توسعه تعاونی‌های گردشگری، بوم‌گردی ارزان را افزایش می‌دهد
رشد 10 درصدی اشتغال تعاونی‌های صنایع دستی در کشور
افزایش 10 درصدی و بیش از 8 درصدی اشتغال تعاونی‌های صنایع دستی و گردشگری در دولت سیزدهم، نشان از اهتمام این دولت به بخش تعاون در بخش‌های مختلف دارد.
در حال حاضر برابر آمارها ۹ درصد کل اشتغال کشور در دست بخش تعاون است و این در حالی است که ظرفیت ایجاد اشتغال در این بخش بسیار بالاتر از این ارقام است. وقتی در نظر می‌گیریم که در اصل ۴۴ قانون اساسی (اصل تشریح بستر اقتصاد در ایران) قانونگذار اولویت را بعد از بخش دولتی به بخش تعاونی داده و بخش خصوصی را تنها مکمل این دو بخش دانسته، اهمیت ساختاری تعاونی‌ها در رشد تولید و ارتقای رونق اقتصاد از یکسو و ایجاد اشتغال و رفع بیکاری از سوی دیگر، بیشتر نمایان می‌شود.
براساس الگوی ترسیم شده در قانون اساسی، اقتصاد ایران چند مؤلفه اصلی دارد، یکی از این مؤلفه‌ها، به رسمیت شناختن حداقلی از دولت رفاه است و مؤلفه دیگر، سهم بالای مشارکت و تعاون در اقتصاد است.
به نظر می‌رسد در این زمینه در دولت سیزدهم گام‌هایی برداشته شده و احیای تعاونی‌ها تا حدودی کلید خورده است. از نظر کمی، در دولت جدید بهبودهایی حاصل شده و از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، آمار ثبت تعاونی‌ها ۲.۵ درصد و تعداد شاغلان در تعاونی‌ها ۳.۵ درصد افزایش یافته است.
رشد 7 درصد تعاونی‌های صنایع دستی در کشور
استفاده از تعاونی‌ها در توسعه گردشگری و صنایع دستی، موجب توسعه این صنعت شده است. چنانجه باعث اشتغالزایی بانوان نیز خواهد شد. به طوری که از 7 هزار تعاونی بانوان بیش از نیمی از آنها در زمینه صنایع دستی و گردشگری مشغول به فعالیت هستند.
در حال حاضر یک هزار و 932 تعاونی صنایع دستی، با عضویت بیش از 14 هزار و 130 نفر در زمینه صنایع دستی فعال بوده که زمینه اشتغالزایی بالغ بر 24 هزار و 682 نفر را فراهم آورده‌اند.
از این تعداد تعاونی صنایع دستی موجود در کشور، سهم دولت سیزدهم، ۱۳۰ شرکت تعاونی صنایع دستی با عضویت یک هزار و 65 نفر و ایجاد دو هزار و 255 فرصت شغلی بوده است. این تعداد در سه سال اخیر بیش از 7 درصد با رشد مواجه شده و اشتغالزایی آنها نیز با رشد 10 درصدی روبه‌رو شده‌اند.
استان‌های کرمان با ۲۱۴ شرکت تعاونی، سیستان و بلوچستان با ۱۸۰ شرکت تعاونی و فارس با ۱۳۸ شرکت تعاونی رتبه اول تا سوم را در زمینه تعاونی‌های صنایع دستی در اختیار دارند.
رشد 5 درصدی تعاونی هتلداری و گردشگری
در مجموع یک هزار و 684 تعاونی هتلداری و گردشگری با عضویت بالغ بر 29 هزار نفر در 74 شرکت در دولت سیزدهم ایجاد شده‌اند.
از مجموع 20 هزار و 657 نفر شغل ایجاد شده، یک هزار و 551 شغل در دولت سیزدهم با ایجاد این تعداد تعاونی گردشگری به وجود آمده است. رشد تعداد اشتغال در این حوزه 8.1 درصد بوده است.
