بهره‌برداری از راه‌آهن رشت-کاسپین
با افتتاح راه‌آهن رشت - بندر کاسپین به‌عنوان بخشی از راه‌آهن قزوین - رشت و آخرین قطعه از کریدور ریلی دریا به دریا، هدف تکمیل کریدورهای ترانزیتی و اجرای برنامه راهبرد افزایش ترانزیت در دولت سیزدهم به اجرا می‌رسد
راه آهن رشت - بندر کاسپین به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ریلی و اولویت‌دار کشور با هدف تکمیل کریدور شمال - جنوب امروز به بهره‌برداری می‌رسد.
این مسیر ریلی اتصال ریلی مرکز استان گیلان به بندر انزلی را فراهم می‌سازد که این رویداد از نظر مبادلات تجاری و بازرگانی با کشورهای منطقه و اروپا از اهمیت بالایی برخوردار است.
راه آهن رشت - بندر کاسپین به طول 37 کیلومتر با اعتبار بیش از 3 هزار میلیارد تومان احداث شده است و ارزش روز آن بالغ بر 6 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. این پروژه ریلی آخرین بخش از کریدور ریلی دریا به دریا است که اتصال ریلی بنادر جنوبی کشور به بنادر شمالی در استان گیلان را برقرار می‌کند و امکان مبادله بار ترکیبی از طریق ایران برای منطقه را فراهم می‌سازد.
تکمیل کریدورهای ترانزیتی، راه‌اندازی دوباره برخی کریدورهای غیر فعال، توسعه زیرساخت‌ها و ناوگان و در نهایت افزایش ترانزیت و درآمدهای پایدار برای ایران، بخشی از راهبرد اقتصادی دولت سیزدهم است که در بخش حمل‌و‌نقل با ارتقای گفتمان سیاسی - اقتصادی با کشورهای منطقه و افزایش ارتباطات با این کشورها در دستور کار این دولت قرار گرفت و این برنامه مورد تأکید سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور شهید بود.
توجه به زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل ریلی یکی از موضوعات مهم در دولت سیزدهم بوده است. سیر نخستین قطار ترانزیتی از شاخه شرقی راهگذر یا کریدور شمال به جنوب از مبدأ روسیه به مقصد هند در تیر ماه سال ۱۴۰۱ و فعال‌سازی این کریدور از دیگر اقدامات دولت رئیس‌جمهور شهید به حساب می‌آید که در کارنامه وی در خدمت‌رسانی به ایران ثبت شده است.
تکمیل ۶ مسیر ریلی و شروع عملیات اجرایی مسیر مهم و راهبردی رشت - آستارا در برنامه کاری امسال قرار دارد و این بخشی از برنامه‌های آتی دولت سیزدهم به حساب می‌آمد. بر‌اساس آمار‌های رسمی دولت، فقط در سال گذشته ۱۱۰۳ دستگاه واگن باری جدید، هفت دستگاه واگن مسافری و خود کشش جدید و ۲۳ دستگاه واگن مسافری بازسازی شده، به ناوگان ریلی کشور اضافه شد.
رشد 57 درصدی ترانزیت در دو ماهه اول امسال حاصل برنامه دولت سیزدهم در رونق کریدورها و زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل و ترانزیت است. بیشترین رشد ترانزیت کشور مربوط به سال 93 و معادل 12 میلیون تن بود اما بعد از آن، ترانزیت سیر نزولی داشت و در اواخر دهه گذشته به 5 میلیون تن رسید. دولت سیزدهم افزایش 20 میلیون تنی ترانزیت را در چند سال و افزایش 50 میلیون تنی آن را در بلندمدت در دستور کار قرار داد و سال گذشته با ثبت میزان 17.5 میلیون تن ترانزیت در کشور، این هدف مهم اقتصادی و امنیتی در حال تحقق است. از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم در بخش حمل‌و‌نقل، راه‌اندازی کریدورهای غیرفعال ترانزیتی در بخش‌های ریلی، جاده و دریایی بود. حمل کالا از چین، هند، روسیه، افغانستان، ترکیه و دیگر کشورهای منطقه از مسیر کریدوری ایران در سه سال اخیر رونق گرفت. در این مدت خطوط جدید کشتیرانی به شرق دور راه‌اندازی شد و ایران به‌تدریج بخشی از جایگاه خود در جابه‌جایی کالا را به‌دست آورد.
تکمیل کریدورها
پیش‌زمینه رشد ترانزیت تکمیل کریدورهایی بود که سال‌ها از شروع به احداث آن گذشته اما تکمیل نشده بود. رئیس‌جمهور شهید، تکمیل کریدورهای مهمی مانند ریل چابهار، شلمچه - بصره و قطعه پایانی کریدور شمال - جنوب را مورد تأکید قرار داد و در مدت 3 سال، احداث کریدور شلمچه - بصره شروع شد، ریل چابهار - زاهدان به پیشرفت 63 درصدی رسید و امروز کریدور ریلی رشت - بندر کاسپین به بهره‌برداری رسید. این خط ریلی بخش مهمی از کریدور شمال - جنوب است که خلیج فارس را به دریای خزر متصل می‌کند.
