«ایران اقتصادی» اثرگذاری احیای اشتغال بخش خدمات بر سایر بخش‌های اقتصادی را بررسی کرد
رونق اقتصادی با اشتغال 13 میلیون نفر در بخش خدمات
ایلیا پیرولی
روزنامه نگار
رشد 5.1 درصدی افزایش اشتغال خدماتی در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته نشان می‌دهد که بیشترین بار اشتغالزایی بر دوش بخش خدمات بوده است. البته نباید رشد 1.6 درصدی اشتغال صنعتی را نیز نادیده گرفت. چرا که بررسی‌ها بیانگر آن هستند که بخش‌های خدمات و صنعت، دو بال رونق اشتغالزایی بودهاند. اینکه چرا بخش خدمات به‌سرعت در حال افزایش است و این افزایش چقدر بر اشتغال صنعت اثرگذار است، گزاره‌هایی هستند که باید مورد تحلیل و ارزیابی قرار بگیرند.
رشد شاغلان خدمات
در پاییز امسال از مجموع 24 میلیون و 775 هزار اشتغال موجود در کشور، حدود 13 میلیون اشتغال متعلق به بخش خدمات بوده است. سهم اشتغال خدمات در پاییز امسال از مجموع این میزان اشتغال 52.1 درصد بوده است که نسبت به پاییز سال گذشته یک درصد رشد داشته است.
دراین بازه زمانی، افزایش تعداد شاغلان این بخش نیز 5.1 درصد افزایش یافته است. در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته، 629 هزار و 549 اشتغال به بخش خدمات افزاوده شده است که سهم آن از اشتغال ایجاد‌شده در این مقطع زمانی، 89.2 درصد بوده است. اشتغال ایجاد‌شده در پاییز امسال، 705 هزار و 501 شغل بوده است.
داده‌های ارائه‌شده نشان می‌دهند که در پاییز امسال نسبت به پاییز پارسال، اشتغالزایی بخش خدمات رکورد تازه از خود به‌جای گذشته و وارد کانال 13 میلیون نفر شده است. براساس داده‌ها فقط 80 هزار شغل دیگر نیاز است تا تعداد اشتغال بخش خدمات به 13 میلیون شغل برسد.
تعداد شاغلان صنعتی در نقطه اوج
در پاییز امسال، همپای بخش خدمات، بخش صنعت نیز با رشد تعداد اشتغال مواجه شد، به‌طوری که سهم آن از اشتغال ایجاد‌شده، 19.6 درصد بوده است. هرچند که سهم منفی 7 درصدی اشتغال بخش کشاورزی، تأثیر قابل‌توجهی بر این روند نگذاشته است.
سه ماهه سوم سال‌جاری نیز تعداد شاغلان صنعتی نیز رکورد بالای 8 میلیون شغل خود را حفظ کردند که می‌توان گفت شاغلان صنعتی حالا در کانال 8 میلیون و 500 هزار نفر تثبیت شده‌اند.
هرچند که نسبت اشتغال صنعتی در این بازه زمانی 0.2 درصد با کاهش مواجه شده است، اما این موضوع اثرگذاری منفی ندارد، چرا که حجم اشتغالزایی بخش خدمات با رشد سریع مواجه شده است و علت افزایش تعداد شاغلان صنعتی را باید در همین رشد نسبت اشتغالزایی بخش خدمات جست‌و‌جو کرد. رشد مازاد تقاضای بخش خدمات به دلیل رونق این بخش باعث شده تا بخش صنعت نیز به تحرک دربیاید.
اثرگذاری اشتغال بخش خدمات بر اقتصاد
افزایش اشتغال سهم خدمات در اقتصاد کشور در پاییز امسال مثل دو فصل اخیر نشان می‌دهد که دوباره بیشتر فرصت‌های شغلی این بخش که بر اثر شیوع ویروس کرونا از بین رفته بودند، دوباره احیا شده‌اند.
واکسیناسیون گسترده در اواخر سال 1400 و ابتدای سال 1401 باعث شد تا دوباره بخش خدمات رونق بگیرد و تقاضاها در آن افزایش یابد.
به طور کلی محرک تولید و صنعت، بخش خدمات است. به عبارتی در صورتی‌که این بخش با نقصان مواجه شود، این بخش تولید است که با کاهش تولید مواجه خواهد شد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخش خدمات نسبت به سایر بخش‌ها در کوتاه‌مدت از اولویت بیشتری برای ایجاد اشتغال و رفع معضل بیکاری برخوردار است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخش خدمات نسبت به سایر بخش‌ها در کوتاه‌مدت از اولویت بیشتری برای ایجاد اشتغال و رفع معضل بیکاری برخوردار است. 70 درصد ارزش افزوده اقتصاد کشورهای پیشرفته ناشی از فعالیتهای بخش خدمات بوده است.
بنابراین، بخش خدمات پس از یک دوره افول ناشی از کرونا و سیاستگذار‌ی‌های نامناسب دولت‌ها، با سرمایه‌گذاری دولت سیزدهم در این بخش، دوباره به ریل اشتغالزایی بازگشته و توانسته اثرگذاری خود را بر اقتصاد کشور بگذارد.
بــــرش
خدمات، پیشران اشتغالزایی
در دولت سیزدهم، خدمات به عنوان پیشران اشتغالزایی مطرح بوده است و در این راستا کیفیت مشاغل بخش خدمات افزایش یافته و اشتغال جدیدی که در این بخش ایجاد شده، مشاغلی با کیفیت بالا و بهصورت هدفمند بوده است. محض نمونه، در حال حاضر در اغلب کشورهای صنعتی جهان، رشته فعالیتهای گردشگری، حمل و نقل، فناوری اطلاعات و کسب و کارهای اینترنتی به عنوان عوامل تأثیرگذار در افزایش اشتغال پایدار و خلق ارزش افزوده در اقتصاد توصیف شده‌اند.
به همین دلیل است که دولت سیزدهم، در این دو سال با اتکا بر این موضوع، برخی دانشبنیانها در حوزه خدمات را توسعه داده و اغلب مشاغل این بخش را به لحاظ تعریف بینالمللی از کار شایسته، ارتقا داده است.