طناب‌کشی اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی بر سر میزان تقاضای نفت در ۲۰۲۴
اوپک نماینده تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت است و معمولا با آژانس بین‌المللی انرژی که نماینده واردکنندگان نفت است، در زمینه پیش بینی تقاضای نفت اختلاف دارد
بررسی‌ها نشان می‌دهند که پیش‌بینی‌های منتشرشده از سوی اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی بیشترین اختلاف را از سال ۲۰۰۸ تاکنون داشته‌اند.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و آژانس بین‌المللی انرژی، دو نهاد پیش‌بینی‌کننده رشد تقاضای نفت در جهان، بیشترین اختلاف دیدگاه را درباره مصرف سوخت دست‌کم در بیش از ۱۶ سال گذشته داشته‌اند. اختلاف‌نظر بین آژانس بین‌المللی انرژی که نماینده کشورهای صنعتی است و اوپک، به این معناست که این دو نهاد سیگنال‌های متفاوتی را درباره ثبات بازار نفت در سال ۲۰۲۴ و سرعت تغییر در نوع انرژی مصرفی در جهان در بلندمدت به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ارسال می‌کنند.
آژانس بین‌المللی انرژی فوریه امسال پیش‌بینی کرد که تقاضا در سال ۲۰۲۴ میلادی یک میلیون و ۲۲۰ هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد.
هرچند که اوپک در گزارش فوریه خود ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه برای افزایش تقاضای روزانه پیش‌بینی کرده بود. این تفاوت حدود یک‌درصد تقاضای جهانی است. نیل اتکینسون، رئیس پیشین بخش بازارهای نفت آژانس بین‌المللی انرژی گفت: برداشت آژانس بین‌المللی این است که مرحله گذار انرژی با سرعتی بسیار بالا پیش خواهد رفت. به‌منظور مشخص شدن این اختلاف دیدگاه، تغییراتی که هریک از این دو نهاد در پیش‌بینی تقاضای نفت خود از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۳ و در دو ماه نخست سال‌جاری ایجاد کرده‌اند، تجزیه‌وتحلیل شده است.
این مدت زمان به‌منظور داشتن زمان کافی برای نتیجه‌گیری و به‌دلیل برخوردار بودن از نوسان‌های شدید در تقاضای نفت انتخاب شده که با بحران مالی سال ۲۰۰۸ آغاز شده و با شیوع جهانی بیماری کرونا در سال ۲۰۲۰ و پس از آن بهبود تقاضا پایان یافته است. قیمت‌های جهانی معامله‌های آتی نفت در ژوئیه سال ۲۰۰۸ به بالاترین سطح خود یعنی حدود ۱۵۰ دلار برای هر بشکه رسید، حال آنکه هم‌اکنون با قیمتی حدود ۸۰ دلار برای هر بشکه معامله می‌شود. تحلیل‌ها درباره گزارش‌های ماهانه منتشرشده آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک در ۱۶ سال گذشته نشان می‌دهد که اختلاف یک میلیون و ۳۰ هزار بشکه‌ای در تقاضای روزانه نفت در ماه فوریه بیشترین اختلاف از نظر حجم تقاضا در مدت یادشده بوده است. آژانس بین‌المللی انرژی درباره اختلاف میان پیش‌بینی‌های این دو نهاد انرژی در سال ۲۰۲۴ و اینکه آیا پیش‌بینی‌های خود را دقیق‌تر از اوپک می‌داند، گفت: کاهش رشد تقاضا درسال‌جاری به‌منزله بازگشت به روند رشد قبل از همه‌گیری بیماری کرونا است و این کاهش رشد پیش‌تر نیز در داده‌های مربوط به محموله‌های نفتی قابل مشاهده بوده است.
آژانس بین‌المللی انرژی با بیان اینکه نمی‌تواند درباره پیش‌بینی‌های سازمان‌های دیگر اظهارنظر کند، پیش‌بینی کرد که این روند امسال نیز ادامه یابد، زیرا شاخص‌های تحرک در بازار نشان می‌دهد سفرهای جاده‌ای و هوایی به ثبات رسیده‌اند.
اوپک نیز در پاسخ به پرسشی درباره این اختلاف و اینکه آیا پیش‌بینی‌های خود را دقیق‌تر می‌داند، گفت: پیش‌بینی رشد تقاضای نفت این سازمان برای سال ۲۰۲۳ میلادی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه بود که تنها اندکی کمتر از رقم اولیه پیش‌بینی‌شده در ژوئیه سال ۲۰۲۲ است.
دبیرخانه اوپک در وین نیز بدون اظهارنظر درباره سال ۲۰۲۴ گفت: پیش‌بینی ما درباره تقاضای نفت در سال ۲۰۲۳ ثبات زیادی داشت.
