نایب رئیس انجمن ارگانیک مطرح کرد
استقبال کشاورزان از تولید محصول ارگانیک
نفیسه امامی
روزنامه نگار
مواد غذایی ارگانیک در طول دو دهه گذشته محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند، چرا که محصولات ارگانیک امن‌تر، سالم‌تر و خوشمزه‌تر از محصولات معمولی هستند. در همین راستا نیز خانوارها برای حفظ سلامتی خود رغبت بیشتری به مصرف محصولات سالم و ارگانیک پیدا کرده‌اند.
از آنجایی که غذای ارگانیک با استفاده از سموم دفع آفات شیمیایی یا کودهای شیمیایی تولید یا فرآوری نمی‌شود، فاقد هرگونه عنصر از مواد شیمیایی سمی است و راه‌های مضر بر سلامت انسان را محدود می‌کند. با رشد آگاهی مردم نسبت به سلامت محصولات کشاورزی در سطح جهان، بسیاری از مصرف‌کنندگان در پی دستیابی به محصولاتی هستند که کمترین مواد شیمیایی در تولید آن به کار رفته است. کشور ایران نیز در این مسیر قدم‌هایی برداشته است و با تولید و عرضه محصولات کشاورزی ارگانیک سعی دارد این بخش از نیاز بازار را تأمین کند اگرچه در این مسیر مخالفت‌های بسیاری وجود دارد و بسیاری معتقدند اختصاص دادن نام ارگانیک به برخی محصولات کشاورزی تنها راهی برای فروش محصول با قیمت بیشتر و کسب سود است.
این در حالی است که برخی مدعی شده‌اند در ایران محصول ارگانیک وجود ندارد در شرایطی که این مدعا صحیح نیست زیرا در حال حاضر چهار شرکت در کشور وجود دارند که مجوز تولید محصول ارگانیک می‌دهند و این شرکت‌ها از جامعه اروپا هم مجوز دارند. خوشبختانه بحث تولید محصولات ارگانیک در کشور در سال‌های اخیر گسترده شده است و سالانه صادرات بسیاری در این بخش صورت می‌گیرد.
کشورمان در حوزه محصولات ارگانیک تقریباً تا ۱۱ سال پیش جایگاهی را در رنکینگ جهانی کسب نکرده بود، اما حالا جزو ۳۵ کشور اول در تولید و فروش محصولات ارگانیک قرار گرفته است.
تولید محصول ارگانیک، موضوعی ملی است که اختصاص به بخش خصوصی یا دولتی ندارد، بلکه همکاری نزدیک‌تر اداره استاندارد ایران و همکاری مردم و کشاورزان را می‌طلبد که در این رابطه به موضوع استفاده از محصولات غذایی ارگانیک توجه بیشتری بدهند.
برای تشریح بیشتر تولید محصولات ارگانیک با صدرالدین نیاورانی نایب رئیس انجمن ارگانیک گفت‌و‌گویی انجام داده‌ایم که در ادامه آمده است.
محصولات غذایی ارگانیک دارای چه ویژگی‌هایی هستند و تفاوت آنها با سایر محصولات چیست؟
برای تولید محصولات ارگانیک به هیچ عنوان از سموم شیمیایی نه به صورت ریزمغذی، نه مواد افزودنی و نه کود هوایی استفاده نمی‌شود؛ ضمن اینکه نباید در خاک محصول در 5 سال گذشته از سموم و کودهای شیمیایی استفاده شده باشد. برای تولید محصولات باغی هم باید باغ به مدت 5 سال تحت نظارت شرکت‌های بین‌المللی برای تأیید دوری از کودهای شیمیایی باشد. این شرکت‌های بین‌المللی مورد تأیید اتحادیه اروپا و سازمان غذا و داروی ایالات متحده امریکا (FDA) هستند.
محصولات ارگانیک بیشتر شامل چه نوع از محصولات غذایی می‌شوند؟
محصول ارگانیک شامل انواع محصولات ازجمله محصولات باغی، برنج، گندم تا پارچه و حوله‌ای که از پنبه ارگانیک تولید شده باشد، می‌شود. در واقع محصول ارگانیکی طیف وسیعی از انواع محصولات را در دنیا دربرمی‌گیرد.
آیا این مسأله درست است که محصولات تولیدشده بیشتر گواهی شده و سالم هستند تا ارگانیک؟
محصولاتی که با عنوان ارگانیک تولید می‌شوند ۱۰۰ درصد ارگانیک هستند، در حالی که محصول سالم روند دیگری برای تولید طی می‌کند و اصلاً ما این دو موضوع را با یکدیگر یکسان در نظر نمی‌گیریم چون مواد غذایی ارگانیک برای بیماران استفاده می‌شود.
