گزارش «ایران اقتصادی» از عملکرد دولت سیزدهم در حوزه اشتغالزایی
ایجاد و پایداری 7/2 میلیون شغل
بهبود اغلب شاخص‌های اشتغالزایی در دولت سیزدهم، باعث سقوط نرخ بیکاری به کمترین میزان در 26 سال اخیر شد. بی‌تردید توسعه اشتغال خرد و ارزان قیمت با راهبرد تثبیت آن یکی از اهداف اصلی این دولت بود، چنانچه سهم مشاغل خانگی در این سه سال اخیر به 10 درصد افزایش یافت و میزان تسهیلات ارائه شده به این بخش نیز 25 درصد با رشد مواجه شد. این گزاره آیینه تمام‌نمای اغلب شاخص‌های مثبت بازار کار کشور است.
عملکرد حدود سه ساله دولت سیزدهم در حوزه بازارکار بیانگر آن است که دو میلیون و 721 هزار فرصت شغلی به ثبت رسیده است که در مقایسه با دولت‌های گذشته در همین بازه زمانی موفق بوده است.
فراهم کردن بستر لازم برای ایجاد فرصت شغلی جدید با اولویت اشتغال ارزان قیمت، پایداری اشتغال ایجاد شده و افزایش کیفی بودن آن از مهم‌ترین اولویت‌های دولت سیزدهم بوده که در قالب زیست بوم ملی اشتغال در این مدت اجرایی شده است. در گام اول، دولت سیزدهم توسعه مشاغل خانگی و اشتغال خرد را با محوریت گسترش اشتغالزایی کارآفرینی با کمترین هزینه در نظر گرفت. نشان به آن نشان که در این دولت حدود 7 درصد اشتغال خانگی افزایش پیدا کرد و در حال حاضر این میزان از کل اشتغال ایجادی 10 درصد است.
میانگین هزینه ایجاد هر شغل 400 میلیون تومان است
آن‌طور که محمود کریمی بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته است: با ایجاد حمایت‌های لازم، درحال حاضر میانگین هزینه اشتغال ایجادی در حدود 400 میلیون تومان بود و در این راستا دولت برنامه‌ریزی‌های لازم برای گسترش این گونه مشاغل را در سه سال اخیر انجام داد.
کریمی بیرانوند، در نشست خبری دیروز خود گفته است که میزان متوسط سرمایه لازم برای ایجاد اشتغال نیز کنترل شده و در رسته‌های خاص شغلی با چند میلیون تومان در سال ۱۴۰۰ می‌توانستیم شغل راه‌اندازی کنیم. در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای با مهارت‌یابی مختصری می‌توان شغل ایجاد کرد. اما در شورای‌عالی اشتغال در برخی مشاغل متوسط ۱۵۰ میلیون تومان اختصاص می‌یابد که در برخی مشاغل به ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون نیز می‌رسد که تلاش داریم به نفری میانگین ۴۰۰ میلیون تومان افزایش دهیم.
به گفته کریمی بیرانوند، یکی از اقدامات تحولی دولت سیزدهم مشاغل خانگی است که در حوزه تسهیلات و اعتباری که برایش در نظر گرفته شد، قابل مقایسه با دولت‌های قبل نبوده است. مشاغل خانگی در سال‌های قبل منزوی بود ولی در دولت سیزدهم از گوشه رینگ درآمد و رونق گرفت.
وی گفته است: خوشبختانه در سال گذشته ۵۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای بحث مشاغل خانگی توسط بانک مرکزی اختصاص یافت درحالی‌که تسهیلات مشاغل خانگی در سال ۱۳۹۹ جمعاً ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است.
معاون اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیان کرده است: مجوزهای مشاغل خانگی در دولت سیزدهم برخط و سه روزه صادر شد و طبق آمارها ۱۰ درصد اشتغال ایجادی کشور در طول سه سال اخیر مربوط به حوزه مشاغل خانگی بوده است.
سقف تسهیلات اشتغال خانگی به 5 همت افزایش یافت
این مقام مسئول در حوزه اشتغال کشور درباره شاخص‌های اشتغالزایی و بیکاری در دولت سیزدهم پرداخته و اشاره کرده است که همه استانداران در زمینه اشتغال با ما همراهی کردند و ما دست آنان را می‌فشاریم که باعث تحقق اشتغال سالی یک میلیون نفر شدند. چنانچه در حال حاضر در حوزه بیکاری فارغ‌التحصیلان ۱۵ درصد پیشرفت داشتیم. بیش از۱۲۰ هزار فارغ‌التحصیل در سامانه‌های جست‌و‌جوی شغل ثبت شدند.
