منتقدان دولت از برخورد با فراریان دانه‌درشت مالیاتی انتقاد کردند!
دلسوزان فراریان مالیاتی
در کنار عدم تحمیل بار مالیاتی جدید بر کارمندان و کارگران و کاهش هفت درصدی مالیات تولیدکنندگان، نیمی از مؤدیان مالیاتی معاف از پرداخت مالیات هستند
ثبت رکورد بی‌سابقه ارائه 5.3 میلیون فقره اظهارنامه و فرم تبصره 100 قانون مالیات برای اصناف نشان از استقبال مشاغل مختلف از شیوه جدید مالیات‌ستانی هوشمند دولت دارد. این در شرایطی است که دولت مالیات جدیدی را بر کارمندان یا کارگران وضع نکرد و در کنار آن برای رونق تولید، مالیات تولیدکنندگان را 7 درصد کاهش داده است. از سوی دیگر علاوه بر حرکت به سمت مالیات‌ستانی هوشمند، دولت سیزدهم تلاش کرد تا نظام مالیاتی عادلانه را پیاده کند؛ به عبارتی با تمرکز بر فرارهای مالیاتی گسترده برخی مشاغل خاص که پیش‌تر از پرداخت مالیات اجتناب می‌کردند یا رصد برخی فعالیت‌های اقتصادی که به‌رغم درآمدهای هنگفت چندصد میلیارد تومانی مالیات اندکی می‌پرداختند برای ایجاد پیوست عدالت در سیستم مالیات‌ستانی گام برداشت. این تغییر رویه دولت سیزدهم در نظام مالیاتی برای تحقق اهداف مالیات‌ستانی عادلانه و هوشمندسازی نظام مالیاتی موجب خواهد شد که عمده درآمدهای مالیاتی دولت تنها از کارمندان، کارگران و تولیدکنندگان اخذ نشود بلکه در برابر فرار مالیاتی مشاغل خاص همچون پزشکان، وکلا، نمایشگاه‌داران اتومبیل و طلافروشان سدی ایجاد کند و از فعالیت‌هایی که درآمد بالایی دارند متناسب با آن درآمد مالیات گرفته شود. حال در این وضعیت برخی منتقدان دولت برای فراریان مالیاتی اظهار دلسوزی کرده‌اند و با عباراتی همچون «تحمیل هزینه جدید به سبد زندگی مردم» یا واکنش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت روحانی نسبت به اخذ مالیات از اینفلوئنسرها، سعی در سنگ‌اندازی در تغییر ریل نظام مالیات‌ستانی دارند.
به گزارش «ایران اقتصادی» بررسی گزارش‌های ارائه شده از سوی سازمان امور مالیاتی حکایت از آن دارد که مالیات پرداختی نیمی از اصناف کشور صفر است و به عبارتی 50 درصد مشاغل و اصناف از پرداخت مالیات معاف شده‌اند و ۸۰ درصد اصناف و مشاغل، کمتر از ۱۰ میلیون تومان در سال مالیات پرداخت می‌کنند. اخیراً فلاحت‌پیشه، نماینده سابق مجلس توئیتی منتشر کرد و در آن مدعی بی‌‌رحمی بی‌سابقه و استثنایی دولت در حق ملت شد و اینکه دولت و مجلس، بیش از ۲۰ مالیات و هزینه جدید به سبد زندگی مردم تحمیل کرده‌اند. در حالی که نگاهی به آمارهای سازمان امور مالیاتی نشان می‌دهد حدود 4 میلیون پرونده مالیاتی اصناف در سال گذشته، صفر بوده است. همچنین یک میلیون و ۵۰۰ هزار پرونده مالیات بین صفر تا 5 میلیون تومان و تنها ۶۳۱ هزار پرونده، مالیات بالاتر از ۳۰ میلیون تومان داشته‌اند و این تحلیل نماینده سابق مجلس کاملاً غلط است. به عبارتی این نماینده سابق یا افرادی که این چنین تحلیلی از سیستم مالیات‌ستانی در دوره اخیر داشته‌اند یا آگاهی کامل از جزئیات مالیات اخذ شده از اصناف نداشته‌اند یا در صف دلسوزان برای فراریان مالیاتی قرار گرفته‌اند.
تور مالیاتی برای اینفلوئنسرها
بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان امور مالیاتی مجموع تراکنش‌های واریزی برای 123 اینفلوئنسر در سال 1400 بیش از 2.3 هزار میلیارد تومان بوده است و برای این افراد حدود 17 میلیارد تومان مالیات تشخیص داده شده که 23 نفر از اینفلوئنسرها این مالیات را پذیرفتند.
