سهم بیش از 18درصدی شاغلان صنعتی از اشتغالزایی کشور
لکوموتیو اشتغالزایی صنعتی به ریل بازگشت
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در انتهای سال 1402، 97 درصد از اهداف برنامه اشتغالزایی در حوزه احیای واحدهای راکد و ارتقای ظرفیت واحدهای فعال محقق شده، به طوری که از کل اشتغال ایجاد شده در سال‌های 1401 و 1402، 18.05 درصد سهم فرصت‌های شغلی ایجاد شده در این حوزه بوده است. همچنین در این میان متوسط سهم اشتغالزایی صنعتی در این دولت 1.3 درصد بیشتر از متوسط اشتغالزایی این بخش در دولت گذشته بوده است.
آغاز دولت سیزدهم با دو بحران همه‌گیری کرونا و فرسایشی بودن مذاکرات برجام و تحریم مصادف شد. با وجود این دولت توانست اشتغال صنعتی را افزایش دهد به طوری که سهم اشتغالزایی در این دولت نسبت به دولت گذشته به طور متوسط 1.3 درصد افزایش یافت. در دولت دوازدهم متوسط اشتغالزایی صنعتی33.7 درصد بود اما این میزان در دولت سیزدهم 32.4 درصد بوده است.
تحقق 97 درصدی برنامه‌های اشتغالزایی صنعتی
در دو سال اخیر منتهی به سال 1403، با احیای واحدهای نیمه‌فعال، تعطیل شده و ارتقای ظرفیت واحدهای تولیدی، ایجاد واحدهای جدید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی 253هزار و 833 فرصت شغلی ایجاد شد که معادل 18.05 درصد از کل اشتغال ایجادی در این مدت را شامل می‌شود. به عبارتی در این دو سال، 97 درصد از برنامه‌های تدوین شده اشتغالزایی در این حوزه محقق شده است.
دولت سیزدهم هنگامی که در مرداد سال 1400، زمام اجرایی کشور را برعهده گرفت، احیای واحدهای راکد، نیمه‌راکد و ارتقای ظرفیت واحدهای تولیدی را برای سرعت‌بخشی به اشتغال صنعتی و افزایش اشتغالزایی در این بخش در دستورکار خود قرار داد. گزاره‌ای که با ایجاد دبیرخانه نهضت احیای واحدهای اقتصادی دولت سیزدهم عملیاتی شد.
بررسی داده‌های سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران بیانگر آن است که در سال‌های 1401 و 1402 اشتغالزایی صنعتی با رشد مواجه شده است و یکی از دلایل اصلی کاهش بیکاری در این بخش مدیون احیای واحدهای صنعتی راکد و نیمه‌راکد بوده است.
این موضوع در اواخر سال 1400 با ایجاد دبیرخانه نهضت واحدهای اقتصادی راکد در شهرک‌ها و نواحی صنعتی عملیاتی شد، به‌گونه‌ای که در پایان سال 1402 سهم اشتغال ایجاد شده از کل اشتغالزایی به وجود آمده در دو سال اخیر 18.05 درصد بود.
در سال‌های 1401 و 1402 در مجموع یک میلیون و 950 هزار شغل ایجاد شد که از این مجموع 352 هزار و 833 فرصت شغلی از احیای واحدهای نیمه‌فعال، تعطیل شده و ارتقای ظرفیت واحدهای تولیدی، ایجاد واحدهای جدید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی به وجود آمد.
سهم اشتغال صنعتی از اشتغال کشور در سال‌های 1401 و 1402
در سال 1401، سهم اشتغالزایی از احیای واحدهای راکد و ارتقای ظرفیت بخش‌های صنعتی 100 هزار فرصت شغلی بود که سهم آن از کل اشتغال ایجاد شده در این سال 10 درصد بود.
در سال 1401، چهار هزار و 149 واحد راکد به چرخه تولید بازگشته‌اند که موجب اشتغالزایی بیش از 100 هزار نفر شد.
بنابر داده‌های دبیرخانه نهضت احیای واحدهای اقتصادی دولت سیزدهم تا سال 1401 تعداد 47 هزار و 697 واحد غیرفعال و نیمه‌فعال شناسایی شده‌اند. در این میان در سال اول فعالیت نهضت احیا با همکاری سایر دستگاه‌ها و نهادهای دولتی، غیردولتی و انقلابی، تعداد چهارهزار و 149 واحد احیا شدند.
