سرعت دولت سیزدهم در ساخت آزادراه تهران - شمال
در 25 سال قبل از دولت سیزدهم مجموعاً 53 کیلومتر از آزادراه تهران شمال عملیاتی شده بود اما فقط در 2 سال اخیر 22 کیلومتر از این پروژه راه‌اندازی شد
آزادراه تهران – شمال از پروژه‌های معطل مانده در چند دولت به حساب می‌آید که تا مدت‌ها نماد ناکارآمدی مدیریتی محسوب می‌شد. این پروژه عظیم از اواسط دهه هفتاد در دولت دوم رفسنجانی شروع شد اما نه در آن دولت و نه در دولت خاتمی، هیچ پیشرفتی نداشت.
در دولت احمدی‌نژاد با کنار گذاشتن پیمانکاران خارجی، کار به شرکت‌های داخلی سپرده شد و بالاخره طلسم پیشرفت پروژه شکسته شد و در سال 1391 منطقه 4 آزادراه تهران – شمال افتتاح شد. منطقه یک این آزادراه هم در دولت روحانی افتتاح شد. بدین ترتیب مجموعاً در 25 سال 53 کیلومتر از آزادراه 126 کیلومتری تهران – شمال افتتاح شده بود که کار در سال 1400 به دولت رئیسی سپرده شد.
در دولت سیزدهم با همکاری تنگاتنگ میان وزارت راه و بنیاد مستضعفان، کار اجرای منطقه 2 آزادراه تهران – شمال سرعت گرفت و چند برابر دولت‌های گذشته، کار انجام شد و عملیات راهسازی پیش رفت. در نتیجه سرعت چند برابری دو سال اخیر، در روز پنجشنبه 22 کیلومتر از منطقه 2 آزادراه (مسیر رفت) افتتاح شد. نکته مهم آن که منطقه 2 آزادراه تهران – شمال از لحاظ سختی مسیر، کوهستانی بودن و تونل‌سازی، بسیار سخت‌تر از دو منطقه‌ای است که در دولت‌های گذشته عملیاتی شد.
اگر با سرعتی که در 2 سال اخیر کار ساخت آزادراه تهران – شمال پیش رفت، در دولت‌های گذشته کار انجام شده بود، قطعاً این آزادراه یک دهه قبل به طور کامل افتتاح شده بود.
آزادراهی به بلندای نیم‌قرن
اگرچه آزادراه تهران شمال پیشینه‌ای به بلندای نیم قرن دارد اما مهم ترین بخش آن به یک دهه اخیر برمی‌گردد ساخت این آزادراه از سال 1353 در دستور کار بود و به عنوان بخشی از کریدور شمال جنوب محسوب می‌شد که در آن زمان بنادر شمالی (نوشهر) را به بنادر جنوبی در خلیج فارس متصل می کرد اما پس از آنکه در زمان جنگ تحمیلی اولویت توسعه بندری کشور از خوزستان به هرمزگان تغییر یافت، کریدور شمال جنوب نیز مبدأ و مقصدش کمی تغییر کرد و بندرعباس اصلی ترین بندر ایران و مرکز تلاقی کریدور شمال جنوب برای اتصال شمال و جنوب غرب آسیا انتخاب شد. با این حال آزادراه تهران شمال جایگاه خود را از دست نداد و همچنان یکی از اولویت‌های راهاسازی کشور بود و هست به خصوص که با افزایش جمعیت ساکن پایتخت در دهه 70، حجم تردد مسافران میان استان‌های شمالی خصوصاً غرب مازندران و شرق گیلان با تهران نیز در دهه‌های اخیر رشد گسترده‌ای داشته و لذا نیاز به ساخت مسیری به عنوان جایگزین جاده کرج-چالوس بشدت نیاز می‌شده و هنوز هم این نیاز وجود دارد.
پیشرفت صفر در دولت‌های رفسنجانی و خاتمی
اما اصلی‌ترین زمان احداث این پروژه از دولت دوم هاشمی رفسنجانی بود و در دوران دفاع مقدس فرایند ساخت آن متوقف شده بود؛ از سال 1375 با حضور رئیس جمهور وقت کلنگ احداث این پروژه با همکاری چینی‌ها به زمین خورده شد؛ در دولت اصلاحات نیز به دلایلی ساخت پروژه که به چهار قطعه تقسیم شده بود، متوقف ماند ولی در دولت‌های نهم و دهم قطعه چهار آن که حدفاصل سه‌راهی دشت نظیر مرزن‌آباد - چالوس به طول حدود ۲۰ کیلومتر است، ادامه یافت و در آخرین سال دولت دهم (1391) پس از حدود 16 سال از آغاز ساخت آن، به بهره‌برداری رسید.
دو سال بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم (1394) در زمان وزارت عباس آخوندی نهایتاً تصمیم گرفته شد ساخت قطعه یک این پروژه به طول تقریباً ۳۲ کیلومتر که از تقاطع بزرگراه آزادگان و بزرگراه شهید همت در غرب تهران شروع می‌شود و با عبور از مناطق کن، سولقان، امامزاده عقیل، تونل تالون و دره لانیز به سه‌راهی شهرستانک می‌رسد، به دلیل اهمال چینی‌ها از پیمانکاران این کشور بازپس گرفته شده و به بنیاد مستضعفان داده شود؛ نهایتاً قطعه یک آزادراه تهران- شمال در اسفند 1398 بعد از 23 سال از زمان آغاز به ساخت آن با حضور رئیس‌جمهور وقت به بهره‌برداری می‌رسد؛ در این زمان محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم بود.
افتتاح نمایشی روحانی
دولت گذشته ساخت باند رفت قطعه 2 آزادراه تهران- شمال را از ۲۷ خرداد ماه سال ۱۳۹۶ با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس دولت وقت کلنگ زد اما تنها موفق به تکمیل 97 درصدی تونل البرز به طول 6.4 کیلومتر برای برگزاری مراسم افتتاح با حضور رئیس‌جمهور سابق در آخرین روزهای کاری‌اش در تیر ماه 1400 شد.
دولت سیزدهم اما توانست در طول کمتر از دو سال از آغاز به کارش، 15.5 کیلومتر باقیمانده از مسیر رفت قطعه 2 آزادراه تهران- شمال به طول 22 کیلومتر را که بیش از 86 درصد آن تونل و پل و از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است، روز 15 تیر 1402 تکمیل کند؛ ضمن اینکه به گفته مدیرعامل شرکت ساخت آزادراه تهران- شمال باند برگشت این قطعه نیز با پیشرفت 45 درصدی در حال ساخت بوده و همزمان آغاز قطعه 3 این آزادراه به طول تقریباً 47 تا 53 کیلومتر (به دلیل احتمال تغییر طراحی آن) حدفاصل پل زنگوله - سه‌راهی دشت نظیر و مرزن‌آباد که به ابتدای قطعه 4 می‌رسد با دستور رئیس‌جمهور آغاز شده است؛ اتفاقی که فرایند تکمیل پروژه را تسریع می کند.