بازار کالاهای اساسی در آرامش کامل
دولت رئیسی اقتصاد کشور را بدون بحران‌های سال 1400 به دولت پزشکیان تحویل می‌دهد چون وضعیت نامطمئن در تأمین کالاهای اساسی را به شرایط پایدار تغییر داده است
نفیسه امامی
خبرنگار
دولت سیزدهم در شرایطی در تابستان سال ۱۴۰۰ شروع به کار کرد که وضعیت تأمین کالاهای اساسی با شرایط نامطمئنی روبه‌رو بود، به‌طوری که در پایان دولت قبل ذخایر کالاهای اساسی در شرایط غیرقابل‌قبولی قرار داشت، اما در دولت سیزدهم شاهد حل این مشکل بودیم و ذخایر کالاهای اساسی بعد از گذشت یک‌ماه و نیم در وضعیت مناسبی قرار گرفت. طبق آمارهای وزارت صمت، در پایان خرداد ۱۴۰۰ در زمینه تأمین روغن خام کشور بیش از یک میلیون تن کسری وجود داشت. در زمینه تأمین شکر بیش از ۶۰۰ هزار تن کسری وجود داشت و ۱.۳ میلیون تن نیز برای تأمین برنج کمبود به چشم می‌خورد. پایگاه اطلاع‌رسانی دولت برای نخستین‌بار تصاویری از اظهارات و نامه‌نگاری‌های اعضای دولت قبل منتشر کرد؛ اظهارات و نامه‌هایی که شرایط نامناسب ایران در روزهای پایانی دولت روحانی را تأیید می‌کند.
نامه‌های اعتراضی به روحانی برای عدم تأمین کالاهای اساسی
طبق این گزارش، در تیرماه 1400، وزیر صمت در نامه‌ای به رئیس کل بانک مرکزی نگرانی‌های خود از عدم تأمین ارز کالاهای اساسی مانند گندم و روغن را بیان می‌کند و هشدار می‌دهد که نسبت به مدت مشابه سال قبل گندم خریداری شده توسط دولت نزدیک به 4 میلیون تن کاهش یافته است.
در تیرماه 1400 وزیر جهاد کشاورزی نیز با نگارش نامه‌ای خطاب به روحانی از موج اعتراضات دامداران سخن به میان آورده و اعلام می‌کند که هزاران نفر از گاوداران کشور به‌دلیل شرایط بحرانی، در اعتصاب و اعتراض به‌سر می‌برند که می‌تواند منجر به کمبود شدید گوشت و شیر در کشور شود.
کاهش تولید محصول استراتژیک گندم در دولت قبل
در اواخر دولت گذشته، کسری گندم کشور هم ۶.۷ میلیون تن و نهاده‌های دامی ۱۲.۸ میلیون تن بود. میزان خرید گندم کشور در سال پایانی دولت قبل در حدود ۴.۵ میلیون تن بود که به ناچار برای تأمین نیاز داخلی ۷ میلیون تن گندم به کشور وارد و ارز قابل توجهی از کشور خارج شد، اما با اقدامات حمایتی وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۱ میزان خرید گندم به ۷.۵ میلیون تن رسید و حدود ۴ میلیون تن واردات گندم به کشور انجام شد.
با توجه به افزایش میزان تولید در سال ۱۴۰۲، خرید گندم به ۱۰.۵ میلیون تن رسید که موجب شد میزان واردات در این بخش به یک میلیون تن کاهش یابد. در همین رابطه، علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده است: برنامه داریم امسال حتی یک کیلوگرم گندم وارد نکنیم و به خودکفایی کامل برسیم و در این خودکفایی بمانیم.
پیش‌بینی شده بود با اتخاذ سیاست‌های حمایتی در دولت شهید رئیسی تا یک‌سال آتی از واردات گندم بی‌نیاز شویم. این فرایند در طول هزار روز فعالیت دولت سیزدهم محقق شد تا کشور بی‌نیاز از واردات این محصول مهم شود.
تأمین کالاهای اساسی و امنیت غذایی، دستاورد دولت رئیسی
تأمین کالاهای اساسی و ایجاد ثبات در قیمت این کالاها، راهبرد اصلی دولت سیزدهم در بخش تولید و بازار و تقویت امنیت غذایی کشور بود. در همین راستا عملکرد دولت در بخش تأمین و ذخایر کالاهای اساسی نشان می‌دهد ذخایر راهبردی گندم و نهاده‌های دامی و سایر کالاهای اساسی مانند روغن، شکر، گوشت مرغ و برنج افزایش یافته است.
مدت‌زمان ذخیره کالاهای اساسی از ۴۵ روز در دولت دوازدهم به حدود ۶ ماه در دولت سیزدهم افزایش یافت که این امر نشان می‌دهد با شروع به کار دولت سیزدهم، روند تأمین کالاهای اساسی سرعت گرفت و میزان ذخایر کالاهای اساسی وضعیت متعادلی پیدا کرد.
طبق گزارش اخیر در جلسه هیأت دولت، تکمیل ذخایر راهبردی کالاهای اساسی از مهم‌ترین اقدامات دولت سیزدهم در یک سال اخیر بوده است. درحال حاضر و بر‌اساس موجودی انبارها، هیچ‌گاه ذخایر کشور به اندازه میزان فعلی نبوده و هیچ‌گونه کمبودی درخصوص ذخایر راهبردی کشور وجود ندارد.
خانی، معاون بازرگانی وزارت جهادکشاورزی، از بالاترین سطح ذخایر راهبردی و موجودی کالا در کشور و نهاده‌های دامی موجود در بنادر و لنگرگاه‌ها در سال‌های اخیر خبر داده و گفته است: علاوه بر کالاهایی که در مسیر ورود به کشور هستند، نهاده‌های دامی موجود در کشور نیز در سطحی است که نیاز مصرف بیش از 6 ماه کشور را تأمین می‌کند.
با توجه به موجودی و ذخایر کالاهای اساسی از جمله شکر، روغن، برنج و گندم، اقدامات لازم برای تأمین پایدار و باثبات نیازهای بازار در ماه‌های آینده انجام شده و علاوه بر وضعیت مطلوب تولید در داخل که بخش قابل‌توجهی از نیازها را تأمین می‌کند، پیش‌بینی‌های لازم درخصوص جلوگیری از بروز کسری در بازار صورت گرفته و جریان واردات با حجم مکفی در حال انجام است.
در ماه‌های اخیر کمترین زمان ماندگاری کشتی‌های حامل کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی در بنادر نسبت به سال‌های گذشته صرف شده است و بخش اعظم کشتی‌های ورودی بلافاصله پهلودهی شده و تخلیه کالا با جریان منظم صورت می‌گیرد.
تمام اقدامات مذکور در راستای تولید و واردات و توزیع کالاهای اساسی در کشور محصول مدیریت و اولویت‌گذاری دولت سیزدهم بویژه تأکیدات شهید رئیسی برای ممانعت از به خطر افتادن امنیت غذایی در کشور بود و حالا این سرمایه در اختیار دولت چهاردهم قرار خواهد گرفت.
دولت شهید رئیسی در واقع اقتصاد کشور را بدون بحران‌های سال 1400 به دولت پزشکیان تحویل می‌دهد چون وضعیت نامطمئن در تأمین کالاهای اساسی را به شرایط پایدار تغییر داده است.
بــــرش
بازار اشباع از نهاده‌های دامی در دولت سیزدهم
به دلیل عدم مدیریت در دولت قبل، نهاده‌های وارداتی سر از بازارهای سیاه درمی‌آورد و سامانه بازارگاه دولتی که وزارت جهاد برای توزیع به نرخ دولتی بین دامداران راه‌اندازی کرده بود هم به‌خوبی عمل نمی‌کرد و موجب شد تا دامداران به جای نهاده ارزان، آن را به چند برابر قیمت از بازار آزاد تهیه کنند. این روند در دولت فعلی به اشباع در بازار نهاده‌های دامی تغییر یافت و قیمت‌های معاملاتی پایین‌تر از قیمت مصوب و به صورت مدت‌دار در اختیار تولیدکنندگان محصولات پروتئینی قرار گرفت، به‌طوری که در حال حاضر شرایط برای تولیدکنندگان در بهترین وضعیت سال‌های اخیر قرار دارد.