید در دستور کار قرار گیرد. صلح پایدار و عادلانه در فلسطین تنها از طریق پایان اشغال تمامی سرزمین‌های فلسطین، سوریه و لبنان، بازگشت آوارگان فلسطینی و تضمین حق تصمیم‌گیری آزادانه تمامی فلسطینی‌های اصلی ساکن در فلسطین و یا رانده شده از زادگاه خویش برای آینده خود از طریق یک همه‌پرسی عمومی میسر است.
در همین جا لازم می‌دانم از اقدام شجاعانه و ابتکار عمل کشور آفریقای جنوبی در طرح شکایت بین‌المللی علیه این رژیم غاصب در دادگاه لاهه تشکر نمایم.
همکاران گرامی!
معتقد هستیم بسیاری از سازکارهای مهم ایجاد شده در روابط میان کشورها از جمله جنبش عدم‌تعهد می‌تواند نقش مهم و سازنده‌ای را در جلوگیری از جنگ و توسعه صلح پایدار ایفا کند. چالش‌های جهانی نظیر جنگ‌ها، مخاطرات زیست محیطی، بحران‌های اقتصادی، جرایم سازمان‌یافته، قاچاق مواد مخدر، افزایش موج پناهندگان، به تنهایی توسط یک دولت قابل حل نیستند. مواجهه با این تهدیدات و چالش‌ها، نیازمند اتخاذ تدابیر قاطع و همکاری در سطح گسترده و جهانی است. تحریم‌های یکجانبه امریکا و برخی دیگر از کشورها از جمله مصادیق نقض آشکار اصول سازمان ملل متحد و نمونه‌ای آشکار از تروریسم اقتصادی است. از طرفی، از آنجا که این تحریم‌ها ضعیف‌ترین اقشار جامعه را بیشتر از سایرین تحت تأثیر خود قرار می‌دهد، بنابراین کاملاً غیرانسانی و ضدحقوق بشری نیز هستند. جنبش عدم‌تعهد باید مخالفت خود را با آنها تشدید و اقدامات خود را برای بی‌اثر ساختن آنها تقویت کند.
همکاران گرامی، عصر یکجانبه گرایی و تحمیل سیاست‌های خودسرانه و منفعت‌طلبانه پایان یافته است. ملت‌های مستقل و آزاده جهان، زور، تحمیل و تحقیر را بر نمی‌تابند. فلسفه وجودی این جنبش به عنوان صدای رسای ملت‌های مستقل جهان، حفظ استقلال ملت‌های در حال توسعه و حمایت از حق تعیین سرنوشت آنهاست. متأسفانه، امروز انفعال و بی‌اعتنایی آشکار در قبال بی‌عدالتی و جنگ سالاری در سطح جهان، به یک ویژگی بارز نظام بین‌الملل تبدیل شده که ناکارآمدی شورای امنیت ملل متحد مصداق آشکار آن است. در شرایط حساس کنونی، جنبش عدم‌تعهد به عنوان بزرگ‌ترین تشکل مرکب از اعضای سازمان ملل متحد، باید با الهام از اندیشه‌های متعالی بنیانگذاران خود، نقش تاریخی خود را ایفا کند. از این رو، همکاری دسته‌جمعی کشورها در نظام بین‌الملل در راستای ایجاد یک نظم نوین صلح‌محور با شعار «امنیت برای همه، ناامنی برای هیچ کس» ضرورت می‌یابد. تحقق این هدف، رسالتی بزرگ برای جامعه بین‌المللی بویژه دولت‌های عضو جنبش عدم‌تعهد است.
حضار گرامی!
جمهوری اسلامی ایران با رد یکجانبه‌گرایی، بر ایجاد شبکه‌های نوین از همکاری‌های فراگیر با اولویت همسایگان و آسیامحوری تأکید دارد. تعیین سازکارهای امنیتی مشترک، توسعه زیرساخت‌های ترانزیت زمینی، هوایی و دریایی و حفظ محیط زیست جزو اولویت‌های منطقه ماست.
جمهوری اسلامی ایران در مسیر ایفای نقش خود در جنبش عدم‌تعهد و با پایبندی به اصول مندرج در این پیمان، پیوسته به عنوان کنشگری فعال در مسیر حفظ صلح و امنیت و روابط دوستانه میان کشورهای منطقه بوده است و نیز در مقابله با هر پدیده شرورانه از جمله تروریسم، قاچاق مواد مخدر و اشغال خارجی در سطح منطقه نقش‌آفرینی کرده و بارها از طریق ارائه ابتکارات منطقه‌ای در زمینه ترویج صلح و دوستی در منطقه فعال بوده است.
ما ضمن تأکید بر ضرورت حفظ وضعیت ژئوپولیتیک منطقه و مخالفت با هرگونه تغییر در مرزهای بین‌المللی، خواهان اولویت دادن به توسعه روابط اقتصادی، بازرگانی و تجاری میان کشورهای منطقه از جمله از طریق تکمیل و توسعه راه‌های مواصلاتی هستیم و آمادگی کامل خود را برای همکاری جهت تحقق منافع پایدار اقتصادی همه کشورهای منطقه اعلام می‌کنیم. معتقدیم با حفظ و احترام به اصل حاکمیت مستقل کشورها، سرنوشت ملت‌های منطقه باید به دست خود آنها رقم بخورد. این معنای عملی دموکراسی است. در پایان، آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری با اوگاندا و کلیه دولت‌های عضو جنبش جهت ارتقای کارایی آن به منظور پیشبرد علایق و منافع مشترک اعلام می‌کنم.