بسیاری از نهادهای پیش‌بینی‌کننده دیگر پیش‌بینی‌های خود را برای سال ۲۰۲۳ از رقم پایین شروع و سپس به‌طور مداوم پیش‌بینی خود را اصلاح کردند.
هرچندکه توریل بوسونی، رئیس بخش بازارها و صنعت نفت آژانس بین‌المللی انرژی وضع عرضه نفت در سال ۲۰۲۴ میلادی را مطلوب ارزیابی کرد و گفت که بازار جهانی نفت با توجه به کندی روند رشد تقاضا، عرضه نسبتاً مطلوبی دارد و این در حالی است که عرضه نفت از سوی امریکا در حال افزایش است.
وی افزود: بسته به آهنگ رشد تقاضای نفت در آینده، قدرت تقاضا در تابستان و هرگونه اختلال ناگهانی، امسال شاهد عرضه نسبتاً مطلوبی در بازارهای جهانی نفت خام هستیم. رئیس بخش بازارها و صنعت نفت آژانس بین‌المللی انرژی ادامه داد: آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد شرایط بازارهای نفت به نسبت آرام باشد.
اگرچه شماری از اعضای ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپک‌پلاس) به‌تازگی تصمیم گرفتند کاهش عرضه داوطلبانه روزانه ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه‌ای خود را که پیش از این برای سه ماه نخست امسال اعلام شده بود تا پایان سه ماه دوم تمدید کنند.
بوسونی گفت: در حالی که رشد تقاضای نفت در سال گذشته میلادی حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه بود، انتظار می‌رود این مقدار در سال ۲۰۲۴ کمتر و یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز باشد.
آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند عرضه جهانی نفت امسال به رکورد ۱۰۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز برسد که تا حدودی می‌توان گفت به‌طور کامل ازسوی تولیدکنندگان خارج از ائتلاف اوپک‌پلاس ازجمله ایالات متحده امریکا، برزیل و گویان خواهد بود. بوسونی گفت: این مقدار عرضه تاکنون برای پاسخگویی به رشد تقاضای جهانی نفت خام کفایت می‌کند. در این بین، گزارش‌ها نشان می‌دهند که امریکا، عربستان سعودی و روسیه در سال میلادی گذشته، عامل ۴۰ درصد از تولید نفت جهان (۳۲.۸ میلیون بشکه در روز) بودند و پس از آنها، کشورهای کانادا، عراق و چین قرار گرفتند.
امریکا در سال ۲۰۲۳ برای ششمین سال متوالی، بزرگترین تولیدکننده نفت جهان ماند و بیش از هر کشور دیگری، نفت خام تولید کرد. اداره اطلاعات انرژی امریکا اعلام کرد، تولید نفت این کشور در سال ۲۰۲۳، به ۱۲.۸ میلیون بشکه در روز رسید که بالاتر از رکورد ۱۲.۳ میلیون بشکه در روز ثبت شده در سال ۲۰۱۹ بود.
تولید نفت امریکا در دسامبر، رکورد تولید ماهانه در سطح جهانی را شکست و به ۱۳.۳ میلیون بشکه در روز رسید.
طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا، احتمال اینکه کشور دیگری بتواند در کوتاه‌مدت، این رکورد ماهانه را بشکند، بسیار اندک است. تنها کشوری که قادر است به ظرفیت تولید ۱۳ میلیون بشکه در روز امریکا برسد، عربستان سعودی است که اخیراً به شرکت آرامکو دستور داده برنامه‌های افزایش ظرفیت تولید را متوقف کند. قرار بود تولید نفت عربستان تا سال ۲۰۲۷، به ۱۳ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند.
بنا بر آمار این آژانس، تولید روسیه به دلیل تحریم‌ها و کاهش تولید داوطلبانه اوپک پلاس در سال میلادی گذشته، ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت. تولید عربستان سعودی تحت تأثیر سهمیه کاهش تولید اوپک پلاس و کاهش یکجانبه تولید، به میزان حدود ۹۰۰ هزار بشکه در روز کمتر شد. افزایش تولید امریکا، مرهون فناوری‌های حفاری جدید است و منطقه پرمیان، بزرگترین سهم را در رشد تولید نفت این کشور داشته است. براساس گزارش اویل پرایس، تولید امریکا در سال ۱۹۷۰، به اوج ۹.۶ میلیون بشکه در روز رسید و سپس، روند کاهشی پیدا کرد و در سال ۲۰۰۸، به ۵ میلیون بشکه در روز سقوط کرد اما به کمک شکاف هیدرولیکی و فناوری بهبود دهنده استخراج نفت، در سال ۲۰۰۹، دوباره افزایش یافت.