گزارش «ایران اقتصادی» از اثرگذاری احیای واحدهای نیمه‌تعطیل بر بازار اشتغال
ایجاد 353 هزار فرصت شغلی با احیای واحدهای راکد صنعتی
در دو سال اخیر منتهی به سال 1403، با احیای واحدهای نیمه فعال، تعطیل شده و ارتقای ظرفیت واحدهای تولیدی، ایجاد واحدهای جدید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی 253هزار و 833 فرصت شغلی ایجاد شد که معادل 18.05 درصد از کل اشتغال ایجادی در این مدت را شامل می‌شود. به عبارتی در این دو سال، 97 درصد از برنامه‌های تدوین شده اشتغالزایی در این حوزه محقق شده است.
شهید آیت‌الله رئیسی، هنگامی که در مرداد سال 1400، زمام اجرایی کشور را برعهده گرفت، احیای واحدهای راکد، نیمه‌راکد و ارتقای ظرفیت واحدهای تولیدی را برای سرعت بخشی به اشتغال صنعتی و افزایش اشتغالزایی در این بخش در دستورکار خود قرار داد. گزاره‌ای که با ایجاد دبیرخانه نهضت احیای واحدهای اقتصادی دولت سیزدهم عملیاتی شد.
بررسی داده‌های سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران بیانگر آن است در سال‌های 1401 و 1402 اشتغالزایی صنعتی با رشد مواجه شده است و یکی از دلایل اصلی کاهش بیکاری در این بخش مدیون احیای واحدهای صنعتی راکد و نیمه‌راکد بوده است.
این موضوع در اواخر سال 1400 با ایجاد دبیرخانه نهضت واحدهای اقتصادی راکد در شهرک‌ها و نواحی صنعتی عملیاتی شد، به‌گونه‌ای که در پایان سال 1402 سهم اشتغال ایجاد شده از کل اشتغالزایی به وجود آمده در دو سال اخیر 18.05 درصد بود.
در سال‌های 1401 و 1402 در مجموع یک میلیون و 950 هزار شغل ایجاد شد که از این مجموع 352 هزار و 833 فرصت شغلی از احیای واحدهای نیمه فعال، تعطیل شده و ارتقای ظرفیت واحدهای تولیدی، ایجاد واحدهای جدید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی به وجود آمد.
سهم 10 درصدی از اشتغال کشور در سال 1401
در سال 1401، سهم اشتغالزایی از احیای واحدهای راکد و ارتقای ظرفیت بخش‌های صنعتی 100 هزار فرصت شغلی بود که سهم آن از کل اشتغال ایجاد شده در این سال 10 درصد بود.
در سال 1401، چهار هزار و 149 واحد راکد به چرخه تولید بازگشته‌اند که موجب اشتغالزایی بیش از 100 هزار نفر شد.
بنابر داده‌های دبیرخانه نهضت احیای واحدهای اقتصادی دولت سیزدهم تا سال 1401 تعداد 47 هزار و 697 واحد غیرفعال و نیمه فعال شناسایی شده‌اند. در این میان در سال اول فعالیت نهضت احیا با همکاری سایر دستگاه‌ها و نهادهای دولتی، غیردولتی و انقلابی، تعداد چهار هزار و 149 واحد احیا شدند.
سهم 26 درصدی در سال گذشته از اشتغال کشور
سال گذشته نیز براساس داده‌های سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، در شهرک‌ها، نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی، احیای واحدهای راکد صنایع کوچک و راهاندازی برخی واحدها، بالغ بر 252 هزار و 833 شغل ایجاد شده است. به عبارتی سهم اشتغالزایی صنایع کوچک، شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی و احیای واحدهای راکد از کل اشتغال کشور که 950 هزار شغل بوده 26.6درصد برآورد شده است.
برپایه داده‌های ارائه شده در سال گذشته 2 هزار و 290 طرح صنعتی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولت و غیردولتی به بهره‌برداری رسید که برای 40 هزار نفر شغل ایجاد شد. در این سال با افزایش ظرفیت52 هزار واحد جدید ایجاد شده در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، یک میلیون و 100 هزار شاغل با پایداری اشتغال مواجه شدند.
در سال 1402 همچنین با استقرار 8 هزار و 79 واحد صنعتی جدید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی غیر دولتی برای 170 هزار و 449 نفر شغل ایجاد شد. در سال گذشته، با راهاندازی یک هزار و 440 واحد صنعتی راکد 28 هزار و 614 نفر مشغول به‌کار شدند.
13 هزار و 770 هزار شاغل جدید نیز با افزایش ظرفیت تولید در 2 هزار و 755 واحد فعال در صنایع کوچک در سال گذشته به‌کار گرفته شدند.
بنابراین، در دو سال اخیر منتهی به سال 1403، با احیای واحدهای نیمه فعال، تعطیل شده و ارتقای ظرفیت واحدهای تولیدی و از ایجاد واحدهای جدید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی 252هزار و 833 فرصت شغلی ایجاد شد که بالغ بر 18.5 درصد کل اشتغال ایجادی در این را شامل می‌شود.
اثرگذاری بر اشتغالزایی
احیای واحدهای تعطیل و نیمه تعطیل نه تنها منجر به بازگشت کارگران به‌کار می‌شود بلکه از نظر اقتصادی و خودکفایی نیز افزایش تولید، بهره‌وری اقتصادی، استقلال در تولید و کاهش وابستگی به واردات را به دنبال دارد، ضمن اینکه در بسیاری از صنایع امکان صادرات را نیز فراهم می‌کند.
دولت سیزدهم با راهاندازی «نهضت احیا» اقدام به شناسایی واحدهای غیرفعال و نیمه فعال و حتی راکد کرد و با رفع مشکلات و حمایت از این واحدها باعث شد تا واحدهای تعطیل به چرخه اقتصاد بازگشته و نیروهای بیکار، صاحب شغل شوند.راهاندازی شهرک‌های صنعتی منجر به توسعه کسب و کار و افزایش سرمایه‌گذاری خواهد شد؛ این به نوبه خود می‌تواند اقتصاد محلی را تحریک کرده و شغل ایجاد کند و در نتیجه منجر به افزایش درآمد و استانداردهای زندگی شود.
برای حمایت از فعالیت‌های صنعتی، شهرک‌های صنعتی اغلب در زیرساخت‌هایی مانند جاده‌ها، شبکه‌های حمل و نقل و سیستم‌های ارتباطی سرمایه‌گذاری می‌کنند که سود آن به صنایع و ساکنان این مناطق نیز خواهد رسید. شهرک‌های صنعتی طیف متنوعی از فرصت‌های شغلی را در بخش‌های مختلف، از تولید و تدارکات گرفته تا خدمات مانند خرده‌فروشی و مراقبت‌های بهداشتی و جذب نیروی کار ارائه می‌دهند.