رشد 92 درصدی مهارت آموزی در دولت سیزدهم
حدود یک میلیون مهارت آموز شاغل شدند
در دولت سیزدهم نسبت به دولت دوازدهم، رشد ماهانه مهارت‌آموزی 92 درصد و رشد کلی آن 32 درصد افزایش داشته است و در 33 ماه منتهی به خرداد سال‌جاری، 4 میلیون و 699 هزار و 992 نفر، مهارت‌های فنی و حرفه‌ای را آموزش دیده‌اند.
در 33 ماه منتهی به خرداد امسال، 4 میلیون و 699 هزار و 992 مهارت‌آموز در دولت سیزدهم آموزش‌های مهارتی را فرا گرفته‌اند. به بیانی دیگر بطور متوسط در هر ماه 142 هزار و 424 نفر در دولت سیزدهم مهارت‌های فنی و حرفه‌ای را در مراکز دولتی و غیردولتی آموزش دیده‌اند. در این میان از مجموع این تعداد مهارت‌آموز، حدود یک میلیون مهارت‌آموز در این مدت یا در شغل خود ارتقا یافته یا اینکه فرصت شغلی جدیدی به دست آورده‌اند.
بنا به داده‌های سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، از ابتدای شهریور ماه سال 1400 تا انتهای اردیبهشت سال‌جاری طی 33 ماه، 4 میلیون و 699 هزار و 992 نفر مهارت‌های فنی و حرفه‌ای را آموزش دیده‌اند که در مقایسه با 48 ماه فعالیت دولت دوازدهم، با رشد 32 درصدی مواجه بوده است. در 4 سال فعالیت دولت گذشته، 3 میلیون و 560 هزار و 600 نفر دوره‌های مهارتی را فرا گرفته بودند.
اما در این میان سال 1402 را باید سال طلایی این سازمان توصیف کرد چرا که از مجموع تعداد آموزش‌دیده‌ها، 48.5 درصد از آنها در همین سال مهارت‌های لازم فنی و حرفه‌ای را آموزش دیده‌اند. به بیانی دیگر در این سال، 2 میلیون و 280 هزار نفر مهارت‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای را فرا گرفته‌اند.
اشتغال حدود یک میلیون مهارت‌آموز
بررسی‌ها نشان می‌دهد که آموزش‌های فنی و حرفه‌ای متنوع هستند و براین اساس میزان اشتغالزایی آنها هم متفاوت است. به عنوان نمونه در مراکز جوار کارگاهی یا آموزش در حین کار حدود 80 درصد مهارت آموزان جذب بازار کار می‌شوند، اما براساس ارزیابی‌ای که اخیراً مرکز پژوهش‌های مجلس صورت داده بود، جذب مهارت آموزان بطور متوسط در همه طرح‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای حدود 20 درصد است.
بر پایه این داده، از مجموع 4 میلیون و 699 هزار و 992 نفر مهارت دیده در دولت سیزدهم، 939 هزار و 884 نفر یا جذب بازار کار شده یا در شغل خود تثبیت شده‌اند. به عبارتی حدود یک میلیون فرصت شغلی بر اساس این تعداد آموزش دیده ایجاد شده است.
رشد صدور مجوزهای آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای
براساس آمارهای سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، در دولت سیزدهم و به طور مشخص در سال ۱۴۰۲، صدور مجوزهای آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای در مسیر صعود قرار گرفته است. براساس داده‌های اعلام شده از سوی مدیران سازمان فنی و حرفه‌ای، تعداد مجوزهایی که برای تأسیس آموزشگاه در سال گذشته صادر شده ۱۷ هزار و ۶۵۰ مجوز بوده است و تعداد مجوزهای صادره یا تمدید شده برای تأسیس آموزشگاه در دولت سیزدهم تا کنون به ۴۱ هزار و ۷۹۳ عدد رسیده که رشد آن نسبت به دولت دوازدهم ۱۱۹۴ درصد بوده است.
تأسیس مراکز آموزشی جوارکارگاهی راهکاری برای تطابق آموزش‌ها با بازار کار
آرمین خوشوقتی، کارشناس حقوقی و روابط کار با تأکید بر اهمیت مهارت‌آموزی مؤثر و منطبق با نیازهای روز بازار کار گفت: یکی از چالش‌های اصلی بازار کار امروز کشور که کارفرمایان صنعتی را درگیر کرده، نبود نیروی کار ماهر به میزان کافی است؛ بخش قابل توجهی از کارجویان و متقاضیان کار حتی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، از مهارت‌های مورد نیاز بازار کار به اندازه کافی بهره‌ای ندارند و کارفرمایان اغلب به دنبال نیروی کار ماهر و متخصص هستند تا بتوانند نیازمندی‌های حرفه‌ای را برآورده کنند.
این کارشناس حقوقی در گفت‌وگویی با آتیه آنلاین بیان کرد: نهادی که می‌تواند این خلأ مهارتی را پر کند، سازمان فنی و حرفه‌ای کشور است و رشد صدور مجوزهای آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای بدون تردید یک گام مثبت در همین مسیر است اما در این میان یک نکته مهم دیگر هم وجود دارد و آن، لزوم تطبیق دوره‌های مهارت آموزی با نیازمندی‌های واقعی بازار کار است.
به گفته خوشوقتی، تأسیس مراکز آموزشی جوارکارگاهی و برگزاری نشست‌های ادواری با کارفرمایان و کارشناسان بازار کار، راهکارهایی است که مشکل عدم تطابق آموزش‌ها با نیازهای بازار کار را برطرف می‌کند.
اثرگذاری بر بازار کسب و کار خدماتی و تولید
گزارش‌های سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای نشان می‌دهد که رشته‌های مهارتی ارائه شده در حوزه خدمات، به نوعی پشتوانه تولید هستند و به کسب وکارها کمک می‌کنند. به‌طوری‌که اثرگذاری بالایی بر ارزش افزوده در رشد اقتصادی کشور دارند. بنابراین اشتغالزایی خدمات در بستر مهارت‌آموزی، پایداری بیشتری دارند. از طرفی، روند اشتغال‌پذیری در بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط با مهارت‌آموزی یا ارتقای آن افزایش یافته است. گزاره‌ای که یادآور می‌شود مهارت‌آموزی اثرگذاری مثبتی بر روند اشتغالزایی بر جای گذاشته است. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، ظرفیت‌های خالی مانده بنگاه‌های صنعتی خرد، کوچک و متوسط ناشی از عدم وجود نیروی انسانی ماهر و همچنین نیاز به ارتقای مهارتی شاغلان این بخش باعث شده تا رشته‌های مختلف صنعتی در مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای با استقبال زیادی از سوی مهارت‌آموزان مواجه شوند.
کسب وکارهای کوچک و متوسط در برابر کسب و کارهای بزرگ قرار می‌گیرند و نسبت به آنها مزایای بسیاری دارند؛ ازجمله ارزش افزوده، نوآوری، کارآفرینی و انعطاف‌پذیری بیشتر. بنگاه‌های کوچک و متوسط همچنین باعث ایجاد رقابت در بسیاری از بخش‌های اقتصادی هستند. بنگاه‌های خرد یک تا ۹ نفر، بنگاه‌های کوچک ۱۰ تا ۴۹ نفر و بنگاه‌های متوسط ۵۰ تا ۲۴۹ نفر نیروی کار دارند.