مذاکرات ایران و روسیه برای رفع موانع ساخت راه‌آهن رشت-آستارا
موافقتنامه ساخت راه‌آهن رشت – آستارا ۲۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ و پس از سخنرانی آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور اسلامی ایران و سخنرانی ویدیوکنفرانسی «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه بین نمایندگان دو کشور در تهران به امضا رسید.
مسیر غربی کریدور شمال – جنوب که کشورهای روسیه، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را شامل می‌شود، در بخش ریلی دارای حلقه مفقوده‌ای به مسافت ۱۶۲ کیلومتر بین رشت و آستارا است که با امضای این توافق، احداث این مسیر ریلی تکمیل و عملاً جنوب آسیا از طریق ارتباط ریلی بین سن‌پترزبورگ و خلیج فارس به شمال اروپا متصل خواهد شد.
کریدور شمال – جنوب در سال ۲۰۰۰ میلادی برای ایجاد گذرگاه حمل و نقل بار بین ایران، روسیه و هند برنامه‌ریزی شد، اما در طول سال‌های بعد، شمار دیگری از کشورها هم به این مسیر ترانزیتی پیوستند.
معاون هماهنگی دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه که برای شرکت در نخستین نشست نمایندگان کشورهای عضو بریکس در سال ۲۰۲۴ در مسکو حضور دارد، در دیدار با برخی مقامات روسیه، موضوع امضای قرارداد اجرایی موافقتنامه ساخت راه‌آهن رشت – آستارا را پیگیری کرد.
به گزارش ایرنا، مهدی صفری در دیدارهای جداگانه با ایگور لویتین دستیار رئیس‌جمهور روسیه و دمیتری ازبروف معاون وزیر حمل و نقل این کشور با اشاره به تأکید رؤسای جمهوری ایران و روسیه بر شتاب‌بخشی آغاز عملیات اجرایی ساخت این خط ریلی، بر حل و فصل هر چه سریع‌تر مسائل باقیمانده در راستای امضای قرارداد اجرایی این موافقتنامه تأکید کرد.
آنچه برای این کشورها در پیوستن به این مسیر ترانزیتی انگیزه‌بخش است، این است که مسیرهای متداول برای ارسال کالا از هند به سمت سن‌پترزبورگ روسیه که از کانال سوئز عبور می‌کند، حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ کیلومتر طول دارد اما کریدور ایران در این مسیر تنها 7 هزار و ۲۰۰ کیلومتر است که بهره‌گیری از این ظرفیت، ۴۰ درصد از زمان ترانزیت و ۳۰ درصد هزینه‌های حمل و نقل را کاهش می‌دهد.
در این دیدارها که با حضور کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو برگزار شد، اجرایی شدن این موافقتنامه که اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در تهران به امضای وزیران حمل و نقل دو کشور رسید، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. مقامات روسی نیز ضمن اشاره به مذاکرات کارشناسی با همتایان ایرانی خود و مشکلات موجود، خواستار رفع موانع موجود شدند که صفری نیز بر پیگیری موضوع از مقامات مسئول ایرانی تا زمان رفع چالش‌ها تأکید کرد.
جمعی از مدیران وزارت حمل و نقل فدراسیون روسیه نیز بیستم آذرماه ۱۴۰۲، در نشستی با سفیر ایران و استاندار گیلان، به ارائه نقشه مقدماتی راه‌آهن رشت- آستارا پرداختند و اعلام کردند که روسیه آماده اعزام کارشناسان به ایران برای آغاز مطالعات زمین‌شناسی این خط ریلی است.