آمارهای تأمین ناوگان و احداث زیرساخت‌ها نشان می‌دهد
تحول حمل و نقل در دولت شهید جمهور
در سه سال دولت سیزدهم رشد بیش از 50 درصدی ترانزیت، بهره‌برداری از ۳۸۷ کیلومتر راه‌آهن و ۲۳۶ کیلومتر آزادراه و ورود ۳۳ هزار ناوگان باری جدید به کشور ثبت شده است.
مهم‌ترین نتیجه تحولات حمل و نقلی در کشور، رشد ترانزیت است که تحقق یکی از برنامه‌های دولت سیزدهم را نشان می‌دهد. بعد از هفت سال کاهش ترانزیت از کشور در دولت قبل رشد ترانزیت با راهبردهای اقتصادی و سیاسی دولت شهید ابراهیم رئیس از سر گرفته شد. در حالی که در سال 1399 میزان ترانزیت به کم‌ترین رقم رسید بلافاصله در سال 1400، با اجرای برنامه‌هایی برای جذب بار ترانزیتی عدد ترانزیت به 12.6 میلیون تن افزایش یافت که نسبت به سال قبل آن (7.5 میلیون تن) رشد ۶۸ درصدی داشت.
از 1400 تا 3 ماهه امسال ترانزیت رشد مداومی داشته و رکوردهای پی در پی را ثبت کرده است. علاوه بر ارتقای دیپلماسی که دولت شهید رئیسی در پیش گرفت، توجه به حمل‌ونقل در حوزه تأمین ناوگان و تکمیل و احداث زیرساخت‌ها، نقش مشخصی در دستیابی به اهداف ترانزیتی دارد. هدف دولت سیزدهم رشد ترانزیت به 20 میلیون تن بود که سال گذشته با ثبت ترانزیت 17.6 میلیون تنی تحقق این هدف را ترسیم کرد. در سه ماهه امسال نیز ترانزیت رو به رشد است و به نظر می‌رسد تا پایان امسال ترانزیت 20 میلیون تنی که در برنامه دولت سیزدهم بود به دست می‌آید.
افزایش ترانزیت در دولت سیزدهم از آنجا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که آمار مربوط به سال‌های ۹۲ تا ۹۹ کاهش ترانزیت را به صورت مستمر نشان می‌دهد. میزان ترانزیت از ۱۳ میلیون تن در سال ۹۳ به ۵ میلیون تن در سال ۹۹ کاهش یافت و درآمدهای ارزی حاصل از ترانزیت نیزکاهشی بود.
افزایش ۷۰ درصدی ترانزیت در بهار ۱۴۰۳
در نشست بررسی وضعیت بخش حمل و نقل و همچنین اقدامات دولت سیزدهم در این بخش، داریوش امانی، رئیس سازمان راهداری از افزایش ۷۰ درصدی ترانزیت جاده‌ای در بهار امسال خبر داد.
رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل گفت: یکی از مأموریت‌های اصلی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نگهداشت ۲۳۰ هزار کیلومتر راه‌های اصلی شریانی و روستایی است. وی افزود: در زمینه راهداری برآورد کارشناسی ارزش راه‌های کشور حدود ۷ هزار همت است که اگر هزینه نگهداری راه‌های کشور را ۳ درصد ارزش در نظر بگیریم ۲۰۰ همت برای نگهداری راه‌ها نیاز است.
وی ادامه داد: در موضوع روکش راه‌های اصلی و شریانی سه آزادراه قم- کاشان، کاشان-اصفهان و زنجان- تبریز به سازمان راهداری واگذار شد که ۲ هزار میلیارد تومان آن برای اتوبان قم-کاشان-اصفهان و ۱.۵ همت برای اتوبان زنجان-تبریز در نظر گرفته شده است.
امانی ادامه داد: در ۳ سال گذشته با توجه به اقدامات انجام شده، درآمد سازمان راهداری رشدی ۱۲۰ درصدی داشت و بسیاری از دستاوردهای کنونی به این درآمدها بازمی‌گردد.
رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای گفت: در حوزه راه روستایی در دولت سیزدهم ۷۴۳۵ کیلومتر ساخته شده است که ۳۰ درصد رشد نسبت به زمان مشابه در دولت گذشته داشته است.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها در خصوص نگهداری راه‌ها، روکش راه‌های اصلی و شریانی بود که سرجمع در ۳۳ ماه دولت سیزدهم، ۲۴ هزار کیلومتر روکش آسفالت انجام شده است که رشد قابل توجهی را نسبت به دولت گذشته نشان می‌دهد.
امانی ادامه داد: موضوع ترانزیت یکی دیگر از اقدامات مهم دولت سیزدهم بود که در سال گذشته میزان ترانزیت جاده‌ای به ۱۴.۷ میلیون تن رسید که این حاصل تلاش‌های شهید جمهور است. در ۳ ماهه سال ۱۴۰۳ نیز میزان ترانزیت جاده‌ای نسبت به سال گذشته حدود ۷۰ درصد افزایش داشته است. سال گذشته ۵۱۵ میلیون تن جابه‌جایی کالا در کشور انجام شد که رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشت.
امانی با اشاره به کمبود ناوگان اتوبوسی در کشور که پس از پاندمی کرونا این بخش بسیار آسیب دید، گفت: با وجود این مشکلات سال گذشته ۱۴۸ میلیون جابه‌جایی مسافر در کشور انجام شد که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۱۸ درصدی داشت.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی برای رفع نقاط پرحادثه جاده‌ای گفت: در این زمینه ۸78 نقطه پرحادثه در ابتدای دولت سیزدهم شناسایی شد که سال گذشته ۴۲۱ نقطه رفع شد و متعهد شدیم که مابقی را تا پایان امسال رفع کنیم.
بهره‌برداری از ۳۸۷ کیلومتر راه‌آهن
خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور نیزدر نشست بررسی عملکرد دولت سیزدهم در حوزه حمل و نقل اظهار کرد: در دولت سیزدهم ۳۸۷ کیلومتر مسیر ریلی با حضور رئیس جمهور شهید انجام شده و به بهره‌برداری رسید. همچنین در بخش آزادراهی ۲۳۶ کیلومتر عمدتاً در سال ۱۴۰۲ به بهره‌برداری رسید که طولانی‌ترین آن آزادراه شیراز به اصفهان بود. در بخش بزرگراهی نیز ۲۰۱۵ کیلومتر بزرگراه و راه اصلی به بهره‌برداری رسید که کل استان‌ها به‌خصوص استان‌های شرقی کشور مانند شمال و جنوب سیستان و بلوچستان از آن بهره‌مند شدند.
وی افزود: انجام برخی پروژه‌ها مثل راه‌آهن چابهار به زاهدان، اردبیل و آزادراه تهران -شمال و آزادراه منجیل-رودبار در شرایط جغرافیایی سخت انجام شد، سال گذشته ۱۸.۵ کیلومتر و در سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۲۰ کیلومتر تونل در کشور احداث شده است که نسبت به مجموع ۴۰۰ کیلومتر تونل در کل کشور، عملیات قابل توجهی است.
خادمی افزود: در حال حاضر در بخش ریلی ۳۰۸۱ کیلومتر مسیر ریلی در حال اجراست و نکته شاخص، تعیین تکلیف کریدورهای شمال به جنوب بود که خوشبختانه در سال ۱۴۰۲ و امسال از محل سایر منابع برای این پروژه‌ها، منابع خوبی برای پنج پروژه ریلی چابهار به زاهدان، زاهدان به بیرجند و بیرجند به یونسی و تهران به بوشهر و راه‌آهن دو خطه بندر امام(ره) و راه‌آهن کرمانشاه به خسروی تخصیص یافت.
وی یادآور شد: برای راه‌آهن رشت به آستارا از محل تهاتر نفت منابع در نظر گرفته شده و قرارداد با طرف روسی در حال پیگیری است.
وی افزود: در بحث ریلی ۱۲۶۹ کیلومتر به عنوان اولویت در نظر گرفته شده است که پیشرفت فیزیکی بالای ۸۰ درصد دارند.
پیشرفت ۷۰ درصدی راه‌آهن
چابهار-زاهدان
بخشی از تحول حمل و نقل و بخصوص رشد چشمگیر ترانزیت در دولت سیزدهم به‌خاطر راه‌اندازی کریدورهای ترانزیتی در کشور است. در سه سال اخیر مسیرهای ترانزیت در کریدور شمال- جنوب که فعالیتی نداشتد دوباره راه‌اندازی و مسیرهای جدیدی نیز گشوده شد. در این مدت همچنین تکمیل کریدورهایی مانند راه‌آهن رشت-آستارا و چابهار- زاهدان نیز پیگیری شده است. عباس خطیبی معاون ساخت و توسعه راه‌آهن شرکت ساخت و توسعه آزادراه‌ها نیز با اشاره به روند اجرایی راه‌آهن رشت-آستارا گفت: در این پروژه دو مقوله هم‌زمان مد نظر قرار دارند که اصلی‌ترین مسأله بحث تملک اراضی است و در وظایف شرکت ساخت قرار دارد.
وی افزود: همچنین موضوع دیگر مذاکرات با طرف روسی است که منوط به پیشرفت اقدامات ژئوتکنیک است و هفته آینده این آمادگی وجود دارد که مراحل تکمیل مطالعات انجام شود. اخیراً ۱۲۰ نقطه ارائه شده که باید مورد مطالعه قرار بگیرد.
خطیبی تأکید کرد: پیش از قصد وام برای راه‌آهن رشت- آستارا، استجازه نفتی را داشتیم و این فرصت برای هر دو فراهم است و برای تملک مسیر از محل استجازه استفاده می‌کنیم که به ۶ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. هم‌اکنون حدود ۲۰ کیلومتر از اراضی تملک شده و حدود ۳۰ کیلومتر از سایر اراضی‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته است.
خطیبی با اشاره به میزان پیشرفت راه‌آهن چابهار-زاهدان نیز گفت: با توجه به پیگیری‌های انجام شده میزان پیشرفت این پروژه به بیش از ۷۰ درصد رسیده است و قسمت باقیمانده پروژه به بیش از۲۰ همت نیاز دارد.
معاون ساخت و توسعه راه‌آهن افزود: منطقه خاش به ایرانشهر از پیشرفت مطلوبی برخوردار است و اواخر امسال یا اوایل سال آینده در صورت تخصیص منابع به بهره‌برداری می‌رسد.
محمود ملازینل، معاون ساخت و توسعه آزادراه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور هم از تخصیص ۹۰۰ میلیارد تومان از محل مولدسازی دارایی‌ها به پروژه قطعه ۷ آزادراه اصفهان-شیراز خبر داد.
بــــرش
تأمین اتوبوس اربعین
رئیس سازمان راهداری با اشاره به در پیش بودن ایام اربعین و کمبود ۶هزار ناوگان اتوبوس برای اربعین امسال، خاطرنشان‌کرد: امسال قرار است از سایر ظرفیت‌های موجود در کشور از جمله ناوگان در اختیار نیروهای مسلح، سرویس مراکز صنعتی، پتروشیمی و غیره در ایام اربعین استفاده شود. در این زمینه و رفع نیازها، قرار شد از ناوگان طرف عراقی نیز استفاده شود.
امانی همچنین با اشاره به برنامه‌ریزی انجام شده برای نوسازی ۸۵ هزار دستگاه اتوبوس، مینی بوس و کامیون در کشور گفت: مقرر شد این نوسازی در مدت پنج سال و از محل تولید داخل باشد.
وی با یادآوری اینکه پیگیر واردات 2000 دستگاه اتوبوس هستیم، افزود: پس از مدت‌ها پیگیری توانستیم ثبت سفارش کنیم، البته این اتوبوس‌ها به اربعین امسال نمی‌رسد و از این تعداد تاکنون 70 دستگاه وارد شده است.