بخش تعاون در دولت سیزدهم جایگاه خود را در اقتصاد ایران احیا کرد
ارزآوری 3.9 میلیارد دلاری بخش تعاون
فرزانه پیری
خبرنگار
اهتمام به بخش تعاون حلقه مفقوده و مغفول مانده‌ای بود که در دولت سیزدهم با احیای این بخش و با توجه به آن شاهد رشد 14 درصدی صادرات تعاونی‌ها هستیم.
آمارهای منتشر شده از صادرات بیش از ۳.۹ میلیارد دلاری بخش تعاون در حوزه تولیدات کشاورزی و صنعتی کشورمان حکایت از اقدامات مثبت دولت سیزدهم در این بخش دارد؛ کارنامه درخشانی که ثبت شده است.
تعاونی‌ها با شناسایی بازارهای هدف در کشورهای مختلف نقش مؤثری در توسعه صادرات غیرنفتی با عرضه محصولاتی همچون خرما، فرش، پسته، خاویار و زعفران به کشورهای دیگر داشته‌اند.
بر اساس آمارهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اعلام گمرک ایران، صادرات بخش تعاون از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا نیمه نخست ۱۴۰۲ بیش از ۱.۷ میلیارد دلار بوده است که این آمار اکنون به 3.9 میلیارد دلار رسیده است ضمن اینکه صادرات غیرنفتی تعاونی‌ها در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ نیز رشد ۲۰ درصدی داشته است.
با رونق تعاونی‌ها و تشکیل و تکمیل زنجیره‌های صادرات تعاونی‌ها اکنون آمارهای ثبت شده نشانگر رشد این بخش در حوزه‌های مختلف است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اتاق تعاون ایران به عنوان متولی در بخش تعاون در راستای توسعه و تقویت تعاونی‌های صادراتی اقدامات مختلفی از جمله راه‌اندازی شورای صادرات بخش تعاون، شناسایی مشکلات تعاونی‌ها و رفع موانع، احیای تعاونی‌های راکد، ارائه مشوق‌های صادراتی و مالیاتی به تعاونگران و امضای تفاهمنامه‌ای با گمرک ایران انجام داده است. پیش از دولت سیزدهم به خاطر محدودیت‌ها، تشدید تحریم‌ها و عدم توجه به این بخش، صادرات ایران از طریق تعاونی‌ها تنها به مقصد ۵ کشور دنیا صورت می‌گرفت که با تلاش و همت بالای تعاونگران و تسهیل گری در این عرصه اکنون شاهد صادرات محصولات و کالاها با تنوع و گستردگی به بیش از ۱۲ کشور دنیا هستیم.
همراهی دولت با تعاونگران منجر شده است تا تعاونگران با معرفی دستاوردهای خود و ادغام تعاونی‌های هم‌رشته و شبکه‌سازی در بازارهای جهانی حضور پیدا کنند و خود را به جهان عرضه کنند هر چند این موضوع در دولت‌های گذشته مورد بی‌مهری قرار گرفته بود اما در دولت سیزدهم این دستاوردها ثبت شده است.
تعاونی‌ها با مدل‌های اقتصادی تاب‌آوری، انعطاف‌پذیری و قابلیت رقابت‌پذیری و حمایت‌های صورت گرفته اقدام به صادرات غیرنفتی کرده‌اند که ثمره آن برای کشور ارزآوری بوده است.
بر اساس اسناد بالادستی و اصول ۴۳ و ۴۴ قانون اساسی، بخش تعاون یکی از بخش‌های مهم اقتصادی است که با وجود ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی و اعتماد مردم به این بخش سهم تعاون از 7 درصد به سهم 25 درصدی هدفگذاری شده و با احیای سند توسعه تعاون قدم‌های مثبتی در این عرصه برداشته شده است.
اختصاص 8 هزار میلیارد تومان برای رونق تعاونی‌ها
در دولت سیزدهم با تقویت منابع مالی و تسهیلاتی بخش تعاون، تفاهمنامه هشت هزار میلیارد تومانی بین معاونت تعاون وزارت تعاون، بانک توسعه تعاون و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری امضا شده است که مبلغ آن نسبت به سال گذشته ۱۰۶ درصد رشد داشته است.
با توجه به اختصاص سهم ویژه بخش تعاون در تصویب دستورالعمل تسهیلات تبصره ۱۸ و تبصره ۲ سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳، بانک‌ها و دستگاه‌های اجرایی مکلفند حداقل ۱۰ درصد و تا سقف ۲۵ درصد منابع تسهیلاتی را به بخش تعاون اختصاص دهند و به همین منظور امسال حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان و حداکثر ۳۵ هزار میلیارد تومان به منابع و تسهیلات بخش تعاون افزوده خواهد شد.
صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری بخش تعاون در سال ۱۳۸۸ با هدف تسهیل ضمانت‌ها در کسب و کارهای خرد و کوچک راه‌اندازی شد. طبق اساسنامه ۷۰ درصد از منابع این صندوق سهم شرکت‌های تعاونی و مابقی آن سهم افراد حقیقی و حقوقی غیر‌تعاونی‌هاست که ضامن آنها نزد بانک‌ها برای دریافت تسهیلات می‌شود.
صدور 42 درصد ضمانتنامه‌های سرمایه‌گذاری به بخش تعاون
صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری بخش تعاون در راستای تسهیل ضمانت‌ها در کسب و کارهای خرد و کوچک و تسهیلات بانکی در دولت سیزدهم اعلام کرده است که ۴۲ درصد از ضمانت‌نامه‌هایی که توسط صندوق صادر شده، در دولت سیزدهم اتفاق افتاده است و مربوط به بخش تعاون است به گونه‌ای که در طول عمر ۱۴ ساله این صندوق بیش از ۳۵ هزار میلیارد ریال تسهیلات و ضمانتنامه به فعالان بخش تعاون اعطا شده است.
طبق گزارش این صندوق، در سال ۱۴۰۲ بیش از ۷۲۹ میلیارد تومان ضمانتنامه برای تعاونی‌ها صادر شده است که از رشد ۹۷ درصدی به لحاظ ارزش و رشد ۷۶ درصدی به لحاظ تعداد پرونده برخوردار بوده است.
همچنین طراحی یک بسته خدمات تخصصی ویژه تعاونی‌های صادرات‌گرا از مهم‌ترین دستاوردهای این صندوق به تعاونگران است.
بر اساس آخرین آمارها، در حال حاضر ۱۰۴ هزار تعاونی فعال در بخش‌های مختلف در کشور فعالند. این تعاونی‌ها با سرمایه‌گذاری ۳ هزا رو۳۱۰ میلیارد ریال و عضویت بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برای بیش از ۲ میلیون نفر فرصت شغلی ایجاد کرده‌اند.
همچنین بررسی وضعیت تعاونی‌ها نشان می‌دهد که ۵۵ درصد از تعاونی‌های کشور در بخش تولیدی اعم از صنعت و کشاورزی و ۴۵ درصد دیگر در بخش توزیع و خدمات فعالیت دارند. سهم بخش مسکن از تعاونی‌ها ۱۰ درصد، سهم بخش کشاورزی ۲۴ درصد، سهم بخش صنعت ۱۸ درصد و سهم بخش خدمات ۲۵.۵ درصد است.