امسال 4 میلیون مهارت‌آموز آماده ورود به بازار کار می‌شوند
جهش اشتغالزایی در سال‌جاری
مهارت‌آموزی 20 میلیون نفر در 4 سال سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، قرار است که طبق استاندارد جهانی هر 5 سال یکبار مهارت‌ها را بهروزرسانی کند و در طول 4 سال، 20 میلیون نفر را آموزش خواهد داد؛ به عبارتی این سازمان سالی 4 میلیون نفر را آموزش خواهد داد
توسعه فناوری‌های جدید و حضور شرکت‌های دانش‌بنیان، فضای جدید را در دنیای کسب و کار ایجاد کرده است، با تکنولوژی‌ها و استفاده از هوش مصنوعی، پای مشاغل نوظهور به بازار کار باز شده است و لحظه به لحظه به پایان عمر مشاغل سنتی نزدیک می‌شویم.
ایده‌های نوآورانه و فناورانه طیف جدیدی از مشاغل نوظهور را فراهم کرده است. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته پیش‌بینی‌هایی برای مشاغل آینده کرده‌اند و در همین زمینه ارائه مهارت‌ها صورت می‌گیرد.
بسیاری از مشاغل که پیش از این در بستر دنیای واقعی و فیزیکی فعال بودند با استفاده از تکنولوژی‌ها در فضای مجازی فعال شدند و اکنون بعد از چندین سال، استفاده از دنیای اینترنت برای مشاغل نوظهور سرعت گرفته است.
طبق آمارها با دیجیتالی شدن کسب و کارها، میلیون‌ها شغل در حال از بین رفتن است و جای آن 100 شغل جدید به بازار کار وارد می‌شود، از این‌رو تعدادی از رشته‌های دانشگاهی در دنیای امروز کارایی ندارد و فارغ‌التحصیلان آن بیکار هستند. حدود 40 درصد از افراد فاقد شغل، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند.
نیازهای بازار کار ایجاب می‌کند که همزمان با ایجاد مشاغل جدید، آموزش‌های مهارتی و تخصص‌ها ارائه شود تا نیروی انسانی با بکارگیری دانش در اقتصاد از بازارهای جهانی عقب نماند. در همین راستا با ورود فناوریها و تجهیزات جدید، بسیاری از کسب و کارها از روش‌های سنتی به سمت روش‌های صنعتی و هوشمندانه حرکت کرده‌اند، از این‌رو برای بهره‌مندی از فرصت‌های نوظهور برای اشتغال باید مهارت‌های لازم ارائه شود.
ورود به بازار کار در دنیای جدید مشاغل نوظهور نیازمند مهارت‌آموزی است، در همین راستا سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور در دولت سیزدهم با گسترش چتر مهارت‌آموزی به شناسایی مشاغل نوظهور با همکاری شرکت‌های دانش بنیان، مراکز فناوری و نوآوری و استارتاپ‌ها پرداخته است تا پیوند بین آموزش‌های مهارتی با مشاغل جدید ایجاد شود.
سازمان فنی و حرفه‌ای، بیش از یک هزار و 500 استاندارد شغلی و شایستگی را با رویکرد دانش‌بنیان و مشاغل نوظهور تدوین و بهروزرسانی کرده است و 50 شغل در حال ظهور را مورد مطالعه قرار داده است. همچنین با راه‌اندازی مراکز نوآوری و فناوری‌های نوبنیان به‌دنبال تربیت مربیان توانمند مهارتی برای آموزش به مخاطبین در مشاغل جدید است.
لیست مشاغل نوظهور شامل اینترنت اشیا، دیجیتال، فناوری اطلاعات، امنیت اطلاعات، هوش مصنوعی، مدل‌سازی اطلاعات و اینترنت اشیا و مهندسی معکوس مکانیک و سایر مشاغل است.
حذف 83 میلیون شغل در جهان
در همین باره، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه ایران اقتصادی اظهار داشت: ٨٣ میلیون شغل در جهان با تأثیر از هوش مصنوعی در دنیا حذف خواهد شد، در این راستا مهارت‌آموزی همگام با رشد تکنولوژی‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است.
غلامحسین حسینی‌نیا ادامه می‌دهد: سازمان فنی و حرفه‌ای با شناسایی مشاغل نوظهور و تدوین استانداردهای آموزشی برنامه‌ریزی کرده است تا آموزش‌های مهارتی را به ۴ میلیون نفر از کارجویان ارائه کند.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای با تأکید بر اینکه مهارت‌های فنی و حرفه‌ای هر ۵ سال باید بهروزرسانی شود، می‌گوید: با فراگیر شدن تکنولوژی‌های روز مشاغل آینده باید مطالعه و آموزش‌های مهارتی به کارجویان ارائه شود تا از بازار کار و رقابت در عرصه جهانی عقب نمانند.
فناوریها در انقلاب صنعتی چهارم
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان می‌کند: تکنولوژی‌های کلیدی پایه‌های انقلاب صنعتی چهارم باید مورد توجه قرار گیرد. در همین راستا، نیازمند یک انقلاب در خروجی‌های مهارت‌آموزی با درنظرگرفتن ورود به انقلاب صنعتی چهارم هستیم.
