رشد 7 درصدی تعداد بانوان شاغل تحصیلکرده
در سال 1402، رشد اشتغالزایی بانوان نسبت به سال 1401، 7.01 درصد و رشد اشتغالزایی بانوان فارغ‌التحصیل نیز 7.6 درصد بوده است
آنچه بازار کار سال 1402 را متمایز کرده، رفتن به سمت توازن نیروی کار و چرخش به سمت افزایش اشتغال به نفع نیروی کار تحصیلکرده بویژه بانوان بوده است. به نظر می‌‌‌رسد تغییرات در ترکیب نیروی کار زنان به نفع نیروی کار تحصیلکرده و ماهر، همگرایی دستمزدهای زنان و مردان را سرعت بخشیده است. داده‌های مرکز آمار ایران بیانگر آن است و بستر لازم برای اشتغال آنها فراهم شده است. عبور از رکود اقتصادی، افزایش فرآیند تولید و ایجاد ارزش افزوده و همگرایی عرضه و تقاضا باعث شده تا نرخ مشارکت اقتصادی بانوان با افزایش سطح تحصیلات همراه شود.
رشد درصدی تعداد اشتغالزایی بانوان نسبت به سال 1401
اشتغال بانوان در بازار سال 1402 از رشد چشمگیری برخوردار بوده است، رشدی که امید را برای توازن بین اشتغال مردان و زنان در این بازار در آینده به وجود آورده است. نشان به آن نشان که در این سال رشد اشتغالزایی بانوان نسبت به سال 1401، 7.01 درصد و رشد اشتغالزایی بانوان فارغ‌التحصیل نیز 7.6 درصد بوده است.
بازار کار سال 1402، درهای خود را به روی بانوان باز کرد و این بازار فرصت‌های شغلی تازه‌ای را برای آنها فراهم کرد، به طوری‌که نشانه‌ها از تداوم این روند حکایت دارد. حالا دیگر قطعاً سال‌های آینده بازار کار با برچسب مردانه تعریف نخواهد شد، چرا که این دولت توانست توازن را به بازار کار بازگرداند. نشان به آن نشان که نرخ بیکاری زنان به مرز 15 درصد در سال 1402 رسید و به ازای هر 5 نفر بانوی فارغ‌التحصیل دانشگاهی، تنها یک نفر بیکار بوده و 255 هزار فرصت شغلی جدید برای آنها ایجاد شد.
سال 1402 را باید نقطه عطفی در تاریخ بازار کار زنان توصیف کرد. آنجا که همه رکوردهای مثبت در حوزه کاهش بیکاری، اشتغالزایی و رشد مشارکت را یکجا، بانوان به خود اختصاص دادند.
رشد جمعیت فعال بانوان
این گزاره وقتی نمایان‌تر می‌شود که تعداد جمعیت فعال با افزایش و تعداد افرادی که غیرفعال بودند و هیچ نقشی در بازار کار نداشتند با کاهش مواجه شده‌اند. محض نمونه، براساس داده‌های مرکز آمار ایران از بازار کار سال 1402، بیانگر آن است تعداد بانوانی که در بازار کار فعال بوده‌اند، به 4 میلیون و 596 هزار نفر رسیده که بیش از 259 هزار بانو به این جمعیت در این سال اضافه شده‌اند. نرخ مشارکت اقتصادی بانوان در این سال از 13.6 درصد به 14.2 درصد افزایش یافت.
کاهش نرخ بانوان غیر شاغل
نکته قابل تأمل اینکه بانوان در گروه سنی 15 تا 24 ساله غیر شاغل غیر محصل که به اصطلاح به انها (NEET) گفته می‌شود نیز با کاهش قابل توجهی مواجه شده است، به گونه‌ای که از 37.8 درصد با کاهش 1.8 درصدی به 36 درصد رسیده بود.
بررسی دیگر شاخص‌های بازار کار بانوان در سال 1402 زوایای دیگری از بهبود بازار آنها را نشان می‌دهد. مهم‌تر آنکه بیکاری و اشتغال بانوان فارغ‌التحصیل دانشگاهی در این سال وضعیت مطلوبی را سپری کرده‌اند.
کاهش بیش از 4 درصدی نرخ بیکاری بانوان 15 تا 24 ساله
در این سال نرخ بیکاری زنان از 15.8 در سال 1401 به 15 درصد رسید و نرخ بیکاری زنان 15 تا 24 ساله در سال گذشته نسبت به سال 1401 به میزان 4.3 درصد کاهش یافت.
نرخ بیکاران بانو در گروه سنی 18 تا 35 ساله نیز از 27.8 درصد در سال 1401 به 26 درصد در سال 1402 کاهش یافت و تعداد آنها به 534 هزار نفر افت کرده است.
نرخ بیکاری جمعیت 15 ساله و بیشتر جمعیت فارغ‌التحصیل بانوان نیز از 21.9 درصد در سال 1401 با افت 1.6 درصدی به 20.3 درصد رسید. در پایان این سال، 457 هزار بانوی بیکار در گروه سنی 15 سال و بیشتر فارغ‌التحصیل وجود داشته است.
از هر 5 فارغ‌التحصیل بانو، تنها یک فارغ‌التحصیل بیکار بوده است
نرخ بیکاری زنان فارغ‌التحصیل آموزش عالی در سال گذشته 20.3 درصد برآورد شده که نسبت به سال 1401 حدود یک و نیم واحد درصد پایین‌تر آمده است. ارزیابی نشان می‌دهد که به ازای هر 5 فارغ‌التحصیل بانو، تنها یک فارغ‌التحصیل بیکار بوده است.
سهم جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل بانو در سال گذشته از کل بیکاران بانو با افت 2.1 درصدی به 68.9 درصد رسید اما سهم جمعیت شاغل فارغ‌التحصیلان بانو به کل اشتغال بانوان با افزایش 0.3 درصدی به 47.8 درصد رسید.
براساس ارزیابی داده‌های مرکز آمار، از مجموع سه میلیون و 907 هزار بانوی شاغل؛ یک میلیون و 868 هزار فارغ‌التحصیل بانو دارای شغل بوده‌اند. به عبارتی رشد تعداد اشتغال فارغ‌التحصیلان 7.6 درصد بوده است.
افت نرخ بیکاری زنان و رشد اشتغال آنها به صورت توأمان بیانگر آن است که بازار کار بانوان در سال گذشته به نفع آنها تغییر کرده است. با افزایش نرخ مشارکت برای این گروه وضعیت بازار کار زنان در سال گذشته کمی بهبود یافته است.