مهدی موحدی‌بک‌نظر سخنگوی سازمان امور مالیاتی درباره روند مالیات‌ستانی از اینفلوئنسرها و آخرین اطلاعات از شناسایی اینفلوئنسرهای مشمول مالیات اظهار داشت: براساس یکی از احکام بودجه‌ای، سازمان مالیاتی مکلف شد از یک‌سری از افرادی که به عنوان اینفلوئنسر دنبال‌کننده بالای 500 هزار دارند، مالیات دریافت کند، طبق بند ز تبصره 6 قانون بودجه سال 99، سازمان امور مالیاتی مکلف شد کاربران دارای بیش از 500 هزار دنبال کننده رسانه‌های کاربر محور که از محل درآمد تبلیغات، مشمول مالیات بر درآمد شدند را شناسایی و از آنها مالیات‌ستانی کند که دستورالعمل اجرایی مرتبط با آن هم نگارش و تدوین شد. وی با بیان اینکه از همان سال مالیات‌ستانی از اینفلوئنسرها در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار گرفت، ادامه داد: اداره کل امور مالیات مؤدیان متوسط در تهران مأمور شناسایی اینفلوئنسرهای مشمول مالیات‌دهی شد و این اداره وضعیت اظهارنامه‌های سال 99 و 1400 این اینفلوئنسرها با دنبال کننده بالای 500 هزار را مورد بررسی قرار داد و در نهایت 551 کاربر و فعال مجازی دارای بیش از 500 هزار دنبال‌کننده شناسایی شدند که مشمول مالیات بر درآمد می‌شدند.
موحدی‌بک‌نظر با اشاره به شناسایی اینفلوئنسرهای مشمول دریافت مالیات، تأکید کرد: تعداد قابل توجهی از این افراد تا به امروز شناسایی شده‌اند و برای 123 اینفلوئنسر که درآمد قابل توجهی داشتند، درآمد تشخیصی صادر شده‌است.
وی افزود: تراکنش‌ها و حساب‌های این افراد شناسایی شدند و تقریباً مجموع تراکنش‌های واریزی برای این 123 اینفلوئنسر در سال 1400 بیش از 2.3 هزار میلیارد تومان بوده است. معیار تشخیص درآمد اینفلوئنسرها لزوماً واریزی به حساب بانکی آنها نیست و توانستیم از طریق شرکت‌های واسط تبلیغاتی این افراد را شناسایی کنیم. سخنگوی سازمان امور مالیاتی گفت: همچنین در این بین 628 بلاگر و اینفلوئنسر مورد شناسایی قرار گرفتند اما هنوز اظهارنامه‌ای ندارند و برای آنها باید اظهارنامه برآوردی تولید شود و تا امروز برای حدود 300 نفر از این افراد اظهارنامه برآوردی تولید شده و قرار بر این است، اطلاع‌رسانی‌های لازم انجام شود تا مالیات این افراد شناسایی شود.
با توجه به اینکه اصل رویکرد در اصلاح نظام مالیاتی در بخش مالیات مشاغل، تمرکز سازمان امور مالیاتی بر مشاغل خاص با درآمدهای هنگفت و فرار مالیاتی بسیار بالاست، این امکان فراهم می‌شود که با واقعی شدن مالیات مشاغل خاص همچون اینفلوئنسرها و بلاگرهای فضای مجازی، از بخش بزرگی از فرار مالیاتی گسترده مشاغل خاص نیز جلوگیری شود و منابع جدید ایجادشده برای کنترل کسری بودجه و مهار تورم مورد استفاده قرار گیرد.
حال در اجرای این مسیر نیز برخی سنگ‌اندازی‌ها و اظهارات خلاف واقع از سوی برخی منتقدان دولت مشاهده می‌شود. به عنوان مثال محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات دولت روحانی در کانال تلگرامش از اخذ مالیات از اینفلوئنسرها انتقاد کرد. به نظر می‌رسد وزیر جوان دولت تدبیر و امید به جای اینکه به دنبال ایده ایجاد نظام مالیات‌ستانی عادلانه باشد بیشتر دلسوز فراریان مالیاتی با درآمد هنگفت است. کارمندان پیش از آنکه حقوق خود را دریافت کنند مالیات از آن کسر می‌شود در حالی که برخی مشاغل فعال در فضای مجازی با درآمد چند صد میلیارد تومانی یا از پرداخت مالیات اجتناب می‌کنند یا مالیات کمی نسبت به درآمدشان می‌پردازند و گویا آذری‌جهرمی با این موضع‌گیری حق را به فراریان مالیاتی داده است.
بــــرش
جزئیات مالیات پرداختی طلافروشان در سال گذشته
یکی از مصادیق فراریان مالیاتی صنف طلافروشان است. طبق آمارهای منتشر شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور ۳۴ درصد طلافروشان مالیات پرداخت نمی‌کنند. همچنین ۴۰ درصد طلافروشان مالیات بین یک تا ۱۵ میلیون تومان، ۱۶ درصد از طلافروشان مالیاتی بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان، ۶ درصد طلافروشان مالیاتی بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان و تنها 4 درصد از طلافروشان مالیاتی بیش از ۵۰ میلیون تومان در یک سال پرداخت می‌کنند.