وی با تأکید بر اینکه آموزش‌های مهارتی در دو بخش دولتی و خصوصی ارائه می‌شود، می‌گوید: ۶۴۰ مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای دولتی، حدود پنج هزار و 400 کارگاه آموزشی و حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ آموزشگاه فنی و حرفه‌ای آزاد خدمات آموزشی را ارائه می‌کنند.
حسینی‌نیا بیان می‌کند: یک هزار و ۵۰۰ استاندارد شایستگی برای ۹۰ شغل در حوزه مشاغل نوین و دانش‌بنیان در دولت سیزدهم تدوین شده است که بر اساس رشته‌های نوظهور است.
اجرای نهضت ملی مهارت‌آموزی
وی از اجرای نهضت ملی مهارت‌آموزی خبر داده و می‌گوید: باید همزمان با نیاز بازار کار، مهارت‌های فنی‌وحرفه‌ای ارائه شود. در همین راستا، سازمان فنی‌و حرفه‌ای، اقدام به شناسایی بازارهای کار آینده کرده است و آموزش‌های مهارتی را برای آینده مشاغل تدوین می‌کند.
رئیس سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور خاطرنشان می‌کند: از شهریور ماه سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ حدود ۲۶۲ هزار نفر دوره مهارتی در بخش دولتی مهارت‌های فنی‌و حرفه‌ای را طی کردند که این آمار نسبت به مدت مشابه در دولت قبل ۱۳درصد رشد داشته است. در همین مدت آموزش ۳۴۳ هزار نفر دوره در آموزشگاه‌های آزاد سراسر کشور با افزایش ۱۸درصدی نسبت به زمان مشابه ثبت شده است.
پیوند آموزش فنی‌و حرفه‌ای با دانش‌بنیان‌ها به افزایش سطح ارتقاآموزی جوانان جویای کار کمک خواهد کرد و با شناسایی مشاغل نوظهور براساس نیاز جامعه، شاهد کاهش آمارهای بیکاری و جذب جوانان به بازار کار فناوریها خواهیم شد.
وی می‌گوید: سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، قرار است که طبق استاندارد جهانی هر 5 سال یکبار مهارت‌ها را بهروزرسانی کند و در طول 4 سال، 20 میلیون نفر را آموزش خواهد داد؛ به عبارتی این سازمان سالی 4 میلیون نفر را آموزش خواهد داد.
بــــرش
آموزش 2 میلیون نفری در طرح «مدرسه تابستانه مهارت»
آموزش ضمن کار، بخش دیگری از آموزش نیروی کار است که در رده بعدی اهمیت قرار دارد. یعنی اگر نظام آموزش معمول و آموزش فنی و حرفه‌ای متناسب با صنعت و بازار کار طراحی شود، دیگر نیروی کاری که پا به یک کارخانه یا کارگاه می‌گذارد، از نظر مهارت و تخصص «صفر کیلومتر» نیست و آموزش ضمن کار فقط در موارد خاص مثلاً ورود یک دستگاه جدید به کارخانه یا به روزرسانی خطوط تولید نیاز می‌شود. متأسفانه چون نیروی کار هنگام ورود به کارگاه، تجربه و مهارت ندارد، بخش قابل توجهی از زمان برای یادگیری صرف می‌شود و این به معنای آموزش ضمن کار نیست بلکه آموزش از صفر برای کار است، لذا با اصلاح ساختار آموزشی می‌توان آنچه را ما «سربار آموزشی» می‌نامیم به حداقل کاهش داد و از هدررفت زمان و انرژی در واحدهای تولیدی و خدماتی جلوگیری کرد. نیروی انسانی بعد از سال‌ها درس خواندن نباید صفر کیلومتر باشد و وقتی روز اول سر کار می‌آید، هیچ مهارتی نداشته باشد. بدون هیچ تردیدی، امروزه نیروی کار بزرگترین سرمایه و مهمترین عامل در بهره‌وری تولید است. اگر قرار است به رونق واقعی تولید برسیم و موانع را پشت سر بگذاریم، باید قبل از هرچیز برای آموزش مؤثر نیروی انسانی فکری بکنیم. باید بگویم نیروی انسانی ما تحصیلکرده است اما الفبای بازار کار را نمی‌شناسد، این شرایط نیازمند تغییر اساسی است. این موضوع روز ۲۲ خرداد ماه در جریان تفاهمنامه اجرایی بین وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی، آموزش و پرورش، دانشگاه آزاد اسلامی، سازمان بسیج سازندگی و کمیته امداد به عنوان سازکاری جهت ارتقای مهارت آموزی افراد در سن نوجوانی ارائه شد.
بر این اساس، طرح «مدرسه تابستانه مهارت» در مدت سه دوره فصل تابستان با ظرفیت ۲ میلیون نفر اجرایی می‌شود. جمعیت بیش از ۱۶ میلیون نفری دانش‌آموزان و جامعه حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفری دانشجویان در کشور ما همان ظرفیت و توانمندی گسترده‌ای است که در قالب طرح‌های متنوع و همه شمول مهارتی باید مورد توجه تصمیم‌سازان قرار گیرند. این جمعیت بیش از ۱۹ میلیون نفری که حدود ۲۲.۳ درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود، به شرط پایه‌ریزی سیاست‌های مهارتی و تربیت بخش قابل توجهی از نیروی کار مورد نیاز بازار تولید، سهم بسزایی در ارتقای سطح مهارت و حل چالش تأمین نیروی کار در بخش‌های مختلف خواهند داشت.