عملیات اجرایی پروژه راه‌آهن رشت - کاسپین در سال ۱۳۸۵ کلید خورد، اما از سال ۸۵ تا ۹۸ فقط سه درصد پیشرفت داشت و عمده کار آن از سال ۹۸ آغاز شده و اکنون تکمیل شده است. خط ریلی رشت - کاسپین امکان ترانزیت، حمل و نقل بار به صورت ترکیبی از کشور روسیه و همچنین کشورهای همجوار دریای خزر را فراهم می‌کند و با بهره‌برداری از خط ریلی رشت - بندر کاسپین در ماه‌های آینده، ظرفیت جدیدی برای نقش‌آفرینی در حمل ترکیبی (زمینی - دریایی) کالا در کریدور شمال به جنوب ایجاد می‌شود.
بهره‌برداری از راه‌آهن رشت - کاسپین تحقق چهارمین وعده دولت برای افتتاح محورهای ریلی در یک سال اخیر است. افتتاح راه‌آهن همدان - سنندج و اتصال مرکز استان کردستان به‌عنوان اولین مسیر، محور بستان‌آباد - تبریز و اتصال تبریز به شبکه ریلی از یک مسیر جدید به‌عنوان دومین وعده، راه‌آهن اقلید - رشت به عنوان سومین خط و افتتاح راه‌آهن رشت - کاسپین و تکمیل کریدور شمال - جنوب تحقق چهارمین وعده دولت سیزدهم محسوب می‌شود.
این محور ریلی موجب توسعه ترانزیت و انتقال بارهای ورودی از دریای خزر و کشور روسیه به سمت بنادر جنوبی کشور است و شرایط جدیدی در حمل‌و‌نقل ریلی کشور ایجاد می‌کند. احداث ۱۸ دستگاه تقاطع و پل بزرگ و ۲۴۳ آبرو در این مسیر کوتاه یکی از اقدامات قابل توجه در توسعه زیرساخت‌های ریلی کشور است.
تکمیل و بهره‌برداری ۴۸۱ کیلومتر خطوط ریلی
پروژه‌های بهره‌برداری در بیش از یک‌هزار روز خدمت دولت سیزدهم تکمیل و بهره‌برداری ۴۸۱ کیلومتر خطوط ریلی را در این مدت نشان می‌دهد.
از شاخص‌ترین اقدامات انجام شده در حوزه ریلی در بیش از یک‌هزار روز خدمت دولت سیزدهم می‌توان به بهره‌برداری از راه‌آهن خاش- زاهدان به‌طول ۱۵۴ کیلومتر به ارزش ۱۳ همت، بهره‌برداری از خط دوم راه‌آهن بافق- زرین شهر به طول ۶۲ کیلومتر به ارزش سه همت، احداث و بهره‌برداری از راه‌آهن همدان- سنندج به‌طول ۱۵۱ کیلومتر به ارزش ۱۵ همت، احداث و بهره‌برداری از راه‌آهن بستان‌آباد- خاوران به‌طول ۴۴ کیلومتر به ارزش هفت همت و احداث و بهره‌برداری از خط دوم اهواز اندیمشک حد فاصل شوش - بامدژ به طول ۷۰ کیلومتر به ارزش روز چهار همت اشاره کرد. برپایه این گزارش، در مدت یادشده متروی شهر جدید پرند به طول ۱۹ کیلومتر (رفت و برگشت) با اعتباری بیش از ۲.۲ همت ساخته شد و به بهره‌برداری رسید.
نوسازی و توسعه سه‌هزار و ۹۴۱ دستگاه ناوگان ریلی از ابتدای دولت سیزدهم و بهره‌برداری از مرکز لجستیک «آپرین» به‌عنوان بزرگترین قطب وارداتی و صادراتی ریلی مرکز کشور با وسعت حدود ۵۵ هکتار در تقاطع کریدورهای بین‌المللی و ریلی شرق- غرب و شمال- جنوب در ۲۰ کیلومتری شهر تهران، از دیگر اقدامات شاخص انجام شده دولت سیزدهم است.
پیش‌زمینه رشد ترانزیت تکمیل کریدورهایی بود که سال‌ها از شروع به احداث آن گذشته اما تکمیل نشده بود. رئیس جمهور شهید، تکمیل کریدورهای مهمی مانند ریل چابهار، شلمچه - بصره و قطعه پایانی کریدور شمال - جنوب را مورد تأکید قرار داد و در مدت 3 سال، احداث کریدور شلمچه - بصره شروع شد، ریل چابهار - زاهدان به پیشرفت 63 درصدی رسید و امروز کریدور ریلی رشت - بندر کاسپین به بهره‌برداری رسید. این خط ریلی بخش مهمی از کریدور شمال - جنوب است که خلیج فارس را به دریای خزر متصل می‌کند