کم‌فروشی و گرانفروشی مهم‌ترین تخلفات نانوایان
مشکلی بابت تأمین آرد نانوایی‌ها وجود ندارد بلکه سهمیه ۷۰ درصد آنها یا افزایش داشته یا بدون تغییر مانده است
اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان یکی از طرح‌های موفق دولت بود که باعث شد سهمیه و دسترسی به آرد دولتی نانوایانی که دارای رفتار متعهدانه در قبال عرضه نان به مردم بودند بیشتر شود، اما اگر نانوایانی هم وجود داشته باشند که با تخلف، کم فروشی یا گرانفروشی قصد تحویل آرد یارانه‌ای به مردم را ندارند با برخوردهای تعزیری روبه‌رو شوند.
اجرای طرح هوشمندسازی آرد و نان موجب افزایش قیمت آرد خارج از شبکه شد که توانست در کاهش قاچاق آرد مؤثر باشد و از هدررفت منابع دولت در توزیع آرد و نان جلوگیری کند. آن‌گونه که وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید با اجرای طرح ملی هوشمند سازی، ضمن اینکه مصرف آرد کشور با ۵ سال پیش یعنی سال ۱۳۹۸ برابر شده، اثرات مثبت این طرح در بازار آزاد نیز قابل مشاهده است؛ به‌گونه‌ای که با جلوگیری از خروج آرد یارانه‌ای از زنجیره تولید نان، آرد بیرون شبکه نیز تحت کنترل درآمده است و قیمت آن در مقایسه با قبل از اجرای طرح به دو برابر افزایش پیدا کرد.
جلوی خروج 1.5 میلیون تن آرد یارانه‌ای گرفته شد
کم فروشی و گرانفروشی مهم‌ترین تخلفات نانوایان است و اگر نانوایی در عدم رعایت قانون اصرار داشته باشد، با کم شدن سهمیه آرد و افت امتیاز مواجه می‌شود و برخورد تعزیری با آنها از سوی مراجع ذیصلاح انجام می‌گیرد. طبق اعلام وزارت اقتصاد، بدون انجام سهمیه‌بندی نان یارانه‌ای، در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، جلوی خروج حداقل 1.5 میلیون تن آرد یارانه‌ای از چرخه تولید نان گرفته شده است. استانداری تهران نیز گزارشی ارائه کرده است که بنابر آن طی ۲۱ ماه گذشته و پس از جانمایی دستگاه‌های کارتخوان و به خصوص در ۱۰ ماه اخیر که سیستم توزیع آرد متفاوت شده، نانوایان قانونمدار مشمول طرح‌های تشویقی و کمک هزینه نیز شده‌اند.
طی روزهای قبل معاون استاندار تهران اعلام کرده بود که اگر سهمیه آرد نانوایی کسر شده به دلیل تخلفات آن بوده است. ضمن اینکه سهمیه‌بندی نان در استان تهران انجام نشده است و اگر تعدادی محدود از نانوایی‌ها سهمیه آردشان کسر شده به دلیل تخلفات آنها بوده است.
همچنین برخلاف شایعات مطرح شده هیچ محدودیت و کمبودی در فروش و عرضه نان توسط رستوران‌ها، مساجد، تشکل‌های مردمی و دیگر مراکز وجود نداشته و هر نانوایی که از ارائه خدمات خودداری کند بر خلاف قانون رفتار کرده و با او برابر مقررات و قانون برخورد می‌شود.
محمد علی‌مهری معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران با رد تمام شایعات درخصوص کمبود آرد و نان اظهار کرد: نه تنها مشکلی از بابت تأمین آرد نانوایی‌ها وجود ندارد بلکه سهمیه ۷۰ درصدی آنها یا افزایش داشته یا بدون تغییر بوده است. وی ادامه داد: البته حدود ۳۰ درصد نانوایی‌هایی که برخلاف قانون عمل کرده و مرتکب تخلف کم فروشی و گرانفروشی شده بودند با کاهش سهمیه مواجه شده‌اند.
سامانه شناسایی تخلف نانوایان
سازوکاری برای شناسایی موارد تخلف نانوایان توسط سازمان تعزیرات تعیین شده است که مردم می‌توانند از طریق سامانه 135 تجربه‌های خود در خرید نان مانند گرانفروشی، کم‌فروشی، ثبت تراکنش غیرواقعی یا حتی تجربه‌های مثبت آنها در زمینه عرضه نان با کیفیت، برخورد مناسب نانوایان و رعایت بهداشت را از این طریق ثبت کنند؛ علاوه بر این سامانه بازرسی در نیمه دوم سال به اتاق اصناف در پایتخت نیز واگذار شده که با مشارکت نهادهای ذیربط از جمله سازمان جهاد کشاورزی استان تهران در حال انجام است. در همین راستا به گفته محمد ترکیان، سرپرست معاونت توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی در ۷ ماه نخست سال در مجموع ۷۷ هزار و ۱۵۱ مورد بازرسی در سطح شهر تهران انجام شده است. به گفته ترکیان در حوزه نانوایی‌های سطح شهر، ۳۵هزار و ۴۰۰مورد بازرسی انجام شده که تخلف ۹هزار و ۱۳۵مورد محرز شد که با جریمه ۲۹.۶ میلیارد ریالی مواجه شدند.
خبری از آزادسازی قیمت و سهمیه‌بندی نان نیست
گندم یکی از محصولات استراتژیک در بخش کشاورزی است که ماده اولیه قوت قالب مردم را تشکیل می‌دهد. در سال زراعی 1402-1401 میزان خرید تضمینی گندم به 10 میلیون و 400 هزار تن رسید که منجر به تحقق خودکفایی در تأمین گندم خبازی‌ها شد. در شرایطی که گندم نانوایی‌ها به طور کامل در کشور تولید می‌شود، دولت شایعات مبنی بر آزادسازی قیمت آرد و نان را تکذیب کرده و تأکید می‌کند هیچ دستورکاری در موضوع آزادسازی قیمت آن ندارد.
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی در همین ارتباط می‌گوید: طرح هوشمندسازی، اصولاً طرح سهمیه‌بندی یا کالابرگ نان و مفاهیم این‌چنینی نیست. پس اگر احیاناً روایت یا تعبیری در این خصوص وجود داشته باشد که برای خرید نان مردم محدودیت وجود دارد، قویاً این موضوع را رد می‌کنیم و چنین فرایندی وجود ندارد.