تولید محصولات ارگانیک چه سهمی از همه تولیدات در دنیا را شامل می‌شود؟
تولید مواد غذایی ارگانیک 4 درصد از همه تولیدات را در دنیا دربرمی‌گیرد. در ایران نیز میزان تولید بسیار کم و محدود است که تا رسیدن به استانداردهای جهانی فاصله داریم.
یکی از محصولات تولید شده ارگانیکی در کشور برنج است که از 2 تا 3 سال گذشته به میزان 10 تا 20 تن به تولید رسیده و فروخته می‌شود.
در حال حاضر حجم تولید محصولات ارگانیک در ایران پایین است و در نتیجه قیمت تا حدودی گران است. محصولات ارگانیک به طور معمول در سایر کشورها 50 درصد گرانتر از سایر محصولات هستند اما در ایران حدود 10 تا 20 درصد گرانتر به فروش می‌رسند.
آیا افزایش میزان تولید محصولات ارگانیک تأثیری در افزایش میزان صادرات دارد؟
محصولات ارگانیک از کشور صادر می‌شوند اما میزان آن با توجه به حجم بسیار پایین تولید ارگانیک محدود است؛ از سوی دیگر چنانچه حجم تولید محصول ارگانیکی افزایش یابد، به طور قطع در میزان صادرات کشور هم نقش خواهد داشت.
دلایل کم‌توجهی به تولید محصولات ارگانیک در ایران چیست؟
متأسفانه در کشور ما به تولید ارگانیکی در سال‌های گذشته کم‌توجهی شده است درحالی که این مسأله ارتباط با سلامت مردم دارد که باید به آن توجه بیشتری صورت بگیرد. بسیاری از افرادی که دچار بیماری‌های سخت و خاص هستند، باید از محصولات ارگانیکی استفاده کنند. تولید این محصولات نیازمند توجه ویژه از سوی وزارت جهاد کشاورزی است اما تاکنون همکاری‌های جدی در این بخش صورت نگرفته است.
کشاورزان از تولید محصول ارگانیک استقبال می‌کنند. در سایر کشورها دولت‌ها مشوق برای تولید این محصولات درنظر می‌گیرند اما در داخل کشور فعالیت ملموسی در این بخش انجام نشده است.
تولید محصولات تراریخته چه تفاوتی با محصول ارگانیک دارد؟
تولید به شیوه ارگانیک میزان محصول را به نصف کاهش می‌دهد اما تولید به شیوه معمول حجم تولید را افزایش می‌دهد.
آیا کشاورزی سنتی در تقابل با کشاورزی ارگانیک قرار دارد؟
تولید محصول به شیوه کشاورزی سنتی در تقابل با تولید ارگانیک قرار ندارد ولی در کشاورزی سنتی از سموم شیمیایی و کود استفاده می‌شود.
مراکز فروش محصولات ارگانیک متفاوت با فروشگاه‌های دیگر است؟ آیا جا‌های مشخصی برای این موضوع در نظر گرفته شده است؟
فروشگاه‌های ارگانیک مشخص است و در سردرشان نوشته شده و تأییدیه انجمن ارگانیک را دارند. جا‌هایی که تأییدیه انجمن ارگانیک را دارند مورد تأیید ماست و در فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم بخش‌هایی را به محصولات ارگانیک اختصاص داده‌اند که آن هم محصولاتی که تأییدیه دارند و تأییدیه گواهی آزمایشگاه‌های بین‌المللی را دارند، مورد تأیید ما هستند که مردم می‌توانند استفاده کنند. ضمن اینکه انجمن ارگانیک دارای لگوی خاصی است که عنوان انجمن ارگانیک به همراه طرح گندم سبزرنگ حک شده است. محصولاتی که این لگو روی آن حک شده باشد، به این معناست که انجمن تمامی مدارک بین‌المللی را از آن محصول دریافت کرده و مراحل مختلف را دیده و تأیید کرده است و در آن مرحله این گواهی را صادر نموده است که این کالا به عنوان ارگانیک قابل فروش است.
بــــرش
مواد غذایی تراریخته چه تفاوتی با محصولات ارگانیک دارد؟
در محصولات تراریخته دستکاری ژنتیکی انجام می‌گیرد به این معنا که در ژن محصول دست برده می‌شود تا از آفات مختلف مصون باشد و افزایش تولید هم پیدا کند. در حال حاضر در حدود 30 درصد گندم تولید داخلی تغییر ژن داده می‌شود که احتمال دارد در سال‌های آتی اثرات منفی آن خود را در سلامت افراد نشان دهد.
محصولات تراریخته فعلی شامل نان‌های مصرفی می‌گردد چون گندم داخلی هم تراریخته است. گندم وارداتی هم که با قیمت ارزان‌تر خریداری می‌شود جزو محصولات تراریخته است، اما محصولات باغی و صیفی‌جات شامل تولیدات تراریخته نمی‌شوند.