شکست سنگین نفتی امریکا از ایران در زمین چین
طبق گزارش واشنگتن‌پست چین با خرید 91 درصد از نفت صادراتی ایران، تنها کشوری است که بعد از اعمال تحریم امریکا، خرید نفت از ایران را نه تنها حفظ کرده بلکه 75 درصد نیز افزایش داده است.
«چین، دوست دوران سختی‌ها است» این جمله را نه دولتمردان فعلی، بلکه محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه ایران بعد از خروج امریکا از برجام و هر چند دیر؛ ولی بالاخره در مراسم امضای سند همکاری 25 ساله اذعان می‌کند.
واشنگتن‌پست اخیراً در گزارشی عنوان کرده که در سال 2023 میلادی، میزان 91 درصد از نفت ایران به مقصد چین صادر شده و چینی‌ها تنها خریدار جدی نفت ایران در شرایط تحریم هستند.
به بیان دیگر، از مجموع بیش از 10 خریدار نفت ایران در سال 2017 (قبل تحریم دوره دوم)، فقط چینی‌ها هستند که خرید نفت از ایران را نه تنها حفظ کرده بلکه سهم خود از سبد صادراتی ایران را 65 درصد افزایش داده‌اند.
طبق گزارش مؤسسه کپلر، بعد از امضای سند همکاری 25 ساله، رقم صادرات نفت ایران به چین به یک میلیون و 235 هزار بشکه افزایش یافته است.
این میزان حتی 75 درصد بیشتر از خرید چینی‌ها از ایران در شرایط غیرتحریمی (برجام) است. بدین ترتیب، میزان درآمد نفتی ایران از چین در سال 2023 حدود 33 میلیارد دلار برآورد می‌شود، 10 برابر سال 2020؛ عددی که با آن می‌توان خطوط راه‌آهن ایران را 200 درصد افزایش و توسعه داد و 24 هزار کیلومتر خط ریلی جدید ساخت.
اما چین بزرگترین شریک تجاری (غیرنفتی) ایران نیز است و طبق آمار گمرک، بیشترین میزان صادرات کشور در سال 1401 با رقم 14.6 میلیارد دلار و سهم 27.4 درصدی به مقصد چین بوده است. همچنین چین در جایگاه دومین کشور برای واردات کالای موردنیاز ایران نیز قرار دارد.
مجید شاکری اقتصاددان می‌گوید که تداوم خرید نفت ایران برای چین اهمیت راهبردی دارد.
به گفته این اقتصاددان، طبق اسناد امنیت ملی امریکا هم‌اکنون «مهار چین» بالاترین اولویت امریکایی‌هاست و آنها در پروژه مهار چین نیاز دارند که مانع صادرات نفت ایران به چین شده تا جلوی تنوع مبادی واردات انرژی چین را گرفته و به آنها ضربه بزنند که البته با این شرایط کارشان سخت است.