سال گذشته در شهرک‌ها، نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی، احیای واحدهای راکد صنایع کوچک و راهاندازی برخی واحدها، بالغ بر 252 هزار و 833 شغل ایجاد شده است. به عبارتی سهم اشتغالزایی صنایع کوچک، شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی و احیای واحدهای راکد از کل اشتغال کشور که 950 هزار شغل بوده 26.6درصد برآورد شده است.
در سال گذشته 2 هزار و 290 طرح صنعتی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی به بهره‌برداری رسید که برای 40 هزار نفر شغل ایجاد شد. در این سال با افزایش ظرفیت52 هزار واحد جدید ایجاد شده در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، یک میلیون و 100 هزار شاغل با پایداری اشتغال مواجه شدند.
در سال 1402 همچنین با استقرار 8 هزار و 79 واحد صنعتی جدید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی غیردولتی برای 170 هزار و 449 نفر شغل ایجاد شد. در سال گذشته، با راهاندازی یک هزار و 440 واحد صنعتی راکد 28 هزار و 614 نفر مشغول به کار شدند.
13 هزار و 770 هزار شاغل جدید نیز با افزایش ظرفیت تولید در 2 هزار و 755 واحد فعال در صنایع کوچک در سال گذشته به کار گرفته شدند.
بنابراین، در دو سال اخیر منتهی به سال 1403، با احیای واحدهای نیمه‌فعال، تعطیل شده و ارتقای ظرفیت واحدهای تولیدی و از ایجاد واحدهای جدید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی 252هزار و 833 فرصت شغلی ایجاد شد که بالغ بر 18.5 درصد کل اشتغال ایجادی را شامل می‌شود.
دلایل افزایش اشتغالزایی بخش صنعت
به گفته کارشناسان اقتصادی، یکی از دلایل اصلی افزایش اشتغال صنعتی، نهضت احیای واحدهای صنعتی و تولیدی راکد، نیمه‌فعال و ارتقای ظرفیت‌های واحدهای فعال در این سه سال اخیر بوده است. دیگر اینکه تسهیل مقررات مربوط به صنایع از دیگر مواردی بوده که باعث رشد صنعت و به تبع آن افزایش اشتغالزایی شده است.
رفع موانع تولید، توجه جدی به بنگاه‌های کوچک و متوسط که نقش مهمی درایجاد اشتغال دارند، ایجاد ثبات اقتصادی و پیروی از یک راهبرد رشد صنعتی پایدار، تکمیل حلقه‌های مفقوده صنعت و تقویت پیوندها بین فعالیت‌های صنعتی بزرگ و سرمایه‌بر و سایر صنایع به منظور سرریز کردن آثار رشد صنایع بزرگ به صنایع کوچک و اشتغالزا از مهم‌ترین برنامه‌های دولت سیزدهم برای رشد اقتصاد صنعتی و افزایش اشتغال در این بخش بوده است. اثرگذاری سرمایه‌گذاری درهر بخشی نیز می‌تواند به شکوفایی آن بخش انجامیده و به تبع آن به کل اقتصاد تعمیم داده شود. این گزاره را می‌شود در بخش صنعت مشاهده کرد، آنجا که پس از سال‌ها عدم سرمایه‌گذاری، بنابر گزارش اتاق بازرگانی در سال 1401، این بخش از اقتصاد کشور شاهد رشد 4.15 درصدی بوده و بر اساس گزارش بانک مرکزی، در سال 1402 نیز بخش صنعت با رشد 4.4 درصد مواجه بوده است.
بــــرش
رشد 55 درصدی اشتغالزایی صنعتی در سه سال اخیر
داده‌ها نشان می‌دهند که در انتهای سال گذشته، در دولت سیزدهم بالغ بر نیم میلیون اشتغال صنعتی در این دولت نسبت به دولت دوازدهم ایجاد شده است. این رشد معادل 6.4 درصد بوده است. این در حالی است که در دولت دوازدهم، طی 4 سال، 322 هزارو 409 فرصت شغلی صنعتی ایجاد شد. داده‌ها یک نشانی را ارائه می‌کنند و آن، این است که در سه سال اول دولت سیزدهم، رشد تعداد اشتغال خالص صنعتی ایجاد شده نسبت به 4 سال دولت دوازدهم، 55 درصد بیشتر بوده و برای نخستین‌بار از مرز 8.5 میلیون نفر عبور کرده است.