روند تجارت تهران – بغداد رشد محسوسی دارد
صادرات ۱۲ میلیارد دلاری ایران به عراق
توسعه تجارت با کشورهای همسایه یکی از راهبردهای دولت شهید رئیسی به شمار می‌آید که عملیاتی شدن این موضوع توانست در جهش صادرات غیرنفتی ایران نقش قابل‌توجهی ایفا کند. بر این اساس عراق همواره توانسته در سکوهای نخست تعاملات اقتصادی با ایران قرار گیرد. با توجه به این موضوع افزایش روند مذکور همچنان مورد توجه مسئولان امر قرار دارد.
بر اساس این گزارش، نشست بررسی فرصت‌ها و چالش‌های جذب سرمایه‌گذاران عراقی و تقویت روابط تجاری دو کشور در راستای جانمایی ایران در زنجیره ارزش منطقه‌ای اواسط هفته جاری با حضور نمایندگانی از وزارت امور خارجه، سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، سازمان توسعه تجارت ایران و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد.
رشد ۱۵ برابری طی ۲۰ سال
سیدجعفر حسینی، رئیس امور آمایش سرزمین و توسعه منطقه‌ای سازمان برنامه و بودجه در این نشست گفت: با توجه به اینکه در سال آغاز برنامه هفتم قرار داریم، به منظور تأمین مالی این برنامه، جذب سرمایه‌های بخش خصوصی داخلی و همچنین سرمایه‌گذاری خارجی بویژه از کشورهای همسایه در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: کشور عراق با برخورداری از ۸۵ میلیارد دلار ذخایر ارزی، ۱۳۰ تن ذخایر طلا و ۱۴۷ میلیارد ذخایر ثابت شده بشکه نفت خام، یکی از کشورهای ثروتمند خاورمیانه از این حیث محسوب می‌شود و از محل فروش نفت خام، درآمد ۷۶ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۱ و ۱۲۰ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۲ کسب کرده است.
رئیس امور آمایش سرزمین و توسعه منطقه‌ای سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: صادرات ایران به عراق با ایجاد ثبات نسبی در عراق و توسعه همکاری‌ها و زیرساخت‌های تجاری بین دو کشور طی ۲۰ سال گذشته، رشد قابل ملاحظه ۱۵ برابری داشت؛ به‌طوری که از حدود ۶۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۸۲، به بیش از ۱۰ میلیارد دلار در سال گذشته افزایش یافته است.
صادرات ۲۲۰۰ قلم کالای ایرانی به عراق
حسینی با بیان اینکه از میان ۳۵۰۰ قلم کالای صادراتی ایران به جهان، در حال حاضر بالغ بر ۲۲۰۰ قلم کالا به کشور عراق صادر می‌شود، بیان داشت: بیش از نیمی از تجار فعال ایرانی در بازارهای جهانی در بازار عراق حضور دارند و صادرات ایران به عراق محدود به کالا نیست. براین اساس خدمات فنی و مهندسی و برق نیز از دیگر اقلام مهم صادراتی ایران به عراق است که با احتساب این بخش، میزان صادرات کشورمان به عراق، به رقمی حدود ۱۲ میلیارد دلار می‌رسد.
ضرورت‌های بنیادین و قابل تأمل
وی با اشاره به لزوم تقویت زیرساخت‌های تجاری استان کرمانشاه به عنوان مهم‌ترین مسیر صادراتی ایران به عراق، تصریح کرد: توسعه زیرساخت‌های تجاری به منظور تسهیل و روان‌سازی تجارت بین دو کشور، اطلاع‌رسانی و تشویق تجار به سرمایه‌گذاری در کشور عراق، توسعه تجارت از طریق اعزام و پذیرش هیأت‌های تجاری و مشارکت در نمایشگاه‌های دو کشور، ایجاد مراکز تجاری ایران در شهرهای عراق و توازن تجاری از طریق توسعه واردات از عراق، برای تقویت روابط تجاری و اقتصادی ایران و عراق از مهم‌ترین موارد است که می‌تواند در تداوم جهش تجارت ایران و عراق نقش ایفا کند. رئیس امور آمایش سرزمین و توسعه منطقه‌ای سازمان برنامه و بودجه گفت: با وجود درآمد نفتی قابل توجه عراق در سال‌های اخیر، نرخ بیکاری در این کشور بویژه در سطح جوانان بسیار بالا بوده و نشان‌دهنده آن است که صنایع کاربر برای این کشور در جهت ایجاد اشتغال از اهمیت زیادی برای جذب سرمایه‌های خارجی برخوردار است.
حسینی در خصوص فعالیت‌های مهم و اولویت‌دارتوسعه تجارت ایران در عراق اظهار داشت: جبران بخشی از مازاد تراز تجاری با عراق از طریق واردات نفت از این کشور و صادرات آن از پایانه جاسک، کمک به حضور شرکت‌های ایرانی در حوزه پخش محصولات نفتی بویژه در بخش پایین‌دست و نهایی مرتبط با عرضه سوخت و ایجاد یک شبکه مویرگی در سطح خرده فروشی به منظور کمک به وضعیت اشتغال جوانان عراق، توسعه پلتفرم‌های مرتبط با توزیع کالا و خدمات یا حمل و نقل درون‌شهری برای کمک به وضعیت اشتغال بویژه جوانان تحصیلکرده، ایجاد شهرک‌های صنعتی مشترک مرزی در جهت انتقال بخشی از زنجیره ارزش صنایع کاربر در حوزه‌های صنایع غذایی یا صنایع نساجی به کشور عراق با توجه به امکان صادرات مجدد از این کشور و ایجاد کریدور تجاری واردات محصولات غذایی از منطقه آسیای میانه و روسیه و صادرات محصولات داخلی از سمت مرزهای غربی، از جمله مسائل قابل تأمل به شمار می‌آیند.