کریمی بیرانوند تأکید کرده است که در حوزه مشاغل خانگی از ۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به ۵ هزارمیلیارد تومان تسهیلات در سال ۱۴۰۲ رسیدیم. قبل از دولت سیزدهم مشاغل خانگی بطور کلی مغفول مانده بود و ما آن را دوباره مطرح کردیم. اشتغال ایجادی چند برابر شده و ۱۰ درصدی که از اشتغال کشور حاصل شده از مشاغل خانگی است.
کریمی بیرانوند افزوده است که وزارت علوم و آموزش و پرورش خودشان مصوبه می‌گذاشتند که درحوزه مشاغل با ما همکاری کنند و بنده از نزدیک شاهد تلاش‌های وزیر ارتباطات برای اجرای تبصره ۱۸ و کمک به سکوهای کسب و کار اینترنتی در شورای‌عالی اشتغال بودم.
قطعاً دولت بعدی در توقف برنامه‌های دولت فعلی ضرر خواهد کرد
معاون وزیر تعاون، کار ورفاه اجتماعی گفته است که ما در حوزه فارغ التحصیلان بیکار و اشتغال ایجادی از منظر کمیت شغل چیزی برای دولت چهاردهم کم نگذاشتیم و دولت بعدی باید در حوزه ارتقای کیفیت شغل بویژه برای فارغ التحصیلان تلاش کند و امسال نیز دولت در این حوزه تلاش کند. برای سال ۱۴۰۳ و عملی‌سازی شعار سال، باز هم محورکار ما بیکاری فارغ‌التحصیلان است.
به گفته وی، هیچ توجیهی ندارد که برنامه‌های اشتغالی ما در دولت چهاردهم را متوقف کرده و به جای دادن تسهیلات به مشاغل خرد همه را به کارخانه‌های بزرگ بدهیم. قطعاً دولت بعدی در توقف برنامه‌های دولت فعلی ضرر خواهد کرد. در پتروشیمی سرانه هر اشتغال ایجادی ۵ میلیارد تومان است ولی در بسیاری از مشاغل خرد بسیار کمتر از این برای ایجاد اشتغال منابع لازم است.
وی بیان کرده است که هر تفکری که مشاغل خرد را کوچک می‌شمرد و تضعیف می‌کند، ضد مردم است. می‌گویند کار بی‌کیفیت اما مگر می‌شود شغل بی‌کیفیتی باعث افزایش بیمه‌شدگان کشور و کاهش تعدیل نیروی کار و بیکاری فارغ‌التحصیلان شود؟ نمی‌توان این مشاغل را نادیده گرفت.
کریمی بیرانوند گفته است که نرخ بیکاری زنان در سال ۱۳۹۷ حدود ۱۸ درصد و در سال ۱۴۰۱ به کمتر از ۱۵ درصد رسید که کاهش حدود ۴ درصد داشتیم. نرخ مشارکت زنان هم در حوزه اقتصادی افزایش داشته است.
وی با اشاره به اینکه سهم اشتغال در بخش صنعت افت اندک ۰.۲ درصد کاهش داشتیم و رشد اشتغال در حوزه خدماتی بیشتر بوده است، گفته که ۲ میلیون و۷۲۱ هزار شغل تاکنون در دولت سیزدهم ایجاد شده است.
بــــرش
جمعیت شاغل و فعال افزایش یافت
به گفته کریمی در سه ساله دولت سیزدهم، جمعیت شاغل و فعال افزایش یافت و جمعیت بیکار کمتر شد. شرایط محیط کسب وکار رو به بهبود است و بازیگران اصلی کار وتولید شرایط بهتری دارند.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیان کرده است که ابتدای سال ۱۴۰۰ نرخ بیکاری ۹.۶ درصد بود که در پایان سال ۱۴۰۲ به ۸.۱ درصد رسید.
طبق گفته بیرانوند، اولین بار در تاریخ انقلاب است که نرخ بیکاری تک رقمی شد. میانگین نرخ بیکاری جمعیت ۱۹ تا ۲۴ سال از ۲۳.۶ در سال ۱۴۰۰ به ۲۱.۲ درصد در سال ۱۴۰۲ رسید. نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان که کیفیت مشاغل را نشان می‌داد در دولت سیزدهم کاهشی و به ۱۱.۸ درصد رسید و فاصله ۳.۷ با میانگین نرخ بیکاری کل رسید.