فعالیت واحدهای صنعتی رونق گرفت
سریع‌ترین کاهش تورم تولید
تورم تولید در دولت سیزدهم کاهشی شد
تورم تولیدکننده که در دولت روحانی رو به افزایش بود و با هیچ سازکاری کاهش پیدا نمی‌کرد در دولت شهید ابراهیم رئیسی، ضمن آنکه کنترل شد در مسیر کاهش هم قرار گرفت. در دولت روحانی، تولیدکنندگان به شدت با معضل تأمین مواد اولیه و ارز روبه‌رو بودند و بعضاً پیش آمده بود که واحد صنعتی و تولیدی به‌دلیل نداشتن مواد اولیه مجبور به تعطیلی موقت می‌شدند و حتی برخی‌ها این موقت، برایشان به دائمی تبدیل شد.
رکوردزنی در تأمین ارز
در دولت سیزدهم، یکی از ارکان مهم در اقتصاد، تولید و تولیدکنندگان بودند. لذا از زمانی که شهید ابراهیم رئیسی فعالیت خود را آغاز کرد، نگاه‌ها به مقوله تولید تغییر یافت و تمام بخش‌ها موظف شدند با تولیدکنندگان همکاری کنند و اجازه ندهند تولید کشور به خاطر کم‌کاری و سهل‌انگاری برخی از مجموعه‌ها به خواب برود. در دولت روحانی، شاهد بودیم که مواد اولیه در گمرک می‌ماند و حتی به دوران فساد (تاریخ گذشته) می‌رسید. چالش دیگر در دولت روحانی این بود که واحدهای تولیدی نمی‌توانستند ارز مورد نیاز خود را از بانک مرکزی دریافت کنند و بانک مرکزی مرتب وعده می‌داد. اما در دولت شهید رئیسی، بانک مرکزی در تأمین ارز رکورد زد. 15 بهمن سال گذشته محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی گفت: در حال حاضر بخش عمده نیازهای ارزی کشور در مرکز مبادله ارز و طلا انجام می‌شود. تاکنون بالغ بر ۵۹ میلیارد دلار در این مرکز تأمین ارز شده که ۶۰ درصد بیش از متوسط چهار سال گذشته و ۱۰ درصد بیش از دوره مشابه سال قبل است.
روندتخصیص ارز در 1403
اخیراً نیز (26 اردیبهشت ماه سال‌جاری) اصغر بالسینی، سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفته بود: از اول فروردین ماه تا 25 اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، برای کالاهای اساسی و دارو دو میلیارد و ۱۴۵ میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ چهار میلیارد و ۴۰۸ میلیون دلار و برای خدمات ۱۸۴ میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات یک میلیارد و ۴۱۵ میلیون دلار تأمین ارز صورت گرفت. تأمین ارز نیمایی برای «صنایع حمل‌ونقل و خودرو» معادل ۷۳۰ میلیون دلار، «صنایع تجهیزات برق و الکترونیک» معادل ۵۲۱ میلیون دلار، «صنایع معدنی» معادل ۳۵۷ میلیون دلار، «ماشین‌آلات و تجهیزات تولید» معادل ۲۹۹ میلیون دلار و «منسوجات و پوشاک» معادل ۲۵۸ میلیون دلار صورت گرفته است. این گروه‌های صنایع همچنین به ترتیب ۳۷۹، ۸۱، ۳۰۳، ۲۰۳ و ۱۱ میلیون دلار ارز توافقی یا واردات در مقابل صادرات تا پایان روز بیست و پنج اردیبهشت ماه سال‌جاری دریافت کرده‌اند. علاوه بر این گروه‌ها، دو میلیارد و ۲۴۳ میلیون دلار ارز نیمایی و ۴۳۸ میلیون دلار ارز واردات در مقابل صادرات به سایر صنایع اختصاص داده شده است.
حمایت تمام قد از واحدهای صنعتی، تزریق مناسب منابع مالی، تأمین بموقع ارز و رفع مشکل واحدهای صنعتی سبب شد که بخش قابل توجهی از صنایعی که در دولت روحانی تعطیل شده بودند، احیا شوند و همچنین تولیدکنندگان با نرخ تورم کمتری تولید داشته باشند.
