بانک مرکزی در واکنش به ادعای قطع روابط بانکی در نتیجه اجرا نشدن FATF اعلام کرد
تأمین ارز رکورد زد
تأمین بیش از ۷۳ میلیارد دلار ارز طی ۱۱ ماه امسال
بانک مرکزی در واکنش به ادعای طرد شدن سیستم بانکی کشور از نظام بانکی بین‌المللی در نتیجه نپذیرفتن استانداردهای FATF اعلام کرد که بر خلاف این ادعا، از ابتدای سال تا پایان بهمن ماه ۱۴۰۲ تأمین و تخصیص ارز برای تأمین کالاها و خدمات کشور از مرز ۷۳ میلیارد دلار گذشته است.
رئیس کل بانک مرکزی در مراسم اختتامیه همایش اقتصاد مقاومتی در بخشی از سخنان خود به موضوع سیر تحولات تعاملات تجاری و مراودات مالی کشور با دنیای خارج پرداخت و به موضوع تأثیر تحریم‌ها بر تعاملات تجاری اشاره کرد و گفت: «در شرایط کنونی نظام تجاری کشور ناشی از تحریم به سمت شرق متمرکز شده اما نظام مالی همچنان به این سمت حرکت نکرده است. ضمن اینکه نقل و انتقال ارزی از نظام بانکی به دلایل تحریم خارج شده و از ابزارهای مختلفی در این زمینه استفاده می‌شود که این روند تعاملات را سخت و پرهزینه کرده است.»
فرزین در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر لزوم نهادسازی برای توسعه تعاملات تجاری با شرق به عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌های بین‌المللی از جمله ایجاد نهادی برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و همچنین پیام‌رسانی بانکی بین اعضای بریکس اشاره کرد و گفت: امروز اقتصادهای نوظهور سهم مهمی در تجارت جهانی دارند؛ کشورهایی که به دنبال سازکارهای خاص هستند و با توجه به عضویت ایران در «بریکس» ما باید بتوانیم در این حوزه حضور بسیار قوی‌تری داشته باشیم، نهادسازی کنیم و از نهادهای لازم استفاده کنیم. مثلاً امروزه ما به روسیه و چین در حوزه «بریکس» پیشنهادات مشخصی در این زمینه دادیم که برخی از این پیشنهادات در حال بررسی است، برای اینکه هم به سمت یک پول مشترک برویم و هم به سمت نهادهای مشترک حرکت کنیم. مثلاً چه اشکالی دارد که اعضای «بریکس» سوئیفت یا نظام پیام‌رسان بانکی خود را داشته باشند و با اعتماد به یکدیگر از یک نظام پیام‌رسان استفاده کنند، یا حتی چه اشکالی دارد اعضای «بریکس» برای خود، یک FATF داشته باشند و نهادی باشد که بر مسائل مبارزه با پولشویی آنها نظارت کند که این موضوع هم از سوی ایران پیشنهاد شده و لذا با توجه به تحولاتی که رخ داده، این موضوعاتی است که می‌توان در«بریکس» آن را دنبال کرد.
همان‌طور که در ویدیو منتشر شده رئیس کل در رسانه‌ها نیز مشخص است، فرزین از بیان این پیشنهاد ایران به اعضای بریکس خبر می‌دهد و می‌گوید: پیشنهاد ما به روسیه به عنوان رئیس دوره‌ای بریکس در حال بررسی است. می‌توانیم پول و نهادهای مشترک و نظام‌هایی مثل سوئیفت و FATF برای خودمان در بریکس ایجاد کنیم و به سمت مبادلات پولی با کشورها حرکت کنیم.
لازم به ذکر است برخلاف این تحلیل که «در صورت عدم پیوستن به FATF به دلیل تحریم‌های جدید امریکا علیه ایران، دیگر سیستم بانکی کشور قادر به ادامه همین فعالیت‌های اندک خود در سطح جهانی هم نخواهد بود و به‌طور کامل طرد می‌شود.» باید گفت که از ابتدای سال تا پایان بهمن ماه ۱۴۰۲ تأمین و تخصیص ارز برای تأمین کالاها و خدمات کشور از مرز ۷۳ میلیارد دلار گذشته است.
البته نگاهی به تاریخچه گروه ویژه اقدام مالی پولشویی (FATF) نشان می‌دهد که این گروه نیز در سال ۱۹۸۹ میلادی در نشست سران جی۷ در پاریس برای مبارزه با مشکل رو به رشد پولشویی تأسیس شد. نیروی ویژه موظف به مطالعه روندهای پولشویی، نظارت قانونی و اجرای قوانین مالی در سطوح ملی و بین‌المللی شده‌است. این سازمان در زمان ایجاد شامل ۱۶ عضو بوده است؛ هم‌اکنون نیز پیشنهادات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در گروه بریکس در حال بررسی است.
گفتنی است بانک مرکزی در راستای تقویت دیپلماسی بانکی و پولی با کشورهای مختلف و همچنین در جهت دلارزدایی با همکاری دستگاه دیپلماسی خارجی فرایند عضویت در سازمان‌های بین‌المللی منطقه‌ای را آغاز کرده و تلاش می‌کند از طریق پیمان‌های دو و چند جانبه بستر لازم را برای کاهش وابستگی کشور به دلار و استفاده از ارزهای جهان‌روای دیگر یا واحد پول کشورهای مبدأ وارداتی فراهم کند.