استان‌های مازندران با ۲۴۷ شرکت تعاونی، گیلان با ۱۱۲ شرکت تعاونی، فارس و گلستان با ۱۰۶ شرکت تعاونی رتبه‌های اول تا سوم را در زمینه تعاونی‌های هتلداری و گردشگری در اختیار دارند.
همکاری وزارتخانه‌های کار و میراث فرهنگی برای توسعه تعاونی‌های صنایع دستی و گردشگری
در همین زمینه روز دوشنبه ۱۸ اردیبهشت‌ماه 1402 با هدف توسعه صنعت گردشگری با بهره‌گیری از ظرفیت تعاونی‌ها تفاهمنامه همکاری معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به امضا رسید.
براساس مفاد این تفاهمنامه همکاری در تبادل و اشتراک داده‌ها و اتصال سیستمی درگاه سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون با مشارکت معاونت گردشگری، تقویت تعاونی‌های فعال در حوزه گردشگری و حمایت از توسعه توانمندی‌های مدیریتی و تخصصی مدیران تعاونی‌ها، شناسایی و معرفی تعاونی‌های دارای پتانسیل صادراتی برای در اولویت قرار گرفتن مشارکت در نمایشگاه‌ها و هیأت‌های تجاری، همکاری برای تسهیل حضور تعاونی‌ها در مبادلات تجاری و بازار‌های جهانی و نمایشگاه‌های داخلی و بین‌الملل حوزه گردشگری، همکاری در برگزاری دوره‌های آموزشی، تولید متون ترویجی، ارائه خدمات مشاوره‌ای و حمایت‌های فنی در حوزه‌های فنی و مهندسی به تعاونی‌ها به منظور توسعه خدمات آنها و گسترش بازار‌های جهانی کالا و خدمات صادراتی همکاری با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در معرفی و ترویج برند ملّی گردشگری و توسعه فرهنگ کارآفرینی و تعاون میان فعالان صنعت گردشگری، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در بخش تعاون با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در حوزه گردشگری از جمله تعهدات معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
موضوعات مورد توافق
موضوعات مورد توافق در این سند توانمندسازی، ارتقای مهارت‌های علمی و تخصصی تعاونی‌های حوزه گردشگری و برگزاری دوره‌های آموزشی و هم‌افزایی در حوزه فعالیت‌های علمی، اقتصادی و گردشگری، همکاری و مشارکت در توسعه بازار تعاونی‌ها، برپایی نمایشگاه‌های تخصصی مشترک، جشنواره‌های مشترک گردشگری داخلی، اعزام هیأت تجاری و حضور در نشست‌ها و همایش‌های تخصصی بین‌المللی، اشتراک و تبادل اطلاعات و آمار و اتصال درگاه‌ها، برنامه‌ریزی برای جذب گردشگران خارجی با استفاده از ظرفیت بخش تعاون و تشویق و حمایت از تعاونی‌ها به منظور سرمایه‌گذاری و ایجاد تأسیسات گردشگری و تسهیل و تسریع در صدور مجوز‌های مربوطه، اعطای تسهیلات به تعاونی‌های گردشگری متناسب با ظرفیت‌های قانونی و همکاری در بررسی و مطالعه زمینه‌های توسعه گردشگری با استفاده از ظرفیت تعاونی‌ها است.
بدین ترتیب در آینده نزدیک اقتصاد کشور باید شاهد توسعه گردشگری ارزان و صادرات صنایع دستی با استفاده از توسعه تعاونی‌ها در این زمینه باشد.
براساس الگوی ترسیم شده در قانون اساسی، اقتصاد ایران چند مؤلفه اصلی دارد، یکی از این مؤلفه‌ها، به رسمیت شناختن حداقلی از دولت رفاه است و مؤلفه دیگر، سهم بالای مشارکت و تعاون در اقتصاد است