تحقق روند کاهشی تورم
بر اساس آخرین آمارهایی که مرکز آمار ایران اعلام کرده است، در فروردین ماه ۱۴۰۳، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ۱۹.۰ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل (۲۴.۶ درصد)، ۵.۶ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین در فروردین ماه ۱۴۰۳، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در ۱۲ماهه منتهی به این ماه نسبت به دوره مشابه در سال قبل، ۲۹.۲ درصد می‌باشد که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل (۲۹.۹ درصد)، ۰.۷ واحد درصد کاهش داشته است. آمار دیگری که مربوط به بانک مرکزی است، نشان می‌دهد دولت شهید رئیسی در قیاس با سایر دولت‌ها کارآمدتر بوده به گونه‌ای که تورم دوازده‌ماهه شاخص بهای تولیدکننده با 50.0 واحد درصد کاهش از 82.6 درصد شهریورماه سال 1400 به 32.6 درصد در اسفندماه سال 1402 کاهش یافته است.
تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده نیز در سال 1402 روند نزولی به خود گرفت به طوری که با کاهش 17.9 واحد درصدی، از 42.4 درصد در اسفندماه 1401 به 24.5 درصد در اسفندماه سال 1402 رسید. (در نمودار یک و دو وضعیت شاخص تورم تولیدکننده آمده است) آمار دیگر که جدول آن آمده، گواه آن است که تورم دوازده‌ماهه شاخص بهای تولیدکننده که اسفند ۱۴۰۰ در رقم ۶۰.۹ درصد بود در اسفند ۱۴۰۱ به ۳۶.۹ درصد و در اسفند ۱۴۰۲ نیز به رقم ۳۲.۶ درصد کاهش یافت.
شفاف‌سازی اقدامات راهبردی
اما چگونه دولت شهید ابراهیم رئیسی موفق شد چنین دستاوردی را ثبت کند؟ به اعتقاد کارشناسان بانک مرکزی با توجه به وظایف و مسئولیت‌های خود، با آگاهی کامل نسبت به عوامل شکل‌دهنده تورم (از سمت عرضه و تقاضای اقتصاد) و با هماهنگی و همکاری سایر ارکان دولت، برنامه‌های کنترل تورم و اقدامات مرتبط با آن را به طور مستمر بررسی و اجرا کرده است. این مجموعه طی ماه‌هایی که گذشت اقدامات مشتمل بر جنبه‌های مختلف کنترل تورم اعم از تقویت بخش تولید و عرضه، کاهش فشارهای هزینه تولید در اقتصاد، کنترل رشد تقاضا از طریق کنترل رشد نقدینگی و مدیریت انتظارات تورمی از طریق پیگیری سیاست‌های ارتباطی و تثبیت اقتصادی را پیگیری کرد و اکنون می‌بینیم که موفقیت خوبی داشته است.
بررسی ماهانه نرخ تورم تولیدکننده نشان می‌دهد که موفقیت‌ها پی در پی بوده است. بدین جهت میزان تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده در پی استمرار پیگیری سیاست تثبیت اقتصادی و کاهش نوسانات نرخ ارز و همچنین ثبات قیمتی در کالاهای اساسی وارداتی، روند نزولی خود را از ابتدای سال گذشته آغاز کرد و هنوز هم ادامه دارد. در همین راستا تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده در سال 1402 روند نزولی به خود گرفت به طوری‌که با کاهش 17.9 واحد درصدی، از 42.4 درصد در اسفندماه 1401 به 24.5 درصد در اسفندماه سال 1402 رسید. بررسی تحولات شاخص بهای تولیدکننده به تفکیک گروه‌های اصلی «کالا» و «خدمت» در سال 1402 حاکی از آن است که کاهش تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده در سال 1402 عمدتاً از جانب اقلام کالایی بود به گونه‌ای که در بازه زمانی اسفند 1401 تا اسفند 1402، تورم نقطه به نقطه گروه اختصاصی «کالا» با کاهش 24.9 واحد درصدی از 44.7 درصد در سال 1401 به 19.8 درصد در اسفند 1402 کاهش یافت در حالی‌که تورم نقطه به نقطه گروه اختصاصی «خدمت» با 1.4 واحد درصد کاهش از 37.1 درصد به 35.7 درصد رسید.