مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با «ایران اقتصادی» مطرح کرد
نظارت شبانه‌روزی بازرسان برای ایجاد آرامش در بازار
نفیسه امامی
روزنامه نگار
ایام پایانی سال تقاضای خرید برای اقلام مختلف خوراکی و مایحتاج عمومی رو به افزایش می‌گذارد و تولیدکنندگان و فروشندگان هم با توجه به این رشد تقاضا، کالاهای خود را خودسرانه و با قیمت‌های بالاتر به دست مصرف‌کننده می‌رسانند. این درحالی است که وزارت جهاد کشاورزی در این بازه زمانی با فرصت عرضه مستقیم کالاهای اساسی و تنظیم بازاری در نمایشگاه‌ها در سراسر کشور، کالا را به‌طور مستقیم عرضه می‌کند.
علاوه بر برگزاری نمایشگاه عرضه محصولات کشاورزی و نمایشگاه عرضه مستقیم محصولات کشاورزی که اقدام به توزیع محصولات با تخفیف می‌کند، دفتر نظارت و بازرسی وزارت جهاد کشاورزی هم با رصد تخلفات در حوزه گرانفروشی یا کم‌فروشی، بازوی توانمندی برای کنترل قیمت‌ها در بازار و ممانعت از جهش و نوسانات قیمتی عمل می‌کند.
بنا براعلام دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی و محصولات کشاورزی، در راستای لزوم مهار تورم، ایجاد آرامش و امنیت غذایی، مدیریت و نظارت بر زنجیره کالاهای اساسی و محصولات کشاورزی در حلقه‌های تأمین و تولید برای جلوگیری از کمبود، احتکار و افزایش قیمت کالاهای پرمصرف و اولویت‌دار، طرح نظارتی بر کالاهای اساسی و محصولات کشاورزی از ابتدای اسفندماه در کشور به‌اجرا درآورده است.
با توجه به نیاز مردم برای تأمین مایحتاج عمومی و کالاهای اساسی از قبیل نهاده‌های دام و طیور، گوشت قرمز، گوشت مرغ، آرد، شکر، روغن، برنج، تخم‌مرغ، لبنیات، خرما، میوه در آستانه فرا رسیدن ماه مبارک رمضان و عید نوروز، طرح نظارت بر کالاهای اساسی بخش کشاورزی در تمامی مراکز تأمین کالا، کارخانجات صنایع تبدیلی، واحدهای تولیدی محصولات کشاورزی و دامی، انبارها، سردخانه‌ها و کشتارگاه‌ها و گلوگاه‌های عرضه کالا تا سطح بنکداری تشدید می‌شود.
در ایام پایانی سال که مصرف کالاهای اساسی به بیشترین میزان مصرف خود می‌رسد و بالطبع میزان تخلفات هم افزایش پیدا می‌کند، سازمان جهاد کشاورزی استان‌ها موظف شده‌اند با به‌کارگیری نیروهای مدیریت بازرسی در سراسر استان با همکاری سازمان حمایت، تعزیرات حکومتی و اتاق اصناف با ایجاد هماهنگی لازم جهت استفاده بهینه از ظرفیت بازرسان، نسبت به اجرای عملیات بازرسی اقدام کرده و گزارش اقدامات را به صورت روزانه در سامانه یکپارچه مدیریت بازرسی (سیمبا) طرح نظارتی نوروز ۱۴۰۳ به صورت دقیق و کامل وارد کنند.
انتظـــــــــــار مـــــــــــی‌رود مجموعه برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته موجب می‌شود تا فضای بازار آرام و با التهاب کمتری همراه باشد و دسترسی شهروندان و مردم به کالاها با قیمتی نازل‌تر از قیمت بازار، توسط تولیدکنندگان انجام شود. با توجه به ایام پایانی سال و تقارن نوروز امسال با ماه مبارک رمضان از اول اسفندماه طرح‌های نظارتی برای محصولات مختلف از جمله اقلام پروتئینی، میوه و صیفی‌جات، برنج، شکر، آرد، مرغ و گوشت آغاز شده است؛ علاوه بر تیم‌های نظارتی بازرسان که به‌طور میدانی و فیزیکی در حال رصد بازارها هستند، همشهریان می‌توانند برای مقابله با گرانفروشی از طریق سامانه 124 تخلفات را اطلاع‌رسانی کنند.
برای تشریح بیشتر نحوه بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی در آستانه ماه رمضان و ایام عید نوروز گفت‌و‌گویی را با مسعود امراللهی، مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهاد کشاورزی انجام داده‌ایم که در ادامه آمده است.
با توجه به نزدیک شدن به ایام پایانی سال و ماه رمضان و استفاده بیشتر از انواع کالاهای اساسی توسط مردم، چه اقداماتی برای تشدید نظارت بر کالاهای اساسی درنظر گرفته شده است؟
امسال طرحی را پیشنهاد دادیم تا بر اساس آن سازمان‌ها و نهادها طبق اشرافی که بر حوزه تخصصی‌شان دارند، در حوزه خودشان فعال شوند. در همین راستا نظارت بر تأمین کالاهای اساسی به عهده وزارت جهاد کشاورزی و نظارت بر بازارها به‌عهده سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان گذاشته شد. این طرح از 20 دی ماه سال‌جاری با مکاتباتی که با بخش‌های اجرایی صورت گرفت به استان‌ها اعلام و عملیاتی شد.
نظارت بر تأمین کالا شامل رصد مراکز تولیدی، انبارهای شرکت غله، سردخانه‌های شرکت پشتیبانی امور دام و سردخانه‌های بخش خصوصی می‌شود. از زمانی‌که کالا از انبارهای غله و سردخانه‌ها خارج می‌شود، نظارت بر توزیع را سازمان حمایت برعهده می‌گیرد. در این مسیر از ظرفیت‌های اتاق اصناف برای نظارت بر خرده فروشی‌ها هم استفاده می‌شود.
وزارت جهاد کشاورزی طرح نظارت بر کالاهای نوروز 1403 را از 20 روز قبل از آغاز ماه‌رمضان یعنی از ابتدای اسفندماه آغاز کرد و بازرسی‌ها و نظارت‌های خود را بر سردخانه‌ها، مرغداری‌ها و کشتارگاه‌ها افزایش داد.
براساس اقدامات انجام گرفته در طرح نظارتی نوروز از ابتدای اسفندماه تا هفتم اسفندماه 3 هزار و 517 بازرسی انجام شده است که از این تعداد 400 تخلف کشف شد. بیشتر این تخلفات مربوط به سردخانه‌ها، انبارها و مراکز تأمین کالا بود که پرونده آنها به سازمان تعزیرات برای برخورد قانونی ارسال شده است.
طرح نظارتی نوروزی تا پایان فروردین ماه اجرا می‌شود و بیشترین توان بازرسان بر ورود و خروج کالاها در انبارها و سردخانه‌ها، سامانه جامع تجارت و سامانه انبارها صرف می‌شود. همه فروشگاه‌های زنجیره‌ای، اینترنتی و سنتی هم نظارت و رصد می‌شوند.
روند تأمین کالاهای اساسی برای ایام پایانی سال و ماه رمضان در چه وضعیتی قرار دارد؟
بازار از نظام عرضه و تقاضا پیروی می‌کند و زمانی‌که در این نظام موازنه وجود داشته باشد، هیچ مشکلی ایجاد نخواهد شد. به‌طور معمول درمواقع پیک مصرف در زمان بازگشایی مدارس، عید نوروز و ماه رمضان افرادی سودجو هستند که بازار را دچار چالش می‌کنند اما با تأمین مناسب کالاهای اساسی هیچ مشکلی به‌وجود نخواهد آمد. این درحالی است که برای نخستین بار در صنعت مرغ و طیور 151 میلیون قطعه جوجه‌ریزی انجام گرفته است که برای استفاده از مرغ شب عید و ماه رمضان هیچ مشکلی وجود نخواهد داشت؛ علاوه براین به تدریج به سمتی حرکت می‌کنیم که این میزان جوجه‌ریزی تداوم پیدا کند تا بعد از تأمین داخل، به صادرکننده در منطقه هم تبدیل شویم.
بیشترین میزان مصرف گوشت قرمز از تولیدات داخلی و مقداری کمی هم از طریق واردات تأمین می‌شود. برای شکر هم تأمین خوبی انجام گرفته است. آرد نانوایی‌ها هم به طور کامل تأمین است. برای تأمین میوه هم با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته و میوه‌های سردرختی‌های زیادی که امسال داشته‌ایم، مشکلی ایجاد نخواهد شد. خرما هم به میزان کافی برای ماه رمضان تأمین شده است و در زمان مقرر از مراکز عرضه مستقیم توزیع می‌شود.
نظارت بازرسان در این ایام بیشتر در کدام مراکز و چه زمان‌هایی است؟
بازرسان ما در کشتارگاه‌ها، سردخانه‌ها و میادین میوه و تره‌بار به‌طور شبانه‌روزی در ایام نوروز و تا پایان فروردین ماه حضور دارند. این افراد شیفت‌بندی شده‌اند و قرار است از ظرفیت سایر دستگاه‌های نظارتی دیگر هم استفاده شود.
با توجه به اینکه در ایام اوج مصرف، تخلفات هم بیشتر می‌شود، مردم از چه طریقی می‌توانند تخلفات را گزارش کنند؟
دو روش برای اعلام انواع تخلفات در حوزه تأمین و توزیع درنظر گرفته شده است. سامانه 124 و تلفن 124 آماده دریافت گزارشات مردمی برای انواع تخلفات است تا بازرسان ما این موارد را پیگیری کنند.
اهمیت به‌روزرسانی سامانه‌های ثبت ورود و خروج کالا در این ایام و به‌طور کلی در سایر ایام سال چیست؟
ما از همه فعالان حوزه تجارت و بازرگانان و تولیدکنندگانی که در حوزه امنیت غذایی فعالیت می‌کنند می‌خواهیم نسبت به به‌روزرسانی سامانه‌های ثبت کالا اقدام کنند و ورود و خروج کالا را در مراکز تولیدی و ترخیص کالا ثبت کنند تا از این طریق ما بتوانیم نظارت هوشمندانه‌ای داشته باشیم.
بــــرش
دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی
وزارت جهاد کشاورزی در سال 1402
چه تعداد بازرسی انجام داده است؟
دفتر در سال‌جاری یک میلیون و 800 هزار بازرسی در کل کشور انجام داده است که از این تعداد 190 هزار پرونده تخلفاتی تشکیل شد. بیشترین میزان تخلف هم شامل گرانفروشی، احتکار خارج از شبکه و کم فروشی بود، بنابراین ضرورت دارد تا بر زنجیره تولید تا مصرف نظارت